Η Τζασίντα Άρντερν πήρε την απόφαση να αποσυρθεί από την Πρωθυπουργία της Νέας Ζηλανδίας έπειτα από πεντέμιση χρόνια στο αξίωμα. Την περασμένη εβδομάδα, σε μια αιφνιδιαστική δήλωσή της το ανακοίνωσε, λέγοντας ότι δεν έχει αρκετά αποθέματα ενέργειας για να συνεχίσει να ηγείται της χώρας.
Αυτό έφερε αντιδράσεις. Μεταξύ των αντιδράσεων και γυναικείες φωνές οι οποίες δηλώνουν απογοήτευση για την νεαρή πολιτικό που μέχρι σήμερα ήταν πρότυπο, επιδεικνύοντας ενσυναίσθηση. Είναι αυτή της η απρόσμενη ενέργεια ακυρωτική για όλη της την πορεία;
Για το θέμα αυτό μιλήσαμε με την Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κυπριακό Κέντρο Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου.
Γιατί παραιτήθηκε τελικά η Τζασίντα Άρντερν; Κρύβεται κάτι άλλο πίσω από την παραίτησή της;
Όταν κυκλοφόρησε η είδηση της παραίτησης της Τζασίντα Άρντερν, είμαι σχεδόν σίγουρη ότι ένας μεγάλος αριθμός γυναικών ανά το παγκόσμιο σκέφτηκε ότι πάει, δυστυχώς, χάσαμε ακόμα μια. Παρόλα αυτά, ας υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι η πεμπτουσία του φεμινιστικού κινήματος βασίζεται στο δικαίωμα των γυναικών να διεκδικούν, να έχουν επιλογές και να χαράσσουν το δικό τους μονοπάτι στη ζωή. Η Άρντερν διεκδίκησε μια ηγετική θέση στην πολιτική ζωή του τόπου της και εκπροσώπησε επάξια τη Νέα Ζηλανδία ως πρωθυπουργός της χώρας. Ήταν επιλογή της για πέντε χρόνια να διαχειρίζεται κρίσεις, να παίρνει αποφάσεις που έκριναν το μέλλον πολλών άλλων ανθρώπων, να είναι πρότυπο ως μια νεαρή γυναίκα και μητέρα στην πολιτική σπάζοντας τα καλούπια ενός ανδροκρατούμενου πεδίου και να αφιερώνει τον περισσότερο της χρόνο στην καριέρα της. Πλέον, όμως, οφείλουμε να σεβαστούμε ότι τώρα έχει αποφασίσει κάτι διαφορετικό για την ίδια και για την οικογένεια της. Η απογοήτευση που νιώσαμε οφείλεται στο γεγονός ότι αναπόφευκτα οι πρωτοπόρες γυναίκες κουβαλούν στην πλάτη τους το φορτίο του φύλου τους, με τον πήχη να τοποθετείται πολύ ψηλά ακόμα κι από τις ίδιες. Κανένας άνδρας δεν απογοητεύεται με τον ίδιο τρόπο όταν ένας άλλος άνδρας παραιτείται και δεν σκέφτεται σε παρόμοιες περιπτώσεις ‘να μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για το αντρικό φύλο να αποδείξει τις δυνατότητες του’.
Η παραίτηση της Νεοζηλανδής πρωθυπουργού συνοδεύτηκε, επιπρόσθετα, από μια ειλικρινή παραδοχή ότι χρειάζονται πολλά αποθέματα ενέργειας για να ηγείσαι στην πολιτική αρένα. Απέφυγε το τετριμμένο ‘παραίτηση δια προσωπικούς λόγους’ και μίλησε ειλικρινά για τη δική της εξαντλητική εμπειρία. Παραιτήθηκε ενώ ήταν εν ενεργεία πρωθυπουργός, χωρίς να εξαναγκαστεί λόγω κάποιου σκανδάλου ή αποτυχίας, κάτι πρωτοφανές σε παγκόσμιο επίπεδο. Φάνηκε σωστή προς το κόμμα της, το οποίο έχει μια δύσκολη εκλογική αναμέτρηση τους επόμενους μήνες, αφήνοντας αρκετό χρόνο σε κάποιον άλλο να ηγηθεί και να προσπαθήσει να κερδίσει τις εκλογές για την παράταξη της. Σε ένα κόσμο που χαρακτηρίζεται από αρχομανία, όπου ηγέτες με εξαρτήσεις, σοβαρές φυσικές και ψυχικές ασθένειες, επιμένουν να διοικούν τις χώρες ή το κόμμα τους με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα και υψηλό ρίσκο αποτυχίας, η Τζασίντα Άρντερν αφόπλισε τις επικρίσεις με όπλο της την αλήθεια
Οφείλουμε, όμως, να προσθέσουμε ότι το φυσικό και ψυχολογικό burnout σε μια τόσο υπό πίεση θέση, γίνεται πολύ χειρότερο όταν συνοδεύεται από προσωπικές απειλές, stalking, βρισιές, απαξίωση με εκφράσεις πεζοδρομίου- ειδικότερα όταν απειλείται και η ασφάλεια των ανθρώπων που αγαπάς. Κάτι που η Άρντερν αντιμετώπιζε επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες, λόγω μη δημοφιλών μέτρων για τον κορωνοϊό, την απαγόρευση της οπλοφορίας, της εμπορικής της πολιτικής κτλ.
Είδαμε το BBC να μεταδίδει την είδηση με τίτλο «μπορούν οι γυναίκες να τα έχουν όλα;», πως σχολιάζετε με βάση την πορεία της Τζασίντα Άρντερν όλα αυτά τα χρόνια;
Παρότι η κάλυψη της συγκεκριμένης είδησης έγινε από γυναίκα δημοσιογράφο, ο τίτλος που επιλέγηκε από το BBC δημιούργησε σωρεία αντιδράσεων, κάτι που οδήγησε σε απολογία και αλλαγή του τίτλου του ρεπορτάζ. Το γεγονός μιλά όμως από μόνο του. Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα και ένας από τους σημαντικότερους δημοσιογραφικούς οργανισμούς του πλανήτη μας καλύπτει μια πολιτική είδηση με υποβόσκοντα σεξισμό, χωρίς καν να μπορεί να το αντιληφθεί. Προφανώς, έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε.
Μπορεί ένας ηγέτης, όσο καλή αξιολόγηση κι αν έχει, να παραιτηθεί χωρίς κάποιον άλλον λόγο;
Από τα σημαντικότερα χαρίσματα ενός ηγέτη παραμένει η ικανότητα του/της να ξέρει πότε να αποχωρήσει. Ακόμη κι αν δεν τον/την πιέσουν, ακόμη κι αν δεν χρειάζεται. Δυστυχώς, η ικανότητα του ‘γνώθι σαυτόν’ αποτελεί σπάνιο προσόν στην πολιτική
Η Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας έχει πρωτοτυπήσει σε πολλούς τομείς και χαρακτηρίστηκε αρκετές φορές ως «πρότυπο ηγεσίας», επιδεικνύοντας ενσυναίσθηση. Πως αξιολογείτε την διακυβέρνηση της;
Παρά το γεγονός ότι ήταν μια δημοφιλής πρωθυπουργός στο εξωτερικό, η Άρντερν στη χώρα της αντιμετώπιζε κάτι παρόμοιο που αντιμετωπίζει και η Σάνα Μαρίν στη Φινλανδία. Δηλαδή το ότι οι προχωρημένες πολιτικές της επιλογές δεν αντικατοπτρίζουν πάντοτε την πιο συντηρητική βάση του εκλογικού σώματος. Και παρότι οι ξένοι επικροτούσαν το τι πρεσβεύει, οι πολίτες του κράτους της, πέρα της εικόνας-πρότυπο, επιζητούσαν λύσεις σε προβλήματα της καθημερινότητας τους, όπως το υψηλό κόστος ζωής, η εγκληματικότητα κ.ά. , που η ίδια φαινόταν να αδυνατεί άμεσα να τους προσφέρει.
Είναι η ενσυναίσθηση ένα χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει ο/η ηγέτης μιας χώρας;
Οπωσδήποτε. Η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη είναι ένας δείκτης ικανοτήτων που επιτρέπει σε ηγετικές φυσιογνωμίες να διαπρέπουν και να ξεχωρίζουν. Φτάνει, βεβαίως, να τον χρησιμοποιούν για το κοινό καλό και όχι για το δικό τους προσωπικό συμφέρον.
