του Γιώργου Χρυσάνθου
Σήμερα θα σας πω μια ιστορία. Τέλος Αυγούστου, γνώρισα ένα φοιτητή που έβγαζε χαρτζιλίκι σε ταβέρνα στη Νέα Πέραμο της Καβάλας.
Όταν κατάλαβε ότι είμαι Κύπριος, μου είπε με περηφάνεια: «Στο χωριό μου λίγο πιο κάτω, τις Ελευθερές Καβάλας, έχουμε ένα ήρωα, τον Δημήτριο Τσαμκιράνη. Σκοτώθηκε στην Κύπρο το ‘74».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Χαμογέλασα με σεβασμό, έβαλα στο GPS το χωριό Ελευθερές, πήγα στο συγκεκριμένο χωριό, και αντίκρισα μπροστά μου το μνημείο του και μια κυπριακή σημαία.
Έψαξα για περισσότερες πληροφορίες σε ένα καφενείο και έτσι οι χωριανοί ειδοποίησαν τον αδελφό του ήρωα, ότι ένας Κύπριος δημοσιογράφος θέλει να μάθει την ιστορία του Δημήτριου.
Δημήτριος Τσακμιράνης
«Υπηρέτησε στην Κρήτη, καταδρομέας και αλεξιπτωτιστής» αναφέρει ο αδελφός του, Παναγιώτης.
Ο κ. Παναγιώτης, αδελφός του Δημήτριου Τσαμκιράνη, ήταν μαθητής όταν ο ήρωας καταδρομέας έμπαινε στο «Νίκη 4», για να πολεμήσει στο πλευρό της Εθνικής Φρουράς, χωρίς να γνωρίζει η οικογένεια του, την απόφαση του να έρθει στην Κύπρο.
«Είχαμε πολλές μέρες να πάρουμε νέα του και είχαμε αγωνία. Δεν ξέραμε ότι είχε μπει στο αεροπλάνο για την Κύπρο.»
Ο ίδιος έμαθε για τον θάνατο του αδελφού του, γυρίζοντας στο σπίτι ένα μαύρο απόγευμα καλοκαιρινό απόγευμα, λίγες μέρα μετά τον θάνατο του Δημήτριου.
«Είδα έξω από το σπίτι κόσμο. Με πήρε ένας θείος μου και μου το ανακοίνωσε με τον τρόπο του.»
Συγκλονιστικές στιγμές
«Βρήκε το θάρρος και μας είπε, άντε ρε παιδιά, πάρτε με γρήγορα και θα τους φάμε. Μην φοβάστε.»
Γιώργος Μιχαήλ, Ανθυπολοχαγός 184 ΜΠΠ (Συνέντευξη 1997)
Πέρασαν τρεις δεκαετίες από τότε που ο κ. Γιώργος Μιχαήλ, Ανθυπολοχαγός τότε της 184 Μοίρας Πεδινού Πυροβολικού, εξιστορούσε την στιγμή που μαζί με άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες, βρήκαν τον Δημήτριο Τσαμκιράνη βαριά τραυματισμένο δίπλα από τα συντρίμμια του Νοράτλας.
Μέσω του Συνδέσμου Εφέδρων του Πυροβολικού, εντοπίσαμε τον κ. Γιώργο Μιχαήλ, με τον οποίο επισκεφτήκαμε τον τόπο της τραγωδίας, στον οποίο μας εξιστόρησε την στιγμή που η Εθνική Φρουρά χτύπησε το ελληνικό Noratlas, λόγω της λανθασμένης ενημέρωσης ότι πρόκειται για τουρκικό.
«Πήρα το στρατιωτικό όχημα με αριθμό «ΕΦ 3513» μαζί με τον Ανθυπολοχαγό Ανδρέα Βουρή από την Αθηένου και ήρθαμε εδώ. Καιγόταν όλη η γη.»
Και κάπου μέσα στο χάος εντόπισαν λίγο πριν ξεψυχήσει τον Δημήτριο Τσαμκιράνη, μια σκηνή που θα μείνει χαραγμένη για μια ζωή στα μάτια του κ.Γιώργου.
«Βογκούσε, ήταν ακόμη ζωντανός. Είπα τους στρατιώτες να τον πάρουν στο νοσοκομείο, αλλά δεν άγγιζε κανένας πάνω του. Τον πήρα εγώ και όλα τα κόκκαλα στα πόδια του ήταν λιωμένα. Αυτός μου είπε «άντε ρε παιδιά πάρτε με γρήγορα και θα τους φάμε». Την επόμενη φορά μάθαμε ότι πέθανε. Δυστυχώς».
Τραγικές ώρες
«Μας έπιασε ένα ρίγους και κρυώναμε, παρά το γεγονός ότι ήταν ξημερώματα 22ας Ιουλίου.»
Σε τέτοιες στιγμές, δεν ξέρεις τι να ρωτήσεις δημοσιογραφικά έναν άνθρωπο, ο οποίος είτε μέσω μιας εξ ανωτέρων ασυνεννοησίας, είτε προδοσίας, είδε την ζωή να αλλάζει για πάντα, χωρίς να έχει μέχρι σήμερα απάντηση στα τόσα γιατί που τον βασανίζουν.
Αυτό που γνώριζαν οι Μονάδες Πυροβολικού που ήταν στην περιοχή, ήταν ότι υπάρχει πιθανότητα να πέσουν τούρκοι αλεξιπτωτιστές, χωρίς καμία αναφορά σε κάθοδο ελληνικών αεροπλάνων.
«Εγώ ήμουν ο υπασπιστής της Μονάδας. Δεν ήρθε κανένα σήμα για την κάθοδο ελληνικών αεροπλάνων.»
Τελικά μετά και τον θάνατο του Τσαμκιράνη λίγες ώρες μετά στο νοσοκομείο, ο μόνος που έμενε ζωντανός ήταν ο καταδρομέας Θανάσης Ζαφειρίου, με τον οποίο ο κ. Γιώργος είχε συνομιλήσει, πριν πεθάνει πριν από 9 χρόνια.
«Ο Ζαφειρίου μου είπε ότι άνοιξε την πόρτα και καιγόταν το αεροπλάνο. Μου είπε ότι πήρε το παγούρι του και προσπάθησε να σβήσει την φωτιά. Μα σβήνει η φωτιά με ένα παγούρι;»
«Καιγόταν το αεροπλάνο, καιγόταν. Πάνω στον πανικό έπεσα πάνω στον Τσαμκιράνη.»
Θανάσης Ζαφειρίου, Καταδρομέας (1953-2016)
Τα… χαμένα οστά
Το κάθε λεπτό αυτής της ιστορίας, έχει την δική του τραγικότητα. Σε ότι αφορά τον Δημήτριο Τσαμκιράνη, κρατήσαμε για το τέλος την διαδικασία επαναπατρισμού των οστών του.
Στα μέσα της δεκαετίας του 80, δόθηκαν οστά στην οικογένεια του. Τελικά αυτά δεν ανήκαν στον ίδιο, αλλά σε άλλο στρατιώτη.
Τελικά ο αδελφός του Παναγιώτης έκανε το 2008 το δύσκολο ταξίδι στην Κύπρο, για να πάρει τα σωστά οστά, τα οποία είχαν αναγνωριστεί με την μέθοδο του DNA.
