Τη δέσμευση της Κυβέρνησης για μια «πιο ανθεκτική οικονομία, μια πιο δίκαιη κοινωνία και ένα πιο βιώσιμο μέλλον» εξέφρασε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, σε χαιρετισμό του, την Τετάρτη, στο 4ο Φόρουμ Οικονομίας του ΑΚΕΛ, στη Λευκωσία, με τίτλο «Στρατηγική για το μέλλον: Στέγη, Κλίμα, Ενέργεια».

Αναφερόμενος σε επικρίσεις περί αδυναμίας της Κυβέρνησης να διαχειριστεί τα προβλήματα του τόπου, είπε ότι η Κυβέρνηση εργάζεται «συντονισμένα και μεθοδικά» για να μετατρέψει τις δυσκολίες σε ευκαιρίες και «για μια πιο ανθεκτική οικονομία, μια πιο δίκαιη κοινωνία, και ένα πιο βιώσιμο μέλλον για όλους».

Ο κ. Κεραυνός σημείωσε ότι η διεθνής και η ευρωπαϊκή οικονομία χαρακτηρίζονται από αναταράξεις και γεωπολιτικούς κινδύνους, ωστόσο η κυπριακή οικονομία «ξεχωρίζει για την ανθεκτικότητα και την προοπτική της».

Όπως ανέφερε, η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες της ΕΕ με τις καλύτερες δημοσιονομικές επιδόσεις, παρουσιάζοντας ψηλό πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 5%, «ενώ προβλέπεται να συνεχίσει την ίδια αναπτυξιακή πορεία, οδηγώντας σε σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, κάτω από το όριο του 60% μέχρι το τέλος του 2025 και όχι μέχρι το τέλος του 2026 που ήταν αρχικός στόχος».

Η «αξιοσημείωτη αυτή πορεία», πρόσθεσε, αντικατοπτρίζεται και στις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων, καθώς η Κύπρος έχει επιστρέψει έπειτα από 13 χρόνια στην κατηγορία ‘A’, με εννέα αναβαθμίσεις μέσα στα τελευταία δύο χρόνια.

Αυτή η «ισχυρή» οικονομική βάση, τόνισε ο Υπουργός, επιτρέπει την υλοποίηση κοινωνικών και αναπτυξιακών πολιτικών, όπως η στεγαστική πολιτική και η πράσινη μετάβαση.

Κομβικό σημείο της κυβερνητικής στρατηγικής αποτελεί η υπό εξέλιξη φορολογική μεταρρύθμιση, είπε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι είναι «η μεγαλύτερη» των τελευταίων δεκαετιών.

Όπως εξήγησε, η μεταρρύθμιση αφορά άμεσα τα ζητήματα που θα συζητηθούν στο Φόρουμ -στέγαση, κλίμα, ενέργεια και κοινωνική συνοχή – και στοχεύει σε ένα σύστημα «πιο δίκαιο, πιο αποτελεσματικό και πιο φιλικό» για πολίτες και επιχειρήσεις.

Για τα νοικοκυριά, σύμφωνα με τον Υπουργό, προβλέπονται φορολογικές εκπτώσεις για τόκους δανείων αγοράς πρώτης κατοικίας, για ενεργειακή αναβάθμιση κύριας κατοικίας αλλά και για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων.

Για τις επιχειρήσεις, ανάφερε ότι προβλέπονται αυξημένες κεφαλαιουχικές εκπτώσεις σε δαπάνες ενεργειακής αναβάθμισης, ώστε να μειωθεί το λειτουργικό τους κόστος.

Σε σχέση με το στεγαστικό, ο κ. Κεραυνός είπε ότι είναι ένα πρόβλημα που δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο, αλλά «ευρωπαϊκή πρόκληση».

Αναφέρθηκε σε πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη, σύμφωνα με την οποία οι τιμές στέγασης αυξήθηκαν στην ΕΕ κατά 58,33% την περίοδο 2015-2025, ενώ ένα ευρωπαϊκό νοικοκυριό πληρώνει κατά μέσο όρο το 19,2% του εισοδήματός του για στέγη με βάση στοιχεία του 2024.

Η Κύπρος μαζί με την Ιταλία, είπε, είχαν τη χαμηλότερη αύξηση σε ό,τι αφορά τη στέγη τα τελευταία 10 χρόνια, με 13,36% η Ιταλία και 13,71% η Κύπρος, ωστόσο, σημείωσε, η ανάγκη για προσιτή στέγη στην Κύπρο «είναι πιο πιεστική από ποτέ».

Η κυβερνητική στεγαστική στρατηγική, εξήγησε, στηρίζεται σε δύο άξονες. Ο πρώτος, αφορά στην ενίσχυση του οικιστικού αποθέματος μέσω των πολεοδομικών κινήτρων και του Σχεδίου «Build to Rent», του Σχεδίου «Renovate and Rent» για αξιοποίηση κενών κατοικιών, και της χρηματοδότησης έργων από τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης.

Ο δεύτερος άξονας, σύμφωνα με τον Υπουργό, αφορά στη διευκόλυνση πρόσβασης στη στέγη με στοχευμένα σχέδια για νέους και οικογένειες, ειδικά σχέδια για ορεινές και αγροτικές περιοχές, και ταχεία ψηφιακή αδειοδότηση με στόχο έκδοση αδειών εντός 40 ημερών για απλές αναπτύξεις.

Ο Υπουργός Οικονομικών είπε ότι, από αυτά τα προγράμματα αναμένεται η δημιουργία άνω των 1.900 νέων μονάδων, πολλές από τις οποίες θα ενταχθούν στην αγορά προσιτής κατοικίας.

Αναφερόμενος στην πράσινη μετάβαση, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η κλιματική και ενεργειακή κρίση «καθορίζει πλέον κάθε πτυχή της ανάπτυξης».

Η Κυβέρνηση υλοποιεί, όπως είπε, ένα συνεκτικό σχέδιο για μια πράσινη, καθαρή και αειφόρο Κύπρο, εναρμονισμένο με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τους στόχους κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.

Σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) περιλαμβάνει έργα ύψους €3,5 δισ. (ή €6,4 δισ. με την ευρωπαϊκή συνεισφορά). Μεταξύ αυτών επενδύσεις σε ΑΠΕ, ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και επιχειρήσεων, ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, αναβάθμιση δασικών υποδομών και συστημάτων πυροπροστασίας, και υλοποίηση προγραμμάτων «Φωτοβολταϊκά για όλους» και ηλεκτροκίνησης.

Ιδιαίτερη έμφαση, είπε, δίνεται στα υδατικά έργα, με αύξηση του σχετικού προϋπολογισμού στο 38% το 2026 από 32% το 2025, και επένδυση €140 εκατ. για αγορά νερού από αφαλατώσεις, «το μεγαλύτερο ποσό που έχει διατεθεί ποτέ για αυτό τον σκοπό», είπε.

«Υλοποιούμε έτσι τη δέσμευσή μας για συνεχή και αδιάκοπη χρήση αφαλατώσεων, με αύξηση 32% του νερού που λαμβάνουμε, χάρη στη λειτουργία και των εφτά νέων έργων κινητών αφαλατώσεων που υλοποιεί η Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη», πρόσθεσε.

Ο κ. Κεραυνός αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη εξισορρόπησης της περιβαλλοντικής φιλοδοξίας με την οικονομική ανταγωνιστικότητα.

Γι’ αυτό, όπως είπε, το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ αποφάσισε πρόσφατα την αναβολή κατά ένα έτος της εφαρμογής του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών για κτίρια και οδικές μεταφορές (ΣΕΔΕ2), μεταθέτοντας την έναρξη από το 2027 στο 2028.

Παράλληλα, σημείωσε οτι το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα θα διαθέσει €65 δισ. στα κράτη-μέλη για τη στήριξη των πολιτών στη μετάβαση. Στην Κύπρο, είπε, το συνολικό διαθέσιμο ποσό για την περίοδο 2026-2032 αναμένεται να ανέλθει στα €174 εκ., από τα οποία €131 εκ. θα προέρχονται από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα και τα υπόλοιπα €43 εκ. θα αποτελούν την εθνική συνεισφορά. Είπε ότι το προσχέδιο του εθνικού σχεδίου έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.

Κλείνοντας, ο Υπουργός τόνισε ότι η κυβερνητική οικονομική πολιτική είναι «ανθρωποκεντρική, ισορροπημένη και συνετή», σημειώνοντας ότι «δεν έχουμε το δικαίωμα να φορτώσουμε στις επόμενες γενιές πρόσθετα χρέη ή μνημόνια».

Εξέφρασε δε την πεποίθηση ότι τέτοια φόρουμ παράγουν ιδέες και προτάσεις που μπορούν να οδηγήσουν την Κύπρο σε ένα πιο ανθεκτικό και βιώσιμο μέλλον.

ΓΓ ΑΚΕΛ: Η Κύπρος χρειάζεται ένα νέο μοντέλο για βιώσιμη, κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη

Η Κύπρος χρειάζεται ένα νέο μοντέλο, ένα νέο οδικό χάρτη για μια βιώσιμη, ανθεκτική και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη που στο επίκεντρο θα έχει τον άνθρωπο και το περιβάλλον, δήλωσε στο μεταξύ ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου στην ομιλία κατά την έναρξη του Φόρουμ Οικονομίας ΑΚΕΛ.

Ανέφερε ότι η κυβέρνηση «δεν έχει καταφέρει να αγγίξει διαρθρωτικά προβλήματα» όπως είναι το υδατικό αδιέξοδο, η ενεργειακή ασφυξία, οι καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη και η ολοκλήρωση κρίσιμων έργων υποδομής.

Ο κ. Στεφάνου σημείωσε ότι στο φετινό φόρουμ εστιάζουν «σε στρατηγικά ζητήματα που καθορίζουν το μέλλον της χώρας», όπως η στεγαστική κρίση και η μαζική αγορά ακινήτων από υπηκόους τρίτων χωρών, οι  οικονομικές συνέπειες και οι προεκτάσεις της κλιματικής κρίσης, το υψηλό ενεργειακό κόστος που συνοδεύεται από ψηλό ποσοστό ενεργειακής φτώχειας και, η πράσινη μετάβαση και σε ποιον θα επιμεριστεί το κόστος της.

Σε αυτό το πλαίσιο, είπε, «ανοίγουμε επίσης τη συζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη, τον Συνεργατισμό και την κοινωνική καινοτομία».

«Η διεθνής συγκυρία του 2025, που χαρακτηρίζεται από την επιβράδυνση της ανάπτυξης, τις γεωπολιτικές εντάσεις και την ενεργειακή αστάθεια, καθιστά αναγκαία τη διαμόρφωση ενός μακρόπνοου εθνικού σχεδίου που θα έπρεπε να υπήρχε αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει», είπε ο κ. Στεφάνου. «Χρειάζονται πολιτικές που θωρακίζουν την οικονομία και στηρίζουν την κοινωνική ευημερία», πρόσθεσε.

Σημείωσε ότι, «η πραγματική πρόκληση» για τη χώρα δεν είναι απλώς να έχει ανάπτυξη, «αλλά να καθορίσουμε τι είδους ανάπτυξη θέλει. Θέλουμε ανάπτυξη που να στηρίζει την κοινωνική ευημερία και την αειφορία του περιβάλλοντος».

Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται επανασχεδιασμός του αναπτυξιακού μοντέλου «που τα τελευταία χρόνια εγκλώβισε την οικονομία σε πρόσκαιρη επενδυτική κερδοσκοπία», σημείωσε ο κ. Στεφάνου. Αυτό μπορεί να βελτίωσε ορισμένους δείκτες, αλλά δεν δημιούργησε πραγματικές συνθήκες ποιοτικής ανάπτυξης, πρόσθεσε.

Παρά τη βελτίωση των μακροοικονομικών δεδομένων, είπε, «δεν διαπιστώνουμε να υπάρχει αλλαγή φιλοσοφίας από μέρους της κυβέρνησης. Συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο της προηγούμενης».

Είπε ότι ως ΑΚΕΛ αναγνωρίζουν τις θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις. «Αλλά, την ίδια ώρα έχουμε την πεποίθηση ότι όσοι ενδιαφέρονται να έχουν μια σφαιρική και πιο αντικειμενική εικόνα πρέπει να προσπαθήσουν  να πάνε πίσω από τους αριθμούς και να φτάσουν στην ουσία», είπε. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να μην λάβουμε υπόψη ότι ο πληθωρισμός και η ακρίβεια οδήγησαν σε απροσδόκητη αύξηση των εσόδων του κράτους, αποτελώντας τη βάση των πλεονασμάτων και των βελτιωμένων δημοσιονομικών επιδόσεων, πρόσθεσε.

Σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι οι δαπάνες σε Έρευνα και Ανάπτυξη είναι 3,5 φορές χαμηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, οι δαπάνες σε Υγεία, Κοινωνική Προστασία και Εκπαίδευση «υστερούν» και ότι το 50% των πολιτών δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, ενώ οι Κύπριοι συνταξιούχοι «είναι οι φτωχότεροι στην Ευρώπη».

«Η Κύπρος μπορεί να είναι πρωταθλήτρια στα πλεονάσματα, αλλά είναι πρωταθλήτρια και στις ανισότητες. Στις εκπομπές ρύπων. Στην αδυναμία υλοποίησης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης», είπε.

Σύμφωνα με τον κ. Στεφάνου, οι βασικότεροι κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι η στεγαστική κρίση, η κλιματική κρίση και περιβαλλοντική κρίση, και η ενεργειακή κρίση και αναφέρθηκε στις προτάσεις που ετοίμασε και παρουσίασε το ΑΚΕΛ μέσα από εκστρατείες και νομοθετικές πρωτοβουλίες.

«Οι προτάσεις μας στοχεύουν στη διασφάλιση της κοινωνικής προστασίας, στη θωράκιση της οικονομίας και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής», πρόσθεσε.

Η Κύπρος, είπε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, χρειάζεται ένα νέο μοντέλο, ένα νέο οδικό χάρτη για μια βιώσιμη, ανθεκτική και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη που στο επίκεντρο θα έχει τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Πρόσθεσε ότι το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που προτείνουν συνδυάζει παραγωγική ανασυγκρότηση, κοινωνική δικαιοσύνη και πράσινη βιωσιμότητα στη βάση διεύρυνσης της οικονομίας μέσα από παραγωγικές επενδύσεις με μόνιμο αποτύπωμα που θα υπηρετούν τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της χώρας, γερών δημοσιονομικών θεμελίων, υγιούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος με έμφαση στην προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων, στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας με αξιοπρεπείς μισθούς και δίκαιης κατανομής των οικονομικών βαρών μέσα από ένα προοδευτικό φορολογικό σύστημα που θα ενισχύει τα δημόσια έσοδα για κοινωνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς. Περιλαμβάνει επίσης συνεργασία δημόσιου, ιδιωτικού και συνεργατικού τομέα.

Ο κ. Στεφάνου ανέφερε ότι η φορολογική μεταρρύθμιση που προτείνει η κυβέρνηση «αντί να αντιμετωπίζει τις εισοδηματικές ανισότητες τις διευρύνει. Αντί να κάνει το φορολογικό σύστημα πιο προοδευτικό το κάνει πιο ισοπεδωτικό, αφήνοντας εκτός για ακόμα μια φορά τη φορολογία του συσσωρευμένου πλούτου και της μεγάλης αξίας ακίνητης ιδιοκτησίας». Κάτι που θα διευκόλυνε τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, είπε, είναι η μείωση έμμεσων φορολογιών, «αλλά ούτε και εδώ έχει κάτι να επιδείξει η κυβέρνηση». Είναι μια μεταρρύθμιση που στον πυρήνα της έχει την άδικη κατανομή των φορολογικών βαρών, πρόσθεσε.

Είπε επίσης ότι το πραγματικό διακύβευμα της εποχής μας «είναι αν θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις που θα δίνουν προοπτική και ασφάλεια στην κοινωνία. Αν θα δώσουμε προοπτική στη νέα γενιά. Αν θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε βιωσιμότητα στην οικονομική ανάπτυξη και να τη μετατρέψουμε σε ευημερία της κοινωνίας».

Είπε ότι θα συνεχίσουν να εργάζονται «με υπευθυνότητα και σοβαρότητα» έναντι του τόπου.

Ανοίγοντας της εργασίες του Φόρουμ νωρίτερα ο Επικεφαλής Τομέα Οικονομίας ΑΚΕΛ Χάρης Πολυκάρπου, είπε ότι το Φόρουμ έχει «ισχυρό αποτύπωμα στην οικονομική και κοινωνική πολιτική του τόπου».

Αναφέρθηκε στην «δυσπιστία και ειρωνεία» που εκφράστηκε από πολλούς όταν το 2019 οργάνωσαν το πρώτο φόρουμ για το ‘τί ξέρει το ΑΚΕΛ από οικονομία’ και είπε ότι την απάντηση σε αυτό δίνει η παρουσία σε αυτό ατόμων που αντιπροσωπεύουν «όλο τα φάσμα της κυπριακής οικονομίας».

«Κοιτάζοντας πίσω και ανασκοπώντας το τι συνέβη από τότε μέχρι σήμερα και προς τα πού τελικά κινήθηκε η κυπριακή οικονομία και οι σχετικές αποφάσεις, ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι το ΑΚΕΛ και τα στελέχη του όχι μόνο αντίληψη της οικονομίας έχουν, όχι μόνο ενεργούν ως προμηθείς παρά ως επιμηθείς αλλά κυρίως ότι οι θέσεις και οι προτάσεις του και επίκαιρες είναι και ρεαλιστικές και αποτελεσματικές για την οικονομική πορεία της χώρας και την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό φιλοδοξεί να πετύχει το φετινό Φόρουμ. Να γίνει ένα πεδίο ανοικτού και ελεύθερου διαλόγου με στόχο να αξιολογήσει τη σημερινή πορεία της χώρας και να παρουσιάσει τη στρατηγική αλλά και τις προτάσεις για το μέλλον.

Πηγή: ΚΥΠΕ