Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ: Η αναπηρία, ο Καζαντζάκης, η Λυμπιού και η ποίηση (VID)

Τετάρτη, 22/2/2023 - 14:30
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΡΟΥΚ

«Από την κλειδαρότρυπα κρυφοκοιτάω τη ζωή την κατασκοπεύω μήπως καταλάβω πώς κερδίζει πάντα αυτή ενώ χάνουμε εμείς. Πώς οι αξίες γεννιούνται κι επιβάλλονται πάνω σ’ αυτό που πρώτο λιώνει: το σώμα.»

Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ. Μεταφράστρια και ποιήτρια, με γάργαρο λόγο, φωνή ευαίσθητη και ερωτική.

Στις 22 Φεβρουαρίου 1939 γεννιέται στην Αθήνα η Κατερίνα Αγγελάκη που έμελλε να γίνει μια από τις μεγαλύτερες ποιήτριες της Ελλάδας…μα πριν…έπρεπε να πληρώσει ακριβά το εισιτήριο για ζωή. Από το πρώτο της κιόλας κλάμα θα προσβληθεί από σταφυλόκοκκο που θα της προκαλούσε κινητικές δυσκολίες.

«Αν είχα γεννηθεί ένα χρόνο μετά θα είχε εφευρεθεί η πενικιλίνη και με μια ένεση θα ήμουνα εντάξει.»

Πνευματικός της πατέρας ο σπουδαίος Νίκος Καζαντζάκης που μοιραία σημάδεψε την καλλιτεχνική της πορεία…κι ας μην τον γνώρισε ποτέ.

«Ο πατέρας μου ήταν δικηγόρος του Καζαντζάκη, γι αυτό με βάφτισε ο Καζαντζάκης, ήταν και φίλοι. Είχα τη μεγάλη ατυχία να πεθάνει 6 μήνες πριν τελειώσω το γυμνάσιο, έτσι δεν τον γνώρισα ποτέ, δεν του έσφιξα ποτέ το χέρι, αλλά βέβαια όλη μου τη ζωή μεγάλωσα κάτω από τη σκιά του.»

Σε ηλικία μόλις 17 ετών θα δει να κυκλοφορεί το πρώτο της ποίημα. Ο τίτλος του: Μοναξιά.

«Θεέ μου, τι θα γίνουμε; Πώς θα πορευτούμε; Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε; Μ’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων των ψυχών από δίπλα μας; Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος. Μια θα ‘ναι η Νίκη: αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε. Μόνοι μας.»

ξο

«Είναι το ωραιότερο ποίημα που διάβασα ποτέ!» θα γράψει ο Νίκος Καζαντζάκης στο γράμμα του προς τον Διευθυντή της Καινούργιας Εποχής. Και κάπως έτσι, η Κατερίνα αντικρίζει στο χαρτί πλέον την ψυχική της αντανάκλαση και ξεδιπλώνεται μπροστά της καθάριος ο δρόμος της ποίησης.

«Όλη μου τη ζωή, όσο προχωρούσα στην ποίηση και μεγάλωνα και μεγάλωνα, πάντα παρέμενε ο Καβάφης ο Θεός μου.»

«Κι αν πτωχική τη βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες Ιθάκες τι σημαίνουν.» Αυτό ήταν το ευαγγέλιο της, η φιλοσοφία της ζωής της.

«Θα είναι ωραίο να έχεις ένα όραμα για να ξεκινήσεις, για να ζήσεις και αν το όραμα αποδειχθεί στο τέλος ψεύτικο…έζησες μια ωραία ζωή.»

«Λυπιού λέω τον τόπο που επινόησα για να πηγαίνω όταν είμαι βαθιά λυπημένη,», γράφει. Έλλειψη…απώλεια…έρωτας… Βιώματα που γέμισαν το μελάνι της, για να σχηματίσουν τους χτύπους της καρδιάς της στο χαρτί και να ράψουν τα τραύματα της με λέξεις.

«Το ποίημα βέβαια πάντα γεννιέται από μια πληγή και σαν προσπάθεια να γιάνει η πληγή, έρχεται το ποίημα, η ποίηση και βοηθάει και το ποίημα είναι η ουλή μου βλέπεις.»

ξ

Μοναδικά προσηλωμένη στην τελειότητα των λέξεων, με λόγο απλό αλλά βαθύ θα αγγίξει τις ψυχές και το έργο της θα μεταφραστεί σε περισσότερες από 10 γλώσσες.

«Πήρα τόσα βραβεία, το σκέφτομαι, αισθάνομαι σαν να παίρνει βραβείο η ποίηση, όχι εγώ και ότι τους δύσκολους καιρούς που ζούμε, αυτή τη σύγχρονη εποχή της μηχανής, βρίσκει καταφύγιο ο άνθρωπος, οι νέοι στην ποίηση, αυτό, από μέσα μου χαίρομαι βαθιά.»

«Αναρωτιέμαι τι άλλους συνδυασμούς θα εφεύρει η ζωή ανάμεσα στο τραύμα της οριστικής εξαφάνισης και το θαύμα της καθημερινής αθανασίας.»

21 Ιανουαρίου 2020, κλείνει οριστικά ο ορίζοντας του μέλλοντος της και η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ περνά στην αθανασία. Τα ποιήματά της όμως εξακολουθούν να υπάρχουν και να μας υπενθυμίζουν πως «η ύπαρξη είναι τόσο απλή όσο και η ποίηση».

«Χρωστάω τη σοφία μου στο φόβο∙ πέταλα, αναστεναγμούς, αποχρώσεις τα πετάω. Χώμα, αέρα, ρίζες κρατάω∙ να φεύγουν τα περιττά λέω να μπω στον ουρανό τού τίποτα με ελάχιστα.»

ηλη