της Κωνσταντίνας Νεοφύτου
Το στεγαστικό δάνειο είναι αναντίλεκτα μία σοβαρή και μακροπρόθεσμη δέσμευση που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 35 χρόνια. Εξού και η πληρωμή ενός δανείου για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, επηρεάζει σημαντικά τη ρευστότητα ενός νοικοκυριού.
Ο κάθε ενδιαφερόμενος, πριν λάβει την αποφαση του και πριν υπογράψει συμβόλαιο με την Τράπεζα που επελεξε, είναι εξαιρετικής σημασίας να κατανοήσει τους όρους του συμβολαίου αλλά και τις παραμέτρους που πιθανόν να επηρεάσουν τη μηνιαία δόση αλλά και τη διάρκεια του δανείου.
Τι εξασφαλίσεις χρειάζονται
Μιλώντας στο οικονομικό ένθετο της εκπομπής Alpha Ενημέρωση, η Διευθύντρια στον Τομέα Ιδιωτών της Τράπεζας Κύπρου Στέλλα Μουρουζίδου εξήγησε πως αρχικά το ακίνητο που χρηματοδοτείται από την Τράπεζα υποθηκεύεται. Επίσης, το ζευγάρι ή το άτομο που λαμβάνει το δάνειο θα πρέπει να έχει ασφάλεια ζωής η οποία να εκχωρηθεί στην Τράπεζα.
Παράλληλα, το μέγιστο ποσό που μπορεί να παραχωρηθεί ως δάνειο είναι το 80% της εκτιμημένης αξίας της κατοικίας. Άρα, το ζευγάρι θα πρέπει να συνεισφέρει τουλάχιστον το 20% ή και περισσότερο. Η συνεισφορά, μπορεί να είναι σε μετρητά ή κάποιο ακίνητο που μπορεί να υποθηκευτεί, στην αξία της προκαταβολής.
Σταθερό ή κυμαινόμενο επιτόκιο;
Σημαντικό βημα, είναι επίσης η επιλογή επιτοκίου η οποία εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του ενδιαφερόμενου αλλά και από τις συνθήκες στην αγορά.
Σύμφωνα με την κ.Μουρουζίδου, δανειζόμενοι που επιθυμούν σταθερότητα στις πληρωμές τους και δε θέλουν εκπλήξεις στο μέλλον, συνήθως επιλέγουν σταθερό επιτόκιο. Υπάρχουν δάνεια στην αγορά με σταθερό επιτόκιο μέχρι και 25 χρόνια. Σε περίπτωση που τα επιτόκια αυξηθούν, η δόση παραμένει η ίδια. Αν όμως τα επιτόκια μειωθούν, πάλι η δόση παραμένει η ίδια.
Άρα, άτομα με σταθερά / περιορισμένα εισοδήματα που δεν αναμένεται να αυξηθούν, συνήθως προτιμούν σταθερά επιτόκια για να μπορούν να προγραμματίσουν καλύτερα τον προϋπολογισμό του νοικοκυριού τους. Από την άλλη, άτομα με περισσότερη άνεση και προοπτικές αύξησης των εισοδημάτων τους, που μπορούν να ανταποκριθούν σε πιθανές αυξήσεις συνήθως προτιμούν το μεταβλητό επιτόκιο.
Στην περίπτωση τώρα, που επιλέγουμε μεταβλητά επιτόκια, πολύ σημαντική είναι η επιτοκιακή βάση με την οποία συνδέονται. Συνήθως είναι βάση συν κάποιο περιθώριο. Το περιθώριο δεν αλλάζει κατά τη διάρκεια του δανείου, η βάση όμως αλλάζει. Υπάρχουν πολλές επιλογές, με τις κυριότερες να είναι η βάση τράπεζας, ή η βάση της Ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας ή το Euribor. Γι' αυτό, σύμφωνα με την κ.Μουρουζίδου, είναι σημαντικό ένας δανειζόμενος να αξιολογήσει όλα τα δεδομένα πριν πάρει αποφάσεις, όχι μόνο το επιτόκιο που ισχύει σήμερα.
Μπορεί να αλλάξει το είδος του επιτοκίου;
Σε αυτή την ερωτηση η Διευθύντρια του τομέα Ιδιωτών της Τράπεζας Κύπρου ανέφερε πως η αλλαγή από κυμαινόμενο σε σταθερό και το αντίστροφο, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Τραπεζικού ιδρύματος που έχει παραχωρήσει το δάνειο. Συνήθως πρόσθεσε, όταν τα επιτόκια είναι μεταβλητά, ο πελάτης μπορεί να εξοφλήσει το δάνειο και να του παραχωρηθεί άλλο με διαφορετικά δεδομένα.
Τι πρέπει να κάνω όταν δεν μπορώ να ανταποκριθώ στη συμφωνημένη δόση;
Σύμφωνα με την κ. Μορουζίδου, σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει οι πελάτες να επικοινωνήσουν άμεσα με την Τράπεζα, για να συζητηθούν τα δεδομένα τους. Το Τραπεζικό ίδρυμα θα δώσει τις πιθανές λύσεις που υπάρχουν εκείνη τη στιγμή, σύμφωνα με τις τρέχουσες συνθήκες. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό σημείωσε, να είμαστε πολύ προσεκτικοί πριν λάβουμε το δάνειο και να λάβουμε υπόψη μας και τα χειρότερα. Για παράδειγμα, αν χάσει κάποιος την εργασία του και μειωθεί το εισόδημα του, τί γίνεται;
Τέλος, ο κάθε δανειζόμενος πρόσθεσε, καλό θα είναι να έχει την ευχέρεια να δημιουργήσει ένα αποταμιευτικό ποσό, ούτως ώστε σε απρόβλεπτες στιγμές της ζωής να μπορεί από μόνος του να σταθεί στα δικά του οικονομικά δεδομένα.
