Στις αρχές του 2026 αναμένεται ότι θα τεθεί σε λειτουργία η πλατφόρμα Biocare, η οποία αναπτύχθηκε με σκοπό να συμβάλει στην συστηματική επιτήρηση των νoσοκομειακών λοιμώξεων, της κατανάλωσης αντιμικροβιακών και της μικροβιακής αντοχής, στο πλαίσιο της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για πρόληψη και έλεγχο λοιμώξεων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και της Εθνικής Στρατηγικής για αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής.

Οι άξονες υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης και της Εθνικής Στρατηγικής παρουσιάστηκαν το πρωί της Πέμπτης στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου στο Υπουργείο Υγείας. Κατά την παρουσίαση, επισημάνθηκε η σοβαρότητα του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Κύπρος λόγω της μικροβιακής αντοχής, ενώ αναφέρθηκε ότι η χώρα βρίσκεται ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ με την υψηλότερη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων.

Ο Δρ. Μιχάλης Μένδρης, ο οποίος παρουσίασε την Εθνική Στρατηγική για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, ανέφερε ότι 1,27 εκατομμύρια θάνατοι ανά τον κόσμο προκαλούνται αποδίδονται στη μικροβιακή αντοχή και ότι άλλοι 4,95 εκατομμύρια θάνατοι συνδέονται με αυτή, σύμφωνα με στοιχεία του 2019. Πρόσθεσε, δε, ότι στοιχεία που αφορούν την Κύπρο στις μετρήσεις διεθνών οργανισμών, μαρτυρούν αυξητική τάση τόσο στην χρήση αντιβιοτικών, όσο και στη μικροβιακή αντοχή. Υπογράμμισε, όμως, ότι είναι σημαντικό να υπάρξει καταγραφή και επεξεργασία δεδομένων και εντός Κύπρου, κάτι στο οποίο αναμένεται ότι θα συμβάλει η πλατφόρμα Biocare.

Πέρα από τη λειτουργία της πλατφόρμας, ανέφερε ότι στο πλαίσιο της Στρατηγικής έγινε και ανασύσταση των Εθνικών Επιτροπών του Υπουργείου Υγείας για τα θέματα που άπτονται των δράσεών της, στάλθηκε εγκύκλιος προς νοσηλευτήρια για δημιουργία ομάδων επιμελητείας αντιβιοτικών, ενώ αναπτύσσεται συνεργασία και με τον ΟΑΥ, για παρακολούθηση της συνταγογράφησης φαρμάκων μέσω της πλατφόρμας του ΓεΣΥ.

Εξάλλου, η Δρ. Δέσπω Κωνσταντίνου, παρουσιάζοντας το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για πρόληψη και έλεγχο των λοιμώξεων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, σημείωσε ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου για πρόληψη και έλεγχο των λοιμώξεων (ECDPC), εκτιμάται πως τουλάχιστον το 20% των νοσοκομειακών λοιμώξεων, που προσβάλλουν κάθε χρόνο 4,3 εκατομμύρια ασθενείς στην Ευρώπη, μπορούν να προληφθούν μέσω προγραμμάτων πρόληψης και ελέγχου.

Χαιρετίζοντας την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να εγκρίνει το Σχέδιο Δράσης και την Εθνική στρατηγική, ο Υπουργός Υγείας, Νεόφυτος Χαραλαμπίδης, είπε ότι «πρόκειται για ολοκληρωμένα εργαλεία πολιτικής» με στόχο τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων, την ενίσχυση της επιτήρησης, την ορθολογική χρήση των αντιμικροβιακών και στην ολιστική αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, μέσα από τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων τομέων – ανθρώπινης υγείας, κτηνιατρικής, γεωργίας, τροφίμων και περιβάλλοντος.

Συνέχισε λέγοντας ότι, στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται υποχρεωτική η σύσταση και λειτουργία Τοπικών Επιτροπών Ελέγχου Λοιμώξεων σε όλα τα νοσηλευτήρια, καθώς και η σύσταση και λειτουργία ομάδων Επιμελητείας Αντιβιοτικών, αλλά και η υποβολή δεδομένων μέσω της πλατφόρμας Biocare. Εξήγησε ότι μέσω της πλατφόρμας θα επιτηρούνται επιλεγμένες νοσοκομειακές λοιμώξεις, η νοσοκομειακή κατανάλωση αντιμικροβιακών, η συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας με την υγιεινή των χεριών και ποιοτικοί δείκτες οργάνωσης και υποδομής των νοσηλευτηρίων, που σχετίζονται με την πρόληψη και τον έλεγχο των νοσοκομειακών λοιμώξεων.

Η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας, Ελισάβετ Κωνσταντίνου, εξήγησε ότι μέσω των εργαλείων αυτών διεξάγεται μία επιστημονικά τεκμηριωμένη προσπάθεια για αντιμετώπιση λοιμώξεων, ενώ υπογράμμισε ότι η επιτυχία τους προϋποθέτει τη συνεργασία, τη συνέπεια και τη δέσμευση όλων των φορέων που εμπλέκονται στην εφαρμογή τους.

Σύμφωνα με τη Δρ. Μαρκέλλα Μάρκου, η οποία χαρακτήρισε την έγκριση των δύο εργαλείων από το Υπουργικό Συμβούλιο ως «ορόσημο», αναμένεται εντός Ιανουαρίου 2026 να εγγραφούν στην πλατφόρμα όλα τα νοσηλευτήρια, δηλαδή τα οχτώ δημόσια και περίπου 75 ιδιωτικά, ώστε να αρχίσουν να εισάγουν δεδομένα. Όπως είπε, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, θα ακολουθήσουν εκπαιδεύσεις του προσωπικού που ασχολείται με την καταγραφή των δεδομένων.

Για τον σκοπό αυτό, πρόσθεσε, έχει ετοιμαστεί και εγχειρίδιο από το Κέντρο Αριστείας ΚΟΙΟΣ, το οποίο ανέλαβε την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής πλατφόρμας σε συνεργασία με τις Ιατρικές Υπηρεσίες, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Η Δρ. Μάρκου σημείωσε ότι θα είναι μία διαδικασία κατά την οποία αναμένεται να υπάρξουν δυσκολίες αρχικά και γι’ αυτό θα χρειαστεί να παρέλθει κάποιος χρόνος, μέχρι να γίνει ολοκληρωμένη και ομαλή η χρήση της πλατφόρμας. Υπογράμμισε, όμως, ότι θα είναι πολύ σημαντικά τα οφέλη που θα προκύψουν και ότι θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που άπτονται της δημόσιας υγείας. Εξήγησε ότι η σύμβαση με το ΚΟΙΟΣ παραμένει σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2026 για την ολοκλήρωση της ανάπτυξης όλων των εργαλείων της πλατφόρμας.

Η Δρ. Μάρκου εξήγησε ότι στην Biocare θα καταχωρούνται στοιχεία για την επιτήρηση νοσοκομειακών λοιμώξεων, όπως μικροβιαιμίες (συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με ενδοαγγειακούς καθετήρες), λοιμώξεις Clostridioides difficile, λοιμώξεις χειρουργικής θέσης (για συγκεκριμένες χειρουργικές επεμβάσεις) και νοσοκομειακή πνευμονία στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας σχετιζόμενης με τον αναπνευστήρα). Πρόσθεσε ότι οι δείκτες νοσοκομειακών λοιμώξεων θα υπολογίζονται και θα παρουσιάζονται σε στατιστικές αναφορές και γραφήματα ανά κλινική/θάλαμο, ανά νοσηλευτήριο και σε εθνικό επίπεδο.

Πηγή: ΚΥΠΕ