Φανταστείτε ότι ένας τουρίστας περπατάει σε κάποια τουριστική περιοχή της Κύπρου, ας πούμε στην Αγία Νάπα, στις Πλάτρες ή στο λιμανάκι της Πάφου. Το σίγουρο είναι ότι θα περάσει έξω από κάποιο εστιατόριο. Σε κάποιο από τα τραπέζια θα εντοπίσει μια… «σιεφταλιά». Η περιέργεια του λοιπόν, θα τον κάνει να σηκώσει το κινητό του τηλέφωνο και με τη βοήθεια της κάμερας και της τεχνητής νοημοσύνης θα αναζητήσει ένα από τα πιο γνωστά παραδοσιακά εδέσματα της χώρας μας. Κάπως έτσι, λειτουργεί ο τουρισμός στις μέρες μας.

Το παράδειγμα αυτό, δεν είναι τυχαίο καθώς παρουσιάστηκε στο ετήσιο τουριστικό συνέδριο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΤΕΚ) με τίτλο «Βιώσιμος Τουρισμός: Ο απόλυτος μονόδρομος», από τον Account Manager της Google, Θάνο Παπαγεωργίου.

Ο ίδιος, έχοντας πολυετή εμπειρία στην ανάπτυξη ψηφιακών επιχειρήσεων σε Κύπρο και Ελλάδα και με υπόβαθρο στη δημιουργία startup εν μέσω πανδημίας, παρουσίασε τις βασικές τάσεις που διαμορφώνουν τον τουρισμό και το ψηφιακό οικοσύστημα τα επόμενα χρόνια.

Μεταξύ άλλων είπε ότι ο τουρισμός και η τεχνολογία και ιδίως η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence – AI), εξελίσσονται ταχύτατα. Η σημασία αυτής της σχέσης είναι καίρια, καθώς οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 2,4 δισ. εκατ. ταξίδια μέχρι το 2040, ένα δισεκατομμύριο περισσότερα σε σχέση με το 2019. Παράλληλα, προβλέπεται σημαντική συγκέντρωση στις κορυφαίες αγορές, καθώς πέντε χώρες θα αντιπροσωπεύουν το 42% των ταξιδιωτών, ενώ αγορές όπως η Ινδία ενισχύονται δυναμικά. Την ίδια στιγμή, η περιοχή της Μέσης Ανατολής και Ανατολικής Ευρώπης, αναδεικνύεται σε κορυφαίο τουριστικό προορισμό, με την Κύπρο να συμπεριλαμβάνεται σε αυτή τη γεωγραφική ζώνη.

Άλλαξε ο τρόπος

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη συμπεριφορά των ταξιδιωτών, η οποία γίνεται ολοένα πιο σύνθετη. Ο χρόνος που απαιτείται για να φτάσει ένας χρήστης στην τελική κράτηση υπολογίζεται περίπου στα 300 λεπτά συνολικής αναζήτησης, μέσα σε περίοδο τριών μηνών. Οι τουριστικές επιχειρήσεις, έχουν λοιπόν, αυτό το κρίσιμο διάστημα ανάμεσα στην αναζήτηση και την τελική απόφαση του χρήστη, για να παρουσιάσουν τις υπηρεσίες τους και να δηλώσουν παρούσες. Διαφορετικά ο χρήστης θα στραφεί σε ανταγωνιστές.

Στο κομμάτι της αναζήτησης, η Google καταγράφει άνω των πέντε δισεκατομμυρίων ταξιδιωτικών αναζητήσεων (queries) ετησίως, με τις σύγχρονες αναζητήσεις να γίνονται πιο περιγραφικές και στρατηγικές. Σύμφωνα με τον ομιλητή, περνάμε οριστικά στην εποχή του conversational search, όπου το AI ενισχύει θεαματικά την αναζήτηση, προσφέροντας πιο ακριβείς και πιο χρήσιμες απαντήσεις. Δηλαδή, ο χρήστης έχει περάσει από την αναζήτηση «φτηνό ξενοδοχείο Πάφος», στο «Πες μου ένα φτηνό ξενοδοχείο στην Πάφο, με ρηχές παραλίες ιδανικό για οικογένειες».

Στο ίδιο πλαίσιο, εργαλεία όπως το Google Lens παρουσιάζουν εντυπωσιακή άνοδο, ενώ οι χρήστες διατυπώνουν πλέον μεγαλύτερες και πιο σύνθετες ερωτήσεις. Επιπρόσθετα, τεχνολογικά εργαλεία της Goolge όπως το AI Overviews και AI Mode, τα οποία αξιοποιούν τις σύνθετες λειτουργίες του Gemini, ενισχύουν την αναζήτηση προϊόντων, υπηρεσιών και σχεδιασμό ταξιδιών.

Σε αυτό το σημείο, προστίθεται και το YouTube, καθώς βασικές αγορές για την Κύπρο, όπως Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ, καταναλώνουν μαζικά περιεχόμενο μουσικής και αθλητικών βίντεο. Σε αυτό ακριβώς το πεδίο, οι κυπριακές τουριστικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να επενδύσουν για περισσότερη παρουσία στη διαδρομή του χρήστη και να του προσφέρουν ενημέρωση και επιλογές. Ο κ. Παπαγεωργίου, επισήμανε ακόμη ότι κατά το 2026, θα πραγματοποιηθούν μεγάλα γεγονότα, όπως η Eurovision και το Mundial, τα οποία θεωρούνται ευκαιρίες για ενισχυμένη προβολή.

Κλείνοντας, ο ομιλητής κάλεσε τις επιχειρήσεις να επικοινωνούν καθαρά, με διαφάνεια και στοιχεία, και να εκπαιδεύουν τον χρήστη σε όλη τη διαδρομή του μέχρι την τελική του απόφαση για το ταξίδι του.

Άξονες και πυλώνες…

Σε δική του ομιλία, ο Υφυπουργός Τουρισμού Κώστας Κουμής, τόνισε πως το συνέδριο αποτελεί μια ουσιαστική ευκαιρία για ανταλλαγή απόψεων, εμπλουτισμό γνώσεων και προβληματισμό γύρω από το παρόν και το μέλλον του κυπριακού τουρισμού. Υπογράμμισε ότι ο τουρισμός παραμένει βασικός αιμοδότης της κυπριακής οικονομίας, γεγονός που δεν αμφισβητείται.

Κεντρικό σημείο της τοποθέτησής του ήταν η αξιοποίηση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσω του οποίου έχουν ήδη δρομολογηθεί χρηματοδοτήσεις που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 20 εκατ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά κατευθύνονται προς τουριστικές επιχειρήσεις και τοπικές κοινωνίες, στηρίζοντας την προσαρμογή του κλάδου σε μια νέα εποχή. Παράλληλα, ανέδειξε την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Τουριστικής Ατζέντας 2030 ως πυλώνα της κυβερνητικής στρατηγικής.

Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε τους πέντε βασικούς πυλώνες της Ατζέντας 2030: την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, την ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και την εκπαίδευση/αναβάθμιση δεξιοτήτων μέσα από skilling, upskilling και reskilling. Οι πυλώνες αυτοί, όπως σημείωσε, υλοποιούνται ήδη από το Υφυπουργείο μέσα από στοχευμένες δράσεις και προγράμματα κινήτρων.

Προφανώς, στο κομμάτι της ψηφιακής μετάβασης της Ατζέντας 2030 που ανέφερε ο Υφυπουργός, περιλαμβάνονται και τα τεχνολογικά εργαλεία διαδικτύου και τεχνητής νοημοσύνης. Ο κ. Κουμής έκανε αναφορά ότι μέσα στις δράσεις του Υφυπουργείου περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες με ισχυρή πράσινη και ψηφιακή διάσταση, κάνοντας παράλληλα ιδιαίτερη μνεία στη δημιουργία ανταγωνιστικής ψηφιακής εφαρμογής για τον κυπριακό τουρισμό.

Επιγραμματικά να αναφέρουμε ότι στην ομιλία του Προέδρου του ΣΤΕΚ, Άκη Βαβλίτη, την οποία ανέγνωσε ο Γραμματέας του ΣΤΕΚ Σωκράτης Σολομίδης, έγινε αναφορά στο μέλλον και πως το χθεσινό μοντέλο τουρισμού, το οποίο στηριζότα κυρίως στην ποσότητα, δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής. Τονίστηκε μεταξύ άλλων και η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά και η εκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.

Είμαστε ψηφιακά έτοιμοι;

Με τα υπάρχον δεδομένα, δεν θα μπορούσε να δοθεί μια ξεκάθαρη απάντηση στο κατά πόσο οι τουριστικές επιχειρήσεις στο σύνολο τους, είναι έτοιμες ψηφιακά για την ολοένα αυξανόμενη τουριστική κίνηση.

Ένα ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί είναι κατά πόσο η τουριστική βιομηχανία είναι εξοικειωμένη με τα εργαλεία και δη την ΑΙ τεχνολογία. Προς όφελος όχι μόνο των ίδιων των επιχειρήσεων, αλλά και της προώθησης του τουριστικού προϊόντος της Κύπρου. 

Συγκριτικά και μόνο από το δείγμα στοιχείων της Google που παρατέθηκαν στο Συνέδριο για τον τουρισμό, θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο τουρίστας δεν θα αναζητήσει άλλες εφαρμογές κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του. Παρά μόνο αυτές που ήδη υπάρχουν στα κινητά τηλέφωνα και προσφέρει η Google. Εν τέλει, η πρακτική να δημιουργηθούν εξατομικευμένες εφαρμογές από το ίδιο το κράτος προς όφελος τόσο των παραθεριστών όσο και της τουριστικής βιομηχανίας, ενδεχομένως να συμβάλει στην προσπάθεια. Ωστόσο, με τις τρέχουσες τεχνολογικές τάσεις, μπορεί να θεωρηθεί παλαιωμένη.

Σίγουρα οι προκλήσεις στις οποίες στάθηκαν Υφυπουργείο και ΣΤΕΚ, για τον τουρισμό είναι πολλές. Ειδικότερα οι γεωπολιτικές αναταραχές και η κλιματική αλλαγή. Επίσης, τα προγράμματα που προσφέρονται για το upskilling του προσωπικού, περιλαμβάνουν και τις τεχνολογικές δεξιότητες. Παρόλα αυτά η παρουσία του κυπριακού τουρισμού στο διαδικτυακό φάσμα, ενδεχομένως να μην συμβαδίζει στα επίπεδα άλλων χωρών και μάλιστα ανταγωνιστικών. 

Ίσως με την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο, και την έντονη τουριστική διάσταση που προσφέρει, να αναθεωρηθεί η φιλοξενία και η εμπειρία των επισκεπτών, τόσο πριν την άφιξη τους, όσο και την παραμονή τους.