Έχει ζέστη, είστε στην παραλία ή στο δρόμο ή οπουδήποτε και νιώθετε την ανάγκη να πιείτε νερό. Ανοίγετε το μπουκαλάκι που αγοράσατε πριν καμιά ώρα -ή βάλατε στην τσάντα από το σπίτι- και ικανοποιείτε τη δίψα σας.

Ελάτε να δούμε τι άλλο βάλατε στον οργανισμό σας, πλην του νερού.

Τα πλαστικά μπουκάλια συνήθως κατασκευάζονται από τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (Polyethylene Terephthalate-PET). Όταν εκτίθενται στις υπεριώδεις ακτίνες (UV) και τη θερμότητα του ήλιου αρχίζει η διαδικασία που λέγεται φωτοαποικοδόμηση.

Στη μια ώρα μειώνεται η ποιότητα του νερού και συχνά αποκτά μια δυσάρεστη γεύση (γίνεται πλαστική) και οσμή. Είναι από τη χημική έκπλυση που έχει γίνει.

Ώρα να μιλήσουμε για τα μικροπλαστικά, δηλαδή τα πλαστικά σωματίδια που είναι μικρότερα των 5 χιλιοστών και βρίσκονται πια παντού -στα τρόφιμα, το νερό και το περιβάλλον- και μπορούν να διεισδύσουν σε βιολογικούς ιστούς στο ήπαρ, τα νεφρά, το κόλον, τον πλακούντα, τον πνεύμονα, τον εγκέφαλο και την καρδιά, όπως και να μπουν στα κύτταρα του αίματος, ακόμη και στο μητρικό γάλα.

Στους πόσους βαθμούς βράζει το μπουκάλι

To PET μπορεί να διασπαστεί, όταν εκτεθεί σε υψηλή θερμοκρασία. Πάνω από τους 50°C, χημικές ουσίες όπως είναι η δισφαινόλη Α (BPA), οι φθαλικές ενώσεις και το αντιμόνιο, που έχουν συνδεθεί με ορμονικές ανισορροπίες, αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, καρδιαγγειακές παθήσεις, υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλεργίες και διαβήτη τύπου 2, μπορούν να εκλυθούν από το πλαστικό στο νερό.

Μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι 4 κοινά πλαστικά, συμπεριλαμβανομένου του πολυαιθυλενίου, που είχαν υποστεί φθορά χρησιμοποιώντας θάλαμο υπεριώδους φωτός και θερμοκοιτίδα ρυθμισμένη στους 37 βαθμούς Κελσίου, απελευθέρωσαν μικροσωματίδια και νανοσωματίδια.

Ωστόσο, δείγματα ελέγχου που φυλάσσονταν σε σκοτεινό ψυγείο στους 40 βαθμούς Κελσίου, απελευθέρωσαν λίγα έως καθόλου σωματίδια.

Ακόμη και το μπουκάλι δεν έχει BPA, έχει άλλες χημικές ουσίες που ενέχουν κινδύνους και μπορούν μπορούν να εκλυθούν όταν θερμαίνονται.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα επίπεδα είναι μεν, χαμηλά, αλλά η επαναλαμβανόμενη και παρατεταμένη έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.

Έτσι, είναι χρήσιμο να θυμάστε ότι μια εφάπαξ έκθεση (πχ μια ώρα στον ήλιο) δύσκολα θα προκαλέσει άμεση ή οξεία βλάβη, ωστόσο η επαναλαμβανόμενη ή παρατεταμένη έκθεση αυξάνει τον κίνδυνο κατανάλωσης επιβλαβών χημικών ουσιών που μπορούν να συμβάλουν σε μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας.

Γιατί γενικά, δεν πρέπει να αφήνεις ώρα το νερό στο μπουκάλια

Πέραν της αλλοίωσης του μπουκαλιού κάτω από τον ήλιο, προκύπτει άλλος κίνδυνος όταν έχει ζέστη, ανοίξουμε ένα πλαστικό μπουκάλι και το αφήσουμε να ζεσταθεί: τα βακτήρια από το στόμα και τα χέρια μας μπορούν να μολύνουν το νερό.

Οι ζεστές και υγρές συνθήκες μέσα στο μπουκάλι, επιταχύνουν την ανάπτυξη βακτηρίων, ζυμομυκήτων και μούχλας, κάτι που μπορεί να συμβεί μέσα σε λίγες ώρες, αν αφήσουμε το μπουκάλι μέσα σε ένα ζεστό αυτοκίνητο. Το νερό παραμένει διαυγές, δεν είναι όμως, ασφαλές προς κατανάλωση.

Η λύση στο πρόβλημα είναι η χρήση ανοξείδωτων ή γυάλινων μπουκαλιών, τα οποία δεν απελευθερώνουν χημικές ουσίες.

Εάν πρέπει να χρησιμοποιήσετε πλαστικά μπουκάλια, κρατήστε τα μακριά από το άμεσο ηλιακό φως και τη θερμότητα.