Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και η κινητικότητα των φιδιών στην ύπαιθρο ή και σε κατοικημένες περιοχές γίνεται πιο συχνή, το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ενημερώνει το κοινό για τους τρόπους αναγνώρισης και ορθής αντίδρασης σε περίπτωση εντοπισμού φιδιών, καθώς και για τον ρόλο τους στη διατήρηση του οικοσυστήματος.

Στην Κύπρο υπάρχουν οκτώ είδη φιδιών, από τα οποία τα τρία είναι δηλητηριώδη. Ωστόσο, μόνο ένα από αυτά θεωρείται επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Τα υπόλοιπα είδη είναι απολύτως ακίνδυνα.

Συγκεκριμένα, τα δύο από τα δηλητηριώδη είδη –ο σαπίτης ή σαιττάρης (Malpolon insignitus) και το αγιόφιδο ή ξυλόδροπης (Telescopus fallax)– διαθέτουν ασθενές δηλητήριο, το οποίο χρησιμοποιούν κυρίως για να ακινητοποιούν τη λεία τους. Δεν προκαλούν σοβαρές βλάβες στον άνθρωπο.

Αντίθετα, η οχιά ή φίνα (Macrovipera lebetina), το τρίτο δηλητηριώδες φίδι, διαθέτει ισχυρό δηλητήριο και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου σε περίπτωση δαγκώματος.

Οδηγίες πρόληψης και σωστής αντίδρασης

Σε περίπτωση που συναντήσουμε φίδι:

• Δεν πανικοβαλλόμαστε και δεν προσπαθούμε να το διώξουμε ή να το θανατώσουμε.
• Απομακρυνόμαστε ήρεμα, χωρίς απότομες κινήσεις.

Για την αποφυγή ατυχημάτων, ιδίως τους θερινούς μήνες, όταν κινούμαστε στην ύπαιθρο:

• Φοράμε κλειστά παπούτσια που καλύπτουν το πόδι τουλάχιστον μέχρι τον αστράγαλο, καθώς και μακριά παντελόνια, ώστε να προστατευόμαστε σε περίπτωση που πατήσουμε κάποιο δηλητηριώδες φίδι.
• Χρησιμοποιούμε ραβδί ή βέργα, για να ανακινούμε τα χόρτα και τους θάμνους μπροστά μας. Τα φίδια αντιλαμβάνονται τους κραδασμούς του εδάφους και συνήθως απομακρύνονται από μόνα τους.

Σε περίπτωση δαγκώματος από οχιά:

• Δεν επιχειρούμε να ρουφήξουμε το δηλητήριο ή να δέσουμε το σημείο.
• Μεταβαίνουμε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο περιορίζοντας τις κινήσεις στο ελάχιστο.
• Τα νοσοκομεία διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό και τα κατάλληλα φάρμακα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.

Πώς να μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης φιδιών στον χώρο μας

Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, δεν υπάρχει ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος απώθησης φιδιών. Αντί όμως να αναζητούμε τι τα απωθεί, μπορούμε να επικεντρωθούμε στο τι τα προσελκύει και να περιορίσουμε αυτούς τους παράγοντες.

Συγκεκριμένα:

• Περιορίζουμε τις πηγές τροφής και νερού, όπως εκτεθειμένα τρόφιμα, ζωοτροφές ή υγρασία που μπορεί να προσελκύσουν έντομα και τρωκτικά.
• Απομακρύνουμε αντικείμενα όπως πέτρες, ξύλα, παλιά έπιπλα ή άλλα υλικά που δημιουργούν κρυψώνες.
• Κουρεύουμε τα ψηλά χόρτα και απομακρύνουμε τα κομμένα υπολείμματα.
• Κλαδεύουμε τις βάσεις των πυκνών θάμνων σε ύψος έως 60 εκ. από το έδαφος, δημιουργώντας κενό στο κάτω μέρος.
• Φροντίζουμε να μην δημιουργούνται υγρά και δροσερά σημεία (όπως μόνιμα βρεγμένο γρασίδι ή εξωτερικές λιμνούλες).
• Σφραγίζουμε καλά τις σχισμές σε αποθήκες, υπόγεια ή άλλους χώρους, ώστε να αποτρέψουμε την πρόσβαση.

Ακολουθώντας τα παραπάνω, δημιουργούμε ένα αφιλόξενο περιβάλλον για τα φίδια, μειώνοντας αισθητά την πιθανότητα να επιλέξουν τον χώρο μας ως καταφύγιο.