Ήξερες ότι η Κύπρος και κατ' επέκταση η ψηλότερη κορυφή, δηλαδή ο Όλυμπος του Τροόδους, ψηλώνουν χρόνο με το χρόνο; Αυτό μας λέει η γεωγραφία και γεωλογία της περιοχής και υπάρχει επιστημονική εξήγηση για αυτό.
Μιλώντας στο AlphaNewsLive ο γεωγράφος Γιώργος Σεκκές εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ανυψώνεται η Κύπρος, τη διαφορά που καταγράφεται κάθε χρόνο και πως όλα αυτά σχετίζονται με τους σεισμούς που καταγράφονται στην περιοχή.
Αναφέρει ότι η ανύψωση της Κύπρου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανύψωση του Τροόδους.
"Σήμερα η οροσειρά του Τροόδους με τον όγκο της αποτελεί το κυρίαρχο μορφολογικό στοιχείο της Κύπρου και τη μεγαλύτερη οροσειρά της. Η οροσειρά καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα του νησιού και καλύπτει σε έκταση το 1/3 του. Η ψηλότερη κορυφή της και ταυτόχρονα το ψηλότερο σημείο της Κύπρου είναι ο Όλυμπος με υψόμετρο 1951 μετρά πάνω από την στάθμη της θάλασσας. Η εντυπωσιακή τοπογραφία του είναι ο ρυθμιστής των κλιματολογικών συνθηκών της Κύπρου και γενικά του φυσικού περιβάλλοντος."
"Ο τρόπος σχηματισμού του Τροόδους μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός από τη μελετη του τρόπου σχηματισμού του ωκεάνιου φλοιού σήμερα", προσθέτει.
"Σύμφωνα με τη θεωρεία των λιθοσφαιρικών πλακών, η επιφάνεια της γης χωρίζεται σε μικρό αριθμό άκαμπτων λιθοσφαιρικών πλακών, οι οποίες βρίσκονται σε σταθερή σχετική κίνηση. Η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών αποτελεί ουσιαστικά το αποτέλεσμα της δράσης θερμικών ανοδικών ρευμάτων μεταφοράς μάζας και θερμότητας μέσα από τον μανδύα της γης, τα οποία δημιουργούνται λόγω της θερμότητας που εκπέμπει ο πυρήνας μέσα στα εσωτερικά στρωματά της γης. Αποτέλεσμα αυτής της κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών είναι η δημιουργία σεισμών, ηφαιστείων, οροσειρών, ρηγμάτων και νέου ωκεάνιου φλοιού."
Ο κ. Σεκκές μας εξηγεί τι είναι ο οφιόλιθος αλλά και πως σχηματίστηκε το Τρόοδος.
"Η οροσειρά του Τροόδους είναι ένας οφιόλιθος που προέρχεται από τις λέξεις “όφις” και “λίθος” και δόθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, στο πέτρωμα σερπεντινιίης λόγω της προσομοίωσης του χρώματος του με το γκριζοπράσινο φίδι. Ο οφιόλιθος του Τροόδους θεωρείται γενικώς ότι αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι του ωκεάνιου φλοιού και του ανώτερου μανδύα της γης, που σχηματίστηκε στην περιοχή αυτή από τη διεύρυνση του ωκεανού, της Τηθύος θάλασσας, ένεκα της απομάκρυνσης των λιθοσφαιρικών πλακών της Ευρασίας και της Αφρικής κατά το Ανώτερο Κρητιδικό , δηλαδή πριν από 90 εκατομμύρια χρόνια. Μετά τον σχηματισμό του επωθήθηκε προς τα πάνω από την προς τα βόρεια μετακινουμένη αφρικανική πλάκα και πολύ αργότερα, με εκτεταμένη διαφορική ανύψωση, έφθασε στο σημερινό υψόμετρο."
Μας εξηγεί ότι η Τηθύς Θάλασσα ήταν ένας τεράστιος ωκεανός που εκτεινόταν κατά τη διάρκεια του Μεσοζωικού αιώνα από τη σημερινή Ισπανία μέχρι και πέραν των Ιμαλαΐων.
"Λείψανα του τεράστιου αυτού ωκεανού θεωρούνται η Μεσόγειος Θάλασσα και ο Εύξεινος Πόντος. Αμέσως μετά τον σχηματισμό του φλοιού αρχίζει η εναπόθεση ιζημάτων βαθιών θαλασσών όπως της ούμπρας και των μπεντονιτικών αργίλλων. 10 έως 20 εκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό του ωκεάνιου αυτού φλοιού, η κατάδυση της Αφρικανικής πλάκας ή κατά πάσαν πιθανότητα κάποιας άλλης μικρότερης πλάκας που αποσπάσθηκε από αυτήν, σταμάτησε λόγω σύγκρουσης των κρασπέδων του ηπειρωτικού φλοιού της με τον σχηματισθέντα ωκεάνιο φλοιό, δηλαδή το Τρόοδος. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η περιστροφή του Τροόδους και των ιζηματογενών σχηματισμών που άρχισαν ήδη να εναποτίθενται πάνω σ’ αυτό κατά 90° αντίθετα με τη φορά των δεικτών του ωρολογίου και η σταδιακή ανύψωσή του. Ένα άλλο αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η απώθηση τεράστιων τεμαχίων πετρωμάτων της καταβυθιζόμενης πλάκας πάνω από τους μπεντονιτικούς αργίλλους της νότιας και νοτιοδυτικής πλευράς του Τροόδους. Τα πετρώματα αυτά, πολύ αρχαιότερα των πετρωμάτων του Τροόδους, είναι γνωστά σαν «Σύμπλεγμα των Μαμωνιών»."
"Παράλληλα με την ιζηματογένεση, η ανοδική κίνηση συνεχίζεται ομαλά μέχρι το τέλος της Πλειοκαινικής περιόδου, δηλαδή πριν από 3-5 εκατομμύρια χρόνια, οπότε παρουσιάζεται νέα και ίσως η πιο δραστική ανύψωση του Τροόδους. Ακολουθεί έντονη διάβρωση των πετρωμάτων του, ιδιαίτερα των υψηλότερων περιοχών γύρω από τον Όλυμπο και σχηματισμός εκτεταμένων αποθέσεων αμμοχάλικων (χαβαροχάλικα-αμμοχάλικα) όχι μόνο στην περιφέρεια του Τροόδους αλλά σε ολόκληρη σχεδόν τη Μεσαορία και τις νότιες παρυφές του. Αποτέλεσμα της έντονης αυτής διάβρωσης ήταν η ανάπτυξη της δακτυλιοειδούς εμφάνισής του που περιγράφεται πιο πάνω."
Τέλος, σημειώνει πως "γεωλογικά και άλλα στοιχεία, όπως ανυψωμένες παραλίες, θαλάσσιες και ποτάμιες αναβαθμίδες, αποδεικνύουν ότι το Τρόοδος και κατά συνέπεια ολόκληρη η Κύπρος εξακολουθεί να ανέρχεται με βραδύ αλλά σταθερό ρυθμό".
"Υπολογίζεται ότι το Τρόοδος ανυψώνεται από ορισμένα χιλιοστά μέχρι 0,5 εκατοστά τον χρόνο. Επίσης η συνεχιζόμενη καταβύθιση της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική κατά μήκος τοξοειδούς σχήματος ζώνης που εκτείνεται νότια της Κύπρου, είναι αιτία όλων των σεισμών που εκδηλώνονται και πλήττουν κατά καιρούς την Κύπρο και ειδικότερα τη νότια παραλιακή ζώνη από τον Ακάμα μέχρι τον Απόστολο Ανδρέα."
