15 Ιουλίου 1974. Οι ερπύστριες των τεθωρακισμένων σείουν το έδαφος της γειτονιάς των αστυνομικών κατοικιών δίπλα από το Αρχηγείο της Δύναμης. Οι πραξικοπηματίες καταλαμβάνουν με ευκολία το ΡΙΚ και η μάχη του εφεδρικού μόλις αρχίζει.

«Αυτή η ημέρα θα μείνει για πάντα χαραγμένη στο μυαλό μου», δηλώνει χαρακτηριστικά ο Αιμίλιος Εμμανουήλ, ο οποίος ήταν ένοικος αστυνομικών κατοικιών.

Τα τανκς και τα πολυβόλα κλείνουν όλες τις διόδους και κτυπούν ανελέητα για τρεις και πλέον ώρες. 

Οι αστυνομικές κατοικίες εδώ και τρία χρόνια αποτελούν παρελθόν. Εκεί δόθηκε μια από τις πιο αιματηρές μάχες του πραξικοπήματος. Δεκάδες οικογένειες βρέθηκαν εγκλωβισμένες εν μέσω διασταυρούμενων πυρών.

Το 1974 ο Παναγιώτης Ιακώβου και ο Αιμίλιος Εμμανουήλ ήταν μόλις 12 ετών. Βίωσαν από πρώτο χέρι τον απόλυτο εφιάλτη.

«Εδώ εκτυλίχθηκε η μάχη, από τη μια από το ΡΙΚ οι στρατιώτες και από την άλλη η Αστυνομία, το εφεδρικό σώμα», αναφέρει ο Παναγιώτης Ιακώβου.

Είδαν τα σπίτια τους να γίνονται στόχος, νεκρούς και τραυματίες.

«Μέσα σε λίγα λεπτά ξεκίνησε ένα πανδαιμόνιο. Το τανκ που έκαιγε τα σπίτια, ήταν μέσα στην αυλή μπροστά και κτυπούσε το εφεδρικό.»
Αιμίλιος Εμμανουήλ

«Είχε πέσει ένα βλήμα και είχε κάνει έκρηξη στο κρεββάτι της μικρής αδελφής μου και άρχισε να καίγεται.»
Παναγιώτης Ιακώβου

Οι σφαίρες σφυρίζουν πάνω από τα κεφάλια των γυναικόπαιδων, που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον θάνατο.  

«Ακούσαμε μια χειροβομβίδα έπεσε στο παράθυρο και μια σφαίρα πέρασε από δίπλα μου, 10 εκατοστά από το κεφάλι μου.»
Αιμίλιος Εμμανουήλ

«Ένα σπίτι στην άκρια καιγόταν και κατάφεραν και έβγαλαν τη μητέρα με την κόρη και το βρέφος τους και τους κατέβασαν από ένα δέντρο.»
Παναγιώτης Ιακώβου

Οι κάννες σίγησαν λίγο πριν από το μεσημέρι.

«Έσπασαν την πόρτα, ήταν 3 στρατιώτες με τα όπλα παρατεταμένα. Αν δεν έμπαινε η μητέρα μου μπροστά να φωνάξει για όνομα του θεού έχω τρία παιδιά, δεν ξέρω ποια θα ήταν η κατάληξη.»
Παναγιώτης Ιακώβου

«Ακούσαμε φωνές από Έλληνα αξιωματικό, βγείτε έξω παραδοθείτε ψηλά τα χέρια. Μας πήραν στο ΡΙΚ. Είδα ένα νεκρό εδώ και ακόμη ένα μέσα στον ΡΙΚ.»
Αιμίλιος Εμμανουήλ

Επτά μέλη του εφεδρικού έπεσαν νεκρά. Οι υπόλοιποι συλλαμβάνονται και μεταφέρονται στην αυλή του ΡΙΚ, όπου υποβάλλονται σε βασανιστήρια.

«Τους άνδρες του εφεδρικού τους έβαλαν πάνω στην άσφαλτο μπρούμυτα και τους κτυπούσαν.»
Αιμίλιος Εμμανουήλ

Τα τραύματα της ψυχής λίγο ως πολύ, ανεπούλωτα μέχρι σήμερα.

«Για χρόνια πολλά δεν θέλαμε να μιλούμε για αυτό το θέμα, είναι φανερό ότι μας άφησε ένα τραύμα και πριν 3 χρόνια βρεθήκαμε μια παρέα και ξαφνικά για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια τα είπαμε.»
Αιμίλιος Εμμανουήλ

Στην άλλη πλευρά του Αρχηγείου Αστυνομίας και της λεωφόρου Λεμεσού στην οδό Οθωνος στις 15 Ιουλίου 1974 εκτυλίχθηκε μια απίστευτη τραγωδία. Η 7χρονη Δώρα Γιάγκου έπεφτε νεκρή από σφαίρα πραξικοπηματία που τη βρήκε στο στήθος, ενώ έπαιζε στην αυλή του σπιτιού της.

Επρόκειτο για το μικρότερο θύμα του πραξικοπήματος. Μεταφέρθηκε κρυφά μαζί με άλλους νεκρούς στο Κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης για να ταφεί σε ομαδικό τάφο. Όταν ο οδηγός του φορτηγού επιχείρησε να χωρίσει το μικρό κοριτσάκι από τις υπόλοιπες σορούς, Ελλαδίτης αξιωματικός τον διέταξε να σταματήσει, για να μη γίνει ο τάφος της μικρής και δικός του. 51 χρόνια μετά η οικογένεια δε βρήκε ακόμη τη δύναμη, να μιλήσει για την τραγωδία.

Δείτε το ρεπορτάζ του Χριστόφορου Νέστορος: