Ουσιαστική, όπως όλα δείχνουν, αποδείχθηκε η επίσκεψη στο Ισραήλ του Υπουργού Εξωτερικών, κ. Κωνσταντίνου Κόμπου, παρότι η κυπριακή πλευρά, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι μάλλον φειδωλή στο να προβεί στην δημοσιοποίηση περαιτέρω λεπτομερειών ως προς την διακρατική συνεργασία σε ζητήματα ενέργειας, άμυνας και επενδύσεων. Άλλωστε, όπως επεσήμανε, μιλώντας στην Κάτια Σάββα και στην εκπομπή ALPHA Ενημέρωση, ο αναλυτής του σταθμού μας για ζητήματα Μέσης Ανατολής και επισκέπτης καθηγητής διεθνών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, Γαβριήλ Χαρίτος, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, επιφυλάχθηκε σήμερα να δώσει περισσότερες πληροφορίες. Ωστόσο, η χθεσινή επίσκεψη του κ. Κόμπου στο πολυεθνικό συντονιστικό επιτελικό κέντρο CMCC (Civil-Military Coordination Center) που εδρεύει στην ισραηλινή κωμόπολη Κιριάτ Γκατ και που είναι επιφορτισμένο για την παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα, σίγουρα σηματοδοτεί πολλά για τη συμβολή της Κυπριακής Δημοκρατίας σε αυτό το σημαντικό εγχείρημα. Αναφερόμενος ειδικότερα σε αυτήν την πτυχή της επίσκεψης του ΥΠΕΞ στο Ισραήλ, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η Κύπρος συμμετέχει με δικούς της επιτελείς στο CMCC, με την συμβολή της να επικεντρώνεται στην διαδικασία διευκόλυνσης της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας – κάτι στο οποίο φαίνεται ότι «ποντάρουν» όλες οι άλλες χώρες που συμμετέχουν στο πολυεθνικό επιτελικό κέντρο, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ.

Στο ζενίθ οι σχέσεις Κύπρου-Ισραήλ. Στο ναδίρ οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας

Ωστόσο, ο κ. Χαρίτος τόνισε ότι η επίσκεψη του Κύπριου Υπουργού Εξωτερικών συνέπεσε και με μία πρόσθετη θετική συγκυρία, που δεν είναι άλλη από το νέο ναδίρ που γνωρίζουν οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη απόφαση της Γενικής Εισαγγελίας της Κωνσταντινούπολης να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά 37 ανώτατων ισραηλινών αξιωματούχων με την κατηγορία της γενοκτονίας, στους οποίους περιλαμβάνονται ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου, ο ΥΠΑΜ Κατς, ο Υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Μπεν-Γκβιρ και οι αρχηγοί του στρατού και του ναυτικού, υποστράτηγοι Ζαμίρ και Σάλμα αντίστοιχα. Τη στιγμή που ο κ. Κόμπος και ο ισραηλινός ομόλογός τους, κ. Σάαρ, συναντώνταν, η ισραηλινή κυβέρνηση εξέδωσε χθες βράδυ ανακοίνωση ότι «δεν πρόκειται να αποδεχθεί καμία τουρκική αρβίλα στη Γάζα στο πλαίσιο της μελλοντικής πολυεθνικής δύναμης», ενώ ο ΥΠΑΜ Ισράελ Κατς ήταν πιο παραστατικός, λέγοντας ότι «ο Ερντογάν θα μπορεί να δει την Γάζα μόνο από τα κιάλια», με σχετικές γελοιογραφίες να αναρτώνται στα ισραηλινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από την άλλη όμως, επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, θα  ήταν παρακινδυνευμένο να ειπωθεί ότι ο ρόλος της Τουρκίας σε ό,τι αφορά το σχέδιο Τραμπ έχει υποβαθμιστεί σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό. Απόδειξη αποτελούν σχετικές αναφορές των ισραηλινών ΜΜΕ, που μεταδίδουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν την Τουρκία να παίξει σημαντικό ρόλο στο ζήτημα που έχει προκύψει με την επιδιωκόμενη απελευθέρωση ‘υπό συνθήκες ασφαλείας’ διακοσίων ενόπλων της Χαμάς, που βρίσκονται σε σήραγγα της οργάνωσης στα περίχωρα της Ράφα και συγκεκριμένα στην περιοχή της Γάζας που ελέγχεται από τις ισραηλινές δυνάμεις. Αίτημα της Χαμάς είναι τα 200 ένοπλα μέλη της να μπορέσουν να περάσουν με ασφάλεια στις περιοχές του θύλακα που ελέγχει η οργάνωση – ένα αίτημα που οι Αμερικανοί φαίνονται πρόθυμοι να αποδεχθούν παρά τις έντονες αντιρρήσεις των Ισραηλινών. Με άλλα λόγια, δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί η τάση της διακυβέρνησης Τραμπ να επιδιώκει να αποδοθεί ένας πιο ενεργός ρόλος στην Τουρκία, ειδικά όσον αφορά τους διαύλους επικοινωνίας με την Χαμάς κατά το παρόν στάδιο – ένα φαινόμενο που έχει εκνευρίσει την ισραηλινή κυβέρνηση και την τοπική κοινή γνώμη, όπως τουλάχιστον δείχνουν σχετικά δημοσιεύματα και σχόλια στα ισραηλινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Σε κάθε περίπτωση πάντως, η νέα κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ ενώ την ίδια στιγμή ο κ. Κόμπος πραγματοποιούσε συναντήσεις με ανώτατους ισραηλινούς αξιωματούχους, συνθέτουν μία γενικότερη εικόνα που καταδεικνύει ξεκάθαρα την υψηλή ποιότητα συνεργασίας ανάμεσα στο Ισραήλ και την Κυπριακή Δημοκρατία κατά την τρέχουσα ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο.

Οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να συστήσουν πολυεθνική δύναμη στη Γάζα

Το δίδυμο Γουίτκοφ-Κούσνερ επισκέπτεται για ακόμα μία φορά το Ισραήλ, όπου πρόκειται να συμμετάσχει σε μία σειρά κρίσιμων συναντήσεων, με έμφαση τη σύσταση της μελλοντικής πολυεθνικής δύναμης στη Γάζα. Πρόκειται για ένα θέμα που οι ΗΠΑ δίνουν ιδιαίτερη σημασία, ενώ την ίδια στιγμή, οι Ισραηλινοί εμμένουν στις επίμονες απορίες τους ως προς το πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί κυρίως το δεύτερο στάδιο του σχεδίου Τραμπ, που περιλαμβάνει κυρίως την διαδικασία του αφοπλισμού της Χαμάς. Όπως επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, οι ισραηλινές απορίες δεν είναι παράλογες, καθότι ολοένα και περισσότερο εκδηλώνονται σημαντικές ενστάσεις από αραβικές χώρες με επίκεντρο τις αρμοδιότητες που θα έχει επί του πεδίου η μελλοντική πολυεθνική δύναμη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μόλις χθες, σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Αμπού Ντάμπι, ειδικός σύμβουλος ασφαλείας της κυβέρνησης των ΗΑΕ δήλωσε πως «δεν έχει καταστεί ακόμα απολύτως σαφές το πλαίσιο δράσης της πολυεθνικής στρατιωτικής δύναμης στη Γάζα» και ξεκαθάρισε ότι «υπό τις παρούσες αμφίβολες συνθήκες, τα Εμιράτα δεν πρόκειται να αποστείλουν στρατιωτική δύναμη στη Γάζα», προσθέτοντας ωστόσο ότι τα ΗΑΕ θα συνεχίσουν να συμμετάσχουν στο επιτελικό κέντρο CMCC και στις πολιτικές και διπλωματικές πρωτοβουλίες για τη συνέχεια της εφαρμογής του σχεδίου Τραμπ. Ο Γαβριήλ Χαρίτος τόνισε ότι αυτό είναι το δεύτερο επίσημο «Όχι», που προέρχεται από αραβική χώρα σχετικά με το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής της στη Γάζα, με το πρώτο «Όχι» να έχει ήδη εκφραστεί επίσημα από τον Βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει πρόσφατα στο BBC.

Αμερικανική ‘ψήφος εμπιστοσύνης’ στον Αλ-Σάρα. Ο ρόλος της Τουρκίας

Με έντονο ενδιαφέρον αναμένονται τα αποτελέσματα της επικείμενης σημερινής συνάντησης του προσωρινού Προέδρου της Συρίας, Άχμαντ Αλ-Σάρα, με τον Πρόεδρο Τραμπ στον Λευκό Οίκο, επισφραγίζοντας ουσιαστικά την ‘φήψο εμπιστοσύνης’ των ΗΠΑ προς τον νέο καθεστώς της Δαμασκού. Σχολιάζοντας σχετικά, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η συριακή κυβέρνηση προβαίνει σε κινήσεις έντονης εξωστρέφειας το τελευταίο διάστημα, παραπέμποντας στην αρθρογραφία της ιστοσελίδας του επίσημου συριακού πρακτορείου ειδήσεων SANA, το οποίο τονίζει τις πρόσφατες συναντήσεις του Αλ-Σάρα με τους Σύρους ομογενείς στις ΗΠΑ, αλλά και τις συναντήσεις που είχε κατά την διεθνή συνδιάσκεψη στο Μπελέμ της Βραζιλίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπου μάλιστα συμμετείχε σε σύσκεψη του «σχήματος 77+Κίνας» – επιδιώκοντας να αποκτήσει και εκεί μία σταθερή παρουσία.

Τι θα συζητήσουν Τραμπ και Αλ-Σάρα στον Λευκό Οίκο

Αναφερόμενος στην ατζέντα των θεμάτων που αναμένεται να απασχολήσει τους Τραμπ και Αλ-Σάρα κατά τη σημερινή τους συνάντηση στην Ουάσιγκτον, ο κ. Χαρίτος αναφέρθηκε στις επίμονες προσπάθειες των ΗΠΑ να επιτευχθεί η υπογραφή ενός συμφώνου μη-επίθεσης ανάμεσα στη Συρία και το Ισραήλ, προκειμένου να ρυθμιστεί ένα πλαίσιο ‘κανονικότητας’ στην μεθόριο Ισραήλ-Συρίας. Πρόκειται για ένα ζήτημα που οι Ισραηλινοί δεν δείχνουν να βιάζονται να ρυθμίσουν, τη στιγμή μάλιστα που το καθεστώς της Δαμασκού, κατά την ισραηλινή θεώρηση, δεν έχει αποδείξει επαρκώς ότι έχει θέσει πλήρως υπό τον έλεγχό του τη χώρα, ενώ παράλληλα η εκεχειρία στον γειτονικό Λίβανο δείχνει καθημερινά να παραπαίει. Από την άλλη, δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου τυχαίο ότι η μετάβαση Αλ-Σάρα στην Ουάσιγκτον συμπίπτει χρονικά με την επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος προφανώς ενδιαφέρεται να σταθεροποιήσει την επιρροή της χώρας του επί της Συρίας, αποβλέποντας στην κατανόηση και τη στήριξη εκ μέρους του αμερικανικού παράγοντα – κάτι που διαφαίνεται ως δεδομένο.

Συνεχίζεται η εσωτερική αστάθεια στη Συρία

Ωστόσο, παρά την θετική εικόνα που καλλιεργεί προς τα έξω, το νέο συριακό καθεστώς αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Όπως τόνισε ο κ. Χαρίτος, αυτό διαφαίνεται από προχθεσινή ανακοίνωση του συριακού Υπουργείου Εσωτερικών, που παραδέχθηκε ότι οι τακτικές ένοπλες δυνάμεις πραγματοποιούν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά πυρήνων του (σουνιτικού) Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι έχουν εξαπολύσει επιθέσεις κατά μειονοτικών ομάδων, με έμφαση τους Σιίτες, τους Αλαουΐτες και τους Χριστιανούς. Από προχθές έχουν διαρρεύσει στο διαδίκτυο βίντεο με σουνίτες διαδηλωτές να ζητούν την ‘εκκαθάριση’ της Συρίας από τις μειονοτικές εθνοθρησκευτικές ομάδες – ενώ τα κρατικά μέσα αποφεύγουν να προβάλουν τα βίαια επεισόδια των τελευταίων, που απ’ ό,τι φαίνεται βρίσκονται σε εξέλιξη στα περίχωρα της Δαμασκού και αλλά και άλλων πόλεων της χώρας. Συνοψίζοντας την εικόνα που διαμορφώνεται επί του πεδίου στη Συρία, ο κ. Χαρίτος ανέφερε ότι το ουσιαστικό διακύβευμα, ενώπιον του οποίου βρίσκεται η κυβέρνηση του Προέδρου Αλ-Σάρα είναι η καθαυτή δομή του συριακού κράτους. Συγκεκριμένα, από τη μία οι ΗΠΑ και η Τουρκία τάσσονται ξεκάθαρα υπέρ της διατήρησης του ενιαίου του χαρακτήρα, ενώ αντιθέτως, το Ισραήλ, το Ιράν και – όπως εύκολα κανείς αντιλαμβάνεται – πιθανότητα και η Ρωσία, τάσσονται υπέρ της σύστασης αυτόνομων περιοχών που θα διασφαλίζεται ειδικό καθεστώς, κυρίως για τις μειονοτικές ομάδες των Δρούζων στον νότο, των Κούρδων στον βορρά και των Αλαουϊτών στ δυτικά παράλια της Συρίας.

Παρακολουθήστε την παρέμβαση του Γαβριήλ Χαρίτου στη σημερινή εκπομπή ALPHA Ενημέρωση με την Κάτια Σάββα