Σοβαρές ελλείψεις στην αντιμετώπιση της άνοιας παρατηρούνται στην Κύπρο, παρά τις θετικές πρωτοβουλίες που εξετάζονται όπως τα συστήματα εντοπισμού ατόμων που πάσχουν.

Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση, ο Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Τρίτης Ηλικίας, Δήμος Αντωνίου, τόνισε πως η άνοια είναι μια νόσο που αποτελεί ήδη «την επόμενη πανδημία». Σημείωσε και την απουσία ουσιαστικών δομών και στρατηγικής εφαρμογής.

Ο κ. Αντωνίου μίλησε για χιλιάδες άτομα με άνοια, ενώ πολλοί δεν είναι καν καταγεγραμμένοι. Στην Κύπρο συνυπάρχουν πολλές στρατηγικές και επιτροπές, για την ενεργό γήρανση, την υγεία των ηλικιωμένων, την άνοια, αλλά καμία δεν λειτουργεί με τη συνέπεια που απαιτείται. Το Παρατηρητήριο, παρά τη σχετική του εμπειρία, δεν έχει κληθεί να συμμετάσχει στην Πολυθεματική Επιτροπή για την Άνοια, ούτε να δώσει τις εισηγήσεις του για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, παρότι η άνοια αφορά σχεδόν αποκλειστικά άτομα τρίτης ηλικίας.

Σε αυτό το περιβάλλον, το Υπουργείο Υγείας εξετάζει την υιοθέτηση συσκευών γεωεντοπισμού – βραχιολιών ή ρολογιών, για άτομα με άνοια, ώστε να εντοπίζονται άμεσα όταν απομακρύνονται από το σπίτι. Ο κ. Αντωνίου χαρακτηρίζει το μέτρο απολύτως αναγκαίο, σημειώνοντας ότι σήμερα οι οικογένειες και η αστυνομία συχνά αναζητούν για ώρες ανθρώπους που χάνονται.

Την ίδια ώρα τονίζει πως ενδέχεται να προκύψουν ζητήματα προσωπικών δεδομένων, αλλά θεωρεί ότι η ειδική φύση της νόσου επιτρέπει εξαίρεση. Παράλληλα, επιβεβαιώνει ότι η Εθνική Επιτροπή για την Υγεία των Ηλικιωμένων έχει ήδη ξεκινήσει δράσεις και σύντομα θα υπάρξουν επίσημες ανακοινώσεις.

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα παραμένει η ανυπαρξία δομών όπως εξειδικευμένα κέντρα ημέρας, μονάδες φροντίδας με κατάλληλο προσωπικό, στήριξη στους φροντιστές και προγράμματα πρόληψης. Σήμερα, όπως λέει, πολλοί άνθρωποι με άνοια καταλήγουν σε οίκους ευγηρίας χωρίς κατάλληλη φροντίδα, ενώ οι οικογένειες εξουθενώνονται οικονομικά και ψυχολογικά για 10–20 χρόνια φροντίδας. Το κράτος, επιμένει, πρέπει επιτέλους να επενδύσει σε δομές και υπηρεσίες, διότι όλοι είμαστε «εν δυνάμει ασθενείς» και η αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων δεν μπορεί να εξαρτάται από την καλή θέληση των συγγενών ή των οικιακών βοηθών.

Κλείνοντας, ο επισημαίνει ότι η άνοια δεν είναι μόνο ιατρικό ζήτημα αλλά ζήτημα κουλτούρας και ενσυναίσθησης. Η κοινωνία οφείλει να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους με άνοια με σεβασμό, φροντίδα και αξιοπρέπεια, και όχι σαν «αντικείμενα» ή «βάρος».