Το 2025 αποτελεί ιστορικό ορόσημο καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε επίσημα την 17η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Προωρότητας, καλώντας τις κυβερνήσεις να θέσουν την πρόωρη γέννηση ως προτεραιότητα στον τομέα της υγείας. Η ημέρα αυτή μας υπενθυμίζει κάτι βαθιά ανθρώπινο, την ανάγκη να στηρίξουμε τις οικογένειες και να δώσουμε στα πρόωρα μωρά μια ευκαιρία να ανοίξουν τα φτερά τους, για ένα καλύτερο μέλλον.

Κάθε χρόνο, εκατομμύρια μωρά δίνουν τον πιο δύσκολο αγώνα της ζωής τους πριν καν ξεκινήσει. Ο πρόωρος τοκετός είναι μια πραγματικότητα που αγγίζει οικογένειες σε όλο τον κόσμο. Περίπου 1 στα 10 βρέφη παγκοσμίως γεννιέται πρόωρα, πριν από την 37η εβδομάδα κύησης. Η προωρότητα δεν είναι απλώς μια ιατρική πρόκληση, είναι μια δοκιμασία δύναμης, πίστης και ελπίδας.

Φανταστείτε ένα μωρό που χωράει στην παλάμη σας, να δίνει τον πρώτο του αγώνα για ζωή. Κάθε ανάσα είναι νίκη, κάθε χαμόγελό τους είναι θαύμα. Όλα τα πρόωρα μωρά αντιμετωπίζουν προκλήσεις που ξεκινούν από την πρώτη τους ανάσα και συνεχίζονται μέχρι την ενηλικίωσή τους. Πρέπει όλοι μας να θυμόμαστε ότι πίσω από κάθε θερμοκοιτίδα υπάρχει μια ιστορία που αξίζει να γραφτεί με χαμόγελα και όχι με δάκρυα.

Αλήθεια, πόση δύναμη μπορεί να κρύβει ένα μωρό που γεννήθηκε πριν την ώρα του; Τα πρόωρα μωρά έχουν άπλετη δύναμη και πείσμα, μια απερίγραπτη δύναμη ψυχής. Αξίζουν όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά να αναπτυχθούν δυναμικά. Και ίσως η λύση να κρύβεται εκεί όπου η ζωή ξεκίνησε: στο νερό.

Πέρα από την ιατρική φροντίδα και μεταξύ άλλων αθλημάτων που φαίνεται να βοηθούν στην ανάπτυξη των μωρών, είναι και η κολύμβηση. Η κολύμβηση μπορεί να προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης και ίσως να αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για ένα καλύτερο μέλλον.

Το νερό γίνεται σύμμαχος ζωής, αφού μελέτες δείχνουν ότι η πρώιμη επαφή με το νερό ενισχύει τη μυϊκή ανάπτυξη και την κινητικότητα, μειώνει το στρες και βελτιώνει τον ύπνο, προάγει γνωστικές και οπτικοκινητικές δεξιότητες, ενδυναμώνει τον δεσμό γονέα-παιδιού, αλλά και των σχέσεων που δημιουργεί κοινωνικά με τον περίγυρο του το παιδί.

Η κολύμβηση σε βρέφη και νήπια, έχει σημαντικά οφέλη. Η συχνή πρακτική από 1–3 ετών μειώνει την καθυστέρηση κινητικών δεξιοτήτων. Μελέτες καταγράφουν βελτίωση στις κινητικές δεξιότητες σε βρέφη 6–13 μηνών, καθώς και θετικά αποτελέσματα σε γνωστική ευελιξία, επεξεργαστική ταχύτητα και συγκέντρωση. Επιπλέον, προγράμματα όπως το Infant Swimming Resource δείχνουν έως 88% μείωση κινδύνου πνιγμού και σημαντικές βελτιώσεις σε κινητικές και γνωστικές επιδόσεις.

Η προσωπική μου εμπειρία.

Ως πρώην πρωταθλήτρια κολύμβησης από την ηλικία των 3 ετών, γνωρίζω τη δύναμη του νερού. Η κολύμβηση μου χάρισε αυτοπεποίθηση, πειθαρχία και ανθεκτικότητα. Ενίσχυσε την πνευματική μου διαύγεια και μου πρόσφερε εσωτερική γαλήνη. Όμως, πέρα από τις δεξιότητες και τις επιδόσεις, μου χάρισε κάτι ακόμη πιο πολύτιμο: φιλίες και σχέσεις που κρατώ σαν φυλακτό. Ακόμη κι αν δεν βλέπω αυτούς τους ανθρώπους καθημερινά, η παρουσία τους στη ζωή μου είναι υπενθύμιση των μικρών νικών που έκανα από παιδί μέχρι την ενηλικίωσή μου. Αυτές οι στιγμές είναι η απόδειξη ότι το νερό δεν χτίζει μόνο σώματα, αλλά και δεσμούς που αντέχουν στον χρόνο. Πιστεύω ότι τα ίδια οφέλη μπορούν να προσφερθούν και στα πρόωρα μωρά, με σωστή καθοδήγηση, την έγκριση του παιδιάτρου και την επιλογή εξειδικευμένων κέντρων και εκπαιδευτών. Κάθε μικρό βήμα στο νερό ίσως είναι ένα μεγάλο άλμα προς τη ζωή.

Ιστορίες και απόψεις που εμπνέουν

Οι παρακάτω ιστορίες και απόψεις δείχνουν πως η κολύμβηση μπορεί σήμερα να αποτελέσει γέφυρα ελπίδας και ανάπτυξης για τα πρόωρα μωρά.

«Με τον αθλητισμό ξεκίνησα να ασχολούμαι πρόωρα. Όταν ήρθα στο σπίτι μετά τη θερμοκοιτίδα, επειδή ήμουν πιο σφιχτός και μαγκωμένος, η μητέρα μου έπρεπε να μου κάνει ασκήσεις για να ανοίξω λίγο τα χέρια και τα πόδια μου, να χαλαρώσω. Πολύ γρήγορα βρήκα τον δρόμο μου μέσα από το νερό. Ξεκίνησα την κολύμβηση σε μικρή ηλικία και πλέον προπονούμαι καθημερινά. Κολυμπάω από τα πέντε μου. Η κολύμβηση έγινε το καταφύγιό μου και η θάλασσα με βοήθησε να διαμορφωθώ, τόσο ως χαρακτήρας όσο και ως αθλητής! Θέλησα να αφήσω την ασφάλεια της πισίνας και να βγω στην θάλασσα όπου οι συνθήκες είναι δυσκολότερες όπως ακριβώς πρέπει να αφήσει ένα πρόωρο την ασφάλεια της θερμοκοιτίδας και να βγει στον έξω κόσμο .Εμείς, τα πρόωρα παιδιά, δεν ξεχνάμε ποτέ την προωρότητα. Την κουβαλάμε για μια ζωή. Πάντα πρέπει να προσπαθούμε περισσότερο από τους άλλους αλλά από αυτό έχουμε λάβει δύο πολύτιμα δώρα την επιμονή και την υπομονή. Και αυτά ήταν για εμένα μεγάλα εφόδια όσον αφορά τον αθλητισμό. Η προωρότητα δεν είναι στίγμα είναι παράσημο. Από τις ελάχιστες πιθανότητες να ζήσω, σήμερα νιώθω ότι μέσα από κάθε αγώνα και κάθε νίκη έγινα φάρος ελπίδας για όλα τα πρόωρα «αδέλφια» μου!»

Χριστόφορος Θεοφάνους, πρόωρος, νεότερος κολυμβητής υπεραποστάσεων στην Ελλάδα.

«Ως πρόωρος, ξέρω πόσο σημαντικό είναι να έχεις δίπλα σου ανθρώπους που πιστεύουν σε εσένα. Το νερό με δίδαξε πειθαρχία, δύναμη και αντοχή. Σήμερα, ως προπονητής και πρωταθλητής, θέλω να μεταφέρω αυτή τη δύναμη σε κάθε παιδί – και ιδιαίτερα στα πρόωρα μωρά. Η κολύμβηση βοηθά στη νευρωμυϊκή ανάπτυξη, βελτιώνει την κινητικότητα και την αυτοπεποίθηση, δίνει χαρά, μειώνει το στρες. Αυτά τα οφέλη δεν είναι θεωρία, είναι πραγματικότητα που μπορεί να αλλάξει ζωές.»

Βασίλης Σκουρίδης, πρόωρος, προπονητής κολύμβησης, πρωταθλητής και κάτοχος Παγκύπριων επιδόσεων βετεράνων στην κολύμβηση, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής.

«Η κολύμβηση είναι κάτι περισσότερο από άσκηση. Είναι επιστήμη και ζωή. Ως πρώην πρωταθλήτρια, προπονήτρια και Καθηγήτρια Πανεπιστημίου με ειδίκευση στην κολύμβηση, έχω δει στην πράξη και μέσα από έρευνες πώς το νερό μπορεί να αλλάξει την πορεία ενός παιδιού. Για τα πρόωρα μωρά, η κολύμβηση δεν προσφέρει μόνο χαρά, αλλά ενισχύει τη μυϊκή ανάπτυξη, μειώνει το στρες και συμβάλλει στη γνωστική εξέλιξη. Η συστηματική αερόβια άσκηση βελτιώνει τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων. Έτσι, βοηθάει τα μωρά να αποκτήσουν καλή φυσική κατάσταση, θέτοντας τις βάσεις για την σωστή σωματική τους λειτουργία που θα αποτελέσει σημαντική κληρονομιά καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους. Είναι ένα εργαλείο που συνδυάζει κίνηση, ασφάλεια και επιστημονικά τεκμηριωμένα οφέλη. Το νερό είναι δύναμη, και αυτή τη δύναμη αξίζουν όλα τα παιδιά – ιδιαίτερα εκείνα που ξεκίνησαν τη ζωή τους πρόωρα.»

Δρ. Τζοάννα Νταζιάνη, πρώην πρωταθλήτρια κολύμβησης, προπονήτρια και Διδάκτωρ Φυσικής Αγωγής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, με ειδίκευση στην κολύμβηση.

Το αίσθημα της προσφοράς

Πριν από λίγα χρόνια, μέσα από τις αρμοδιότητες μου στον οργανισμό όπου εργάζομαι, γνώρισα την κα. Έλενα Μεγαλέμου Τριανταφυλλίδη, Πρόεδρο του Συνδέσμου “Μωρά Θαύματα”*. Αυτή η γνωριμία δεν ήταν απλώς επαγγελματική, ήταν μια στιγμή που άλλαξε τον τρόπο που βλέπω την προσφορά. Εκτίμησα βαθιά το έργο του Συνδέσμου και αποφάσισα να εμπλακώ ενεργά, προσφέροντας ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Αυτός δεν είναι ένας ρόλος που αποτελεί επαγγελματικό ορόσημο, αλλά την προσωπική μου δέσμευση να χαρίσω ελπίδα εκεί όπου η ζωή ξεκινά με δυσκολίες. Γιατί η προσφορά δεν είναι μόνο πράξη φιλανθρωπίας, είναι υπόσχεση να χαρίσουμε δύναμη και ελπίδα εκεί όπου η ζωή ξεκινά με δυσκολίες. Μπορεί τα παιδιά μου να μην γεννήθηκαν πρόωρα, όμως θεωρώ ότι η προωρότητα είναι ένα ταξίδι που δεν μπορείς να κατανοήσεις αν δεν το ζήσεις, γι’ αυτό νιώθω ότι και με την δική μου συμβολή ο Σύνδεσμος Μωρά Θαύματα, διεκδικεί το αυτονόητο: ένα δυνατό ξεκίνημα για ένα καλύτερο μέλλον για τα πρόωρα και τις οικογένειες τους.

Ο Σύνδεσμος “Μωρά Θαύματα” αγωνίζεται για τη βελτιστοποίηση της Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (ΜΕΝΝ) στο Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ. Είναι κρίσιμο να υπάρχουν υποδομές, κατάλληλος εξοπλισμός και περιβάλλον που αξίζουν στα πρόωρα βρέφη, με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η ανέγερση της νέας ΜΕΝΝ είναι αναγκαία και πρέπει να γίνει πραγματικότητα. Εδώ και δέκα χρόνια γίνονται σημαντικές προσπάθειες, αλλά δυστυχώς σήμερα η ανέγερση έχει ανασταλεί. Ευχόμαστε η πολιτεία και ο ΟΚΥπΥ να επιδείξουν την απαραίτητη ευαισθησία και να υιοθετήσουν τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, συμπεριλαμβάνοντας αυτό το έργο στις προτεραιότητες στον τομέα της υγείας και σύντομα να εγκαινιάσουμε τη νέα ΜΕΝΝ στο Νοσοκομείο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ, στη Λευκωσία!

Όλα τα παιδιά αξίζουν την ίδια ευκαιρία για ζωή. Ας ενώσουμε τις φωνές μας για να χαρίσουμε στα πρόωρα μωρά όχι μόνο ζωή, αλλά και όνειρα που αξίζουν να γίνουν πραγματικότητα.

Αυτό το άρθρο είναι εμπνευσμένο από τους μικρούς και μεγάλους πρόωρους μαχητές που έχω γνωρίσει στη ζωή μου!

Γράφει η Δήμητρα Ελευθερίου, Επικοινωνιολόγος, Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου Συνδέσμου «Μωρά Θαύματα», πρώην πρωταθλήτρια κολύμβησης.

* Με κάθε μωρό, γεννιέται και μία ελπίδα. Αυτή την ελπίδα, θέλουμε να την κρατήσουμε ζωντανή! Ως Σύνδεσμος δίνουμε μια υπόσχεση σε κάθε πρόωρο μωρό, σε κάθε μωρό θαύμα: να κάνουμε τον κόσμο του καλύτερο!