Στο «μικροσκόπιο» Σουηδών ερευνητών δημοσιογράφων βρίσκεται το πρώην εργοστάσιο Astrasol και το καρκινογόνο διχλωρο-μεθάνιο, το οποίο εξέπεμπε για χρόνια στην ατμόσφαιρα μέσω των φουγάρων του.
Η κάμερα της εκπομπής Alpha Καλημέρα και η δημοσιογράφος Ελένη Φανάρη βρέθηκαν το πρωί της Παρασκευής στα Λατσιά, καταγράφοντας μαρτυρίες κατοίκων που κατέθεσαν τις εμπειρίες τους στο σουηδικό Μέσο.
67 νεκροί και 47 πάσχοντες
«Ερωτήσαν μας πότε το ανακαλύψαμε και τους είπα ότι το 2010, όταν αρρώστησε το μωρό του Θεοφάνη Χρυσάνθου τζαι επήραν το στη Ρωσία, είπαν του ‘να μην ξαναπεράσεις έστω και με το αυτοκίνητο από την περιοχή εκείνη, διότι είναι μολυσμένη η περιοχή’», περιγράφει ο Ιωνάς Καϊλής, κάτοικος της περιοχής. Ο ίδιος, μάλιστα, περιέγραψε την αρχή του αγώνα τους το 2010.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Διαβάστε επίσης: Τίτλοι τέλους για Astrasol: Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες απομάκρυνσης αποβλήτων
«Εννιά χρόνια που πολεμούσε η γυναίκα μου με τον καρκίνο και έχασε τη ζωή της. Και εκείνη ήθελε να ζήσει να χαρεί τα παιδιά και τα εγγόνια της. Μετά το 2008 αρρώστησα εγώ με καρκίνο και κάνω θεραπείες. Πώς μπορώ εγώ να υποχωρήσω; Όπως πονώ εγώ πονούν ούλλοι. Έχει 67 νεκρούς δαμέ γυρώ και 47 πάσχοντες.»
Παρότι το πρωτόδικο δικαστήριο αποφάσισε καταβολή αποζημίωσης στους πάσχοντες, το Ανώτατο Δικαστήριο, κατόπιν έφεσης που υποβλήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα, ανέτρεψε την απόφαση, με τον κ. Καϊλή να καταγγέλλει την αναζήτηση δικαστικών εξόδων από καρκινοπαθείς και τους οικείους τους.
Δρ. Βωνιάτης: Το εργοστάσιο δεν έχει εκκενωθεί πλήρως
Σε παρέμβασή του ο Επιδημιολόγος Μιχάλης Βωνιάτης, ο οποίος είχε εκπονήσει σχετική μελέτη που οδήγησε στην πρώτη καταδικαστική απόφαση το 2017, ανέφερε ότι το ίδιο πρόβλημα, πλέον, αντιμετωπίζεται σε περιοχή της Σουηδίας. «Η ποσότητα που θα χρησιμοποιηθεί εκεί είναι πολλαπλάσια και οι εκπομπές θα μεταφέρονται πάρα πολύ εύκολα» εξήγησε.
«Η ποσότητα θα είναι τέτοια που είναι πιθανό να δώσει παρόμοια αποτελέσματα που είχαμε εδώ στην Κύπρο, δηλαδή να δημιουργήσει καρκίνους στους ανθρώπους που ζουν κοντά σε μία τέτοια πηγή διχλωρο-μεθανίου.»
Ο Δρ. Βωνιάτης σημείωσε ότι το εργοστάσιο σήμερα δεν έχει εκκενωθεί πλήρως, παρά το γεγονός ότι πριν από λίγους μήνες απομακρύνθηκαν 14 τόνοι βαρέλια που βρίσκονταν στο σημείο για 16 χρόνια.
«Αποτελεί πηγή κινδύνου και ατυχημάτων. Επομένως, πρέπει να είναι εντελώς ‘γυμνός’.»
Τη δική του εμπειρία κατέθεσε στους Σουηδούς δημοσιογράφους και ο Καθηγητής του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για τη Δημόσια Υγεία, Κωνσταντίνος Μακρής, που συνέταξε τη μελέτη από κοινού με τον κύριο Βωνιάτη.
«Βάσει αυτού του παθήματος του δικούς μας βλέπουμε ότι οι Σουηδοί, που είναι πάντα ένα βήμα πιο μπροστά, τους γίνεται μάθημα και προσπαθούν να γλυτώσουν τα χειρότερα στη βάση αυτού του παραδείγματος στην Κύπρο.»
Όπως εξήγησε η εκπόνηση της έκθεσης διήρκησε πάνω από δύο χρόνια, με τα χαρακτηριστικά της περιοχής να καταδεικνύουν ότι υπήρχε μια προβληματική κατάσταση. Ο Δρ. Μακρής τόνισε ότι απαιτείται, πλεόν, αειφορική ανάπτυξη που να συνδιάζεται με την ποιότητα ζωής των πολιτών.
