Αγνοούμενοι..
ένα κεφάλαιο της κυπριακής ιστορίας που αφήνει εδώ και δεκαετίες αναπάντητα ερωτήματα σε εκατοντάδες οικογένειες. Η ανθρωπιστική τραγωδία που παραμένει για 44 χρόνια μια ανοιχτή πληγή στο κυπριακό.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου έχει ορίσει την σημερινή ημέρα, 29 Οκτωβρίου ως την Ημέρα Αγνοουμένων.
Έκκληση για μαρτυρίες
Το δικό του μήνυμα μέσω του alphanews.live στέλνει το μέλος της ε/κ πλευράς στη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων, Νέστορας Νέστορος.
"Αν θέλουμε η ΔΕΑ να προχωρήσει με σωστούς ρυθμούς πρέπει η Τουρκία να παραχωρήσει πληροφορίες, αν θέλουμε να λυθεί αυτό το ανθρωπιστικό πρόβλημα. Απευθύνω έκκληση στους μάρτυρες, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους εάν γνωρίζουν πληροφορίες για χώρους ταφής να τις παραχωρήσουν στη ΔΕΑ".
Το Γραφείο του Ελληνοκύπριου Εκπροσώπου στη ΔΕΑ, Νέστορα Νέστορος, με αφορμή τη σημερινή Ημέρα των Αγνοουμένων εξέδωσε ανακοίνωση μέσα από την οποία καλεί εκ νέου τους Τουκροκύπριους και Ελληνοκύπριους, να παραχωρήσουν πληροφορίες.
«Η Τουρκία καλείται να συνεργαστεί και να παραχωρήσει στοιχεία για τα τραγικά συμβάντα του 1974 τα οποία είναι απαραίτητα για τη διερεύνηση των υποθέσεων των αγνοουμένων. Η επίλυση του καθημερινού δράματος που βιώνουν οι οικογένειες των αγνοουμένων μας θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για όλους μας. Δεν θα πρέπει κανείς να επαναπαύεται, δεν θα πρέπει κανείς να ξεχνά. Είναι ιερό καθήκον να εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια έτσι ώστε, να διευκρινιστεί η τύχη εκάστου αγνοουμένου», επισημαίνει η ανακοίνωση.
Η ανθρωπιστική τραγωδία της Κύπρου
Τα ερωτήματα των συγγενών αγνοουμένων καλούνται εδώ και χρόνια να απαντήσουν τα μέλη της ΔΕΑ, που δίνουν μάχη με το χρόνο για τον εντοπισμό οστών σε κάθε γωνιά της Κύπρου. Ένα κοινό όραμα, τριών μελών που παραβλέπει τα συρματομπλέγματα, τις πολιτικές διαφορές και επικεντρώνεται μόνο στον εντοπισμό των χαμένων ζωών της Κύπρου. Μια δικοινοτική προσπάθεια που κρατάει χρόνια με το έργο τους να κάνει αρχή το 1981.
Η ΔΕΑ ιδρύθηκε μετά από συμφωνία μεταξύ της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής κοινότητας, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Μετά από χρονοβόρες διαπραγματεύσεις, κατέληξε στoν καταρτισμό ενός επίσημου καταλόγου με τους αγνοούμενους. Έπειτα, την δεκαετία 20016 - 2016 διεκπαιρεώθηκαν πέραν των χιλίων ανασκαφών και εκταφών σε όλο το νησί.
Η κοινή αποστολή των τριών μελών της ΔΕΑ, που αποτελείται από τον Ελληνοκύπριο Εκπρόσωπο Νέστορα Νέστορος, την Τουρκοκύπρια Γκιουλντέν Πλουμέρ Κουτσιούκ και το μέλος των Ηνωμένων Εθνών, Πολ - Χένρι Αρνί είναι να αντιμετωπίσουν την ανθρωπιστική τραγωδία της Κύπρου.
Για τις ασταμάτητες προσπάθειες εντοπισμού αγνοουμένων, τις νέες τεχνολογικές μεθόδους που πλέον χρησιμοποιούνται αλλά και για τα μέχρι στιγμής αποτέλεσμα των ταυτοποιηθέντων μίλησε αποκλειστικά στο alphanews.live, το Τουρκοκυπριακό μέλος της ΔΕΑ, Πλουμέρ Κιουτσιούκ.
“Έχουν περάσει 12 χρόνια από την έναρξη του έργου, που αλλάζει και προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες, τον προϋπολογισμό και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Καταφέραμε να επιστρέψουμε τα οστά 889 αγνοουμένων πίσω στις οικογένειες τους από το 2002. Επίσης, η επιτυχία εξαρτάται από την συνεχή παροχή πληροφοριών και από τις δυο πλευρές, την πολιτική στήριξη από τις δυο κοινότητες αλλά και την ειλικρινή συνεργασία των Δικοινοτικών ομάδων της ΔΕΑ, και την καλή συνεργασία μεταξή των μελών. Οι συγγενείς των αγνοουμένων αναζητούν απαντήσεις για την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων και στις δυο πλευρές. Θέλω να διαβεβαιώσω ότι η ΔΕΑ εργάζεται σκληρά με όλη την ικανόνητά της, για να επιστρέψει όσο το δυνατόν περισσότερους αγνοούμενους στις οικογένειές τους”.
Ταυτοποιηθέντες αγνοούμενοι
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της ΔΕΑ, μέχρι σήμερα ο αριθμός ταυτοποιηθέντων αγνοουμένων Ελληνοκυπρίων είναι 664 και οι ταυτοποιηθέντες Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι, 232.
“Ψάχναμε για 2002 αγνοούμενους και μέχρι στιγμής καταφέραμε να δώσουμε απαντήσεις για 889 από αυτούς. Η έρευνα για τον εντοπισμό της τύχης των αγνοουμένων και τον χώρο ταφής τους, αλλά και την ταυτοποίηση και επιστροφή των οστών ανατέθηκε στη ΔΕΑ με πολιτική βούληση και από τις δυο πλευρές. Ακόμη έχουμε περιπτώσεις στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο που πρέπει να αναλυθούν και να ταυτοποιηθούν και έπειτα να επιστρέψουν στους αγαπημένους τους. Πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να δώσουμε απαντήσεις στις υπόλοιπες οικογένειες, που είναι γύρω στις 850 συνολικά, τόσο Τουρκοκύπριοι, όσο και Ελληνοκύπριοι".
Οι νέες τεχνολογίες..
Η ΔΕΑ έχει στρέψει τις προσπάθειές της σε νέες τεχνολογίες προκειμένου να αντλήσουν πληροφορίες που θα τους οδηγήσει σε πιθανούς χώρους ταφής.
Μεταξύ άλλων, για τις τροποποιήσεις του εδάφους γίνεται συγκριτική ανάλυση δορυφορικών, επίγειων και εναέριων εικόνων μέσω του γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών (GIS) αλλά και χρήση μη επανδρωμένων οχημάτων (UAV) για τον εντοπισμό πιθανόν χώρων ταφής.
Μια άλλη μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η χρήση ραντάρ σάρωσης εδάφους όπου μπορεί να διαφανεί η αλλοίωση του φυσικού εδάφους (GPR). Επίσης, χρησιμοποιείται ανιχνευτής μετάλλων σε μεγάλη έκταση μιας περιοχής για τον εντοπισμό πιθανόν θέσεων ταφής.
Ανοίγει τα "χαρτιά" της η Τουρκία;
Η Πλουμέρ Κιουτσούκ αναφέρει στο alphanews.live πως τα μέλη της Διερευνητικής Επιτροπής συμφώνησαν στο να λάβουν πληροφορίες από τα μέρη που είχαν εμπλοκή στο νησί για τις περιόδους 1963-64 και 1974. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια τα μέλη της ΔΕΑ, ταξίδεψαν και "χτύπησαν" την πόρτα πολλών χωρών όπως, Αυστρία, Αγγλία και Ελβετία για να ζητήσουν την παραχώρηση πρόσβασης στα αρχεία διεθνών οργανισμών. Αιτήματα έχουν αποσταλεί σε Ηνωμένα Έθνη και Ερυθρό Σταυρό. Τι γίνεται όμως με τα αρχεία της Τουρκίας;
Η Πλουμέρ Κιουτσούκ, επαναλαμβάνει πως στην Τουρκία έχει συσταθεί από το 2017 μια ομάδα που ασχολείται με τα διαθέσιμα αρχεία.
"Η τουρκική πλευρά έχει δημιουργήσει μια επιτροπή για να εργαστεί για τα αιτήματά μας. Επίσης, η τουρκική πλευρά έκανε την εισήγηση, να δώσει μέσω του γραφείου μου στη ΔΕΑ, αεροφωτογραφίες. Η ΔΕΑ μπορεί να έχει επιτυχία μόνο όταν τα μέρη που είχαν εμπλοκή στα γεγονότα του 63-64 και 1974 ασκήσουν ειλικρινείς προσπάθειες και υπευθυνότητα. Η Τουρκική πλευρά συνεργάζεται με τη ΔΕΑ με θέληση και πολλούς τρόπους. Η πρόσβαση σε στρατιωτικές ζώνες και στις δυο πλευρές προχωρά σύμφωνα με τους σχεδιασμούς. Η οικονομική και πολιτική στήριξη συνεχίζεται όπως αναμενόταν άλλωστε”, αναφέρει η κ. Κιουτσιούκ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του alphanews.live μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψουν στοιχεία μέσα από αεροφωτογραφίες που να βοηθήσουν στις έρευνες.
Βοηθά ή όχι ο Ακιντζί στη διαδικασία;
Η κ. Κιουτσιούκ αναφέρει πως το γραφείο της έχει την πλήρη στήριξη του κ. Ακιντζί.
“Οι δυο ηγέτες κάλεσαν τους πολίτες να δώσουν πληροφορίες που θα οδηγήσουν τη Διερευνητική Επιτροπή σε πιθανούς χώρους ταφής. Η πολιτική υποστήριξη είναι η μέγιστη και από τις δυο πλευρές. Ο κ. Ακιντζί έχει δημουργήσει μια μονάδα στα γραφεία του που παρέχει συνεχή στήριξη", προσθέτει το Τ/κ μέλος της ΔΕΑ.
Τα τελευταία χρόνια, έχει παραχωρηθεί πρόσβαση στα συνεργεία της ΔΕΑ σε στρατιωτικές ζώνες για εκταφές με την Γκιουλντέν Πλουμέρ Κουτσιούκ να προσθέτει πως έχουν προγραμματιστεί και άλλες ανασκαφές ακόμη και σε μη στρατιωτικούς χώρους για το τρέχον έτος.
"Προγραμματίζουμε το 2018 τη διεξαγωγή ανασκαφών σε νέους χώρους, οι οποίοι θα οριστικοποιήσουν τα μέλη της ΔΕΑ, ανάλογα με τις ανάγκες και την ικανότητα του έργου".
Η μεταφορά οστών Ε/κ στο Δίκωμο
Ένα έγγραφο με μαρτυρίες τουρκοκυπρίων έφτασε στο γραφείο της Γκιουλντέν Πλουμέρ Κουτσιούκ πριν λίγους μήνες. Αυτό αναφερόταν στη μεταφορά οστών Ε/κ Ασσιωτιών από το Ορνίθι στο σκυβαλότοπο του Δικώμου την δεκαετία του 90'. Ο χώρος έχει αποκατασταθεί από το 2012, σε μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων και για τα μέλη της ΔΕΑ θεωρείται δύσκολο εγχείρημα αλλά όχι ακατόρθωτο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αγνοούμενοι Άσσιας: Η Γκιουλέν Κιουτσιούκ μιλά για την έρευνα στο Δίκωμο(BINTEO)
Η κ. Κουτσιούκ διαβεβαιώνει πως αυτή, και τα άλλα δυο μέλη της Επιτροπής συνεχίζουν τις προσπάθειες για να προχωρήσουν σε εκταφή στη συγκεκριμένη περιοχή.
"Το Δίκωμο είναι ένα δύσκολο σημείο που αντιμετωπίζει η ΔΕΑ. Τα οστά μεταφέρθηκαν εκεί στη δεκαετία του 90. Η περιοχή αυτή μέχρι το 2012 ήταν χωματερή. Χρειάζεται μεγάλη έρευνα και μελέτη ώστε να συγκεντρώσουμε όλα τα δεδομένα για να αποφασίσουμε τα μέλη της Επιτροπής για το πως θα προχωρήσουμε σε αυτό το σημείο. Η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη".
Έκκληση για μαρτυρίες..
Κι όμως, μια πληροφορία για πιθανούς χώρους ταφής μπορεί να οδηγήσει τα δικοινοτικά συνεργεία στον εντοπισμό οστών αγνοουμένων. Η κ. Κουτσιούκ στέλνει το δικό της μήνυμα.
“Καλούμε τους ανθρώπους που εξακολουθούν να διστάζουν να μοιραστούν πληροφορίες μαζί μας για να κλείσει ο κύκλος της μακροχρόνιας αγωνίας των οικογενειών αγνοούμενων”.
Η Επιτροπή εργάζεται βάση σχεδιασμού και με ετήσιο προϋπολογισμό. Το 2016, τα τρία μέλη δημιούργησαν ένα στρατηγικό σχεδιασμό για τα έτη 2017 - 2020. Συνεχίζουν και με άλλες δράσεις προκειμένου να αντλήσουν πληροφορίες, σημειώνει το τ/κ μέλος.
"Μέσω διαφημιστικών πινακίδων, διαδικτυακά, τηλεοπτικά προγράμματα, δελτία τύπου, εκθέσεις και την κυκλοφορία ενός βιβλίου"
Η Γκιουλντέν Πλουμέρ Κουτσιούκ αναφέρεται στο βιβλίο "Κάτω από τις Χαρουπιές, οι χαμένες ζωές της Κύπρου" του Rory MacLean. Ένα βιβλίο στο οποίο περιγράφεται το έργο της ΔΕΑ, προσωπικές ιστορίες τουρκοκυπρίων και ελληνοκυπρίων αρχαιολόγων που συνεργάζονται με κοινό στόχο να δώσουν ένα τέλος στον ατέρμονο πόνο των συγγενών. Στέλνουν επίσης το μήνυμα πως κτίζουν θεμέλια για τη συμφιλίωση των δυο κοινοτήτων.
"Προσπαθούμε να απευθυνθούμε σε πιθανούς μάρτυρες σε κάθε περίπτωση. Οι προσπάθειές μας σχετίζονται με όλες αυτές τις δράσεις που θα συνεχιστούν όσο πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν την αποστολή μας", προσθέτει το τ/κ μέλος της ΔΕΑ.
Εισφορά 100 χιλιάδων ευρώ από τη Γερμανία
Με ανακοίνωσή της, η ΔΕΑ ευχαριστεί την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας για την εισφορά, σημειώνοντας πως με αυτήν η οικονομική βοήθειά της προς τη ΔΕΑ φθάνει στις 600 χιλιάδες ευρώ από το 2006 και την καθιστά την πέμπτη μεγαλύτερη χώρα δωρητή.
Επίσης, σημειώνει πως η εισφορά αυτή για το Πρόγραμμα της ΔΕΑ θα στηρίξει τον στόχο της Επιτροπής για αναγνώριση και επιστροφή όσο το δυνατόν περισσότερων λειψάνων αγνοουμένων, θέτοντας τέρμα στην αβεβαιότητα που έχει επηρεάσει τόσες οικογένειες.
Η προτεραιότητα της ΔΕΑ
Σε σχέση με άλλες χώρες και με τις υπάρχουσες συνθήκες, τονίζει η κ. Κουτσιούκ, η Κύπρος έχει ένα πολύ επιτυχημένο έργο.
"Προτεραιότητά μας είναι ο εντοπισμός αγνοουμένων όπως επίσης και απόφαση των δυο ηγετών. Το μοντέλο αναπτύσσεται ανάλογα με τις πραγματικότητες".
Προσθέτει πως από τεχνική άποψη, η ΔΕΑ θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να δώσει απαντήσεις στους συγγενείς αγνοούμενων.
"Αυτό που μπορώ να προσθέσω είναι ότι μετά από 12 χρόνια, η συσσώρευση τεχνογνωσίας και οι επιστημονικές προσπάθειες φαίνονται χρήσιμα για την Κύπρο αλλά και για άλλες χώρες. Η εμπειρία της ΔΕΑ, διδάσκει στους Κύπριους πως να εμβαθύνουν τη σχέση τους με την άλλη πλευρά, να κατανοήσουν, να συνεργαστούν και να βρουν τρόπους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις. Άλλωστε οι επιστήμονες της ΔΕΑ και τα μέλη της βοηθούν ήδη με την εμπειρία τους άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα".
Κραυγή αγωνίας από τους συγγενείς αγνοουμένων
Η Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, εξέφρασε την προσδοκία πως το θέμα των αγνοουμένων αλλά και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΔΕΑ, θα βρίσκεται στην ατζέντα των δυο ηγετών σε επικείμενες συναντήσεις τους.
"Δεν μηδενίζουμε το έργο της ΔΕΑ, όμως τα αποτελέσματα κατά γενική ομολογία είναι φτωχά και ολοένα γίνονται πιο απογοητευτικά, με ορατό τον κίνδυνο εκατοντάδες αγνοούμενοί μας να παραμείνουν για πάντα αγνοούμενοι. Κατανοούμε τις πρακτικές και άλλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ΔΕΑ, όμως το κύριο πρόβλημα είναι η έλλειψη ειλικρινούς συνεργασίας των εμπλεκομένων μερών. Δεν είναι αρκετές οι δημόσιες δηλώσεις ηγετών με τις οποίες καλούνται όσοι γνωρίζουν πληροφορίες να τις δώσουν στη ΔΕΑ", αναφέρει σε ανακοίνωση η οργάνωση.
Η Οργάνωση αναφέρει επίσης πως στοιχεία για πιθανούς χώρους ταφής αλλά και χώροι όπου έγινε μετακίνηση οστών υπάρχουν στα αρχεία του τουρκικού στρατού, παρόλα αυτά " δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να τεθούν στη διάθεση της ΔΕΑ".
Τέλος αναφέρει πως δεν αποτελεί μόνο ανθρωπιστική υποχρέωση όλων αλλά θα συντείνει στην εμπέδωση αμοιβαίου κλίματος εμπιστοσύνης που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τις προσπάθειες που καταβάλλονται σήμερα για την εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού.
