Σε όξυνση, που πλησιάζει την ευθεία στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, φαίνεται πως οδηγούν τα χθεσινά έκτροπα που υπέστησαν από τον τακτικό συριακό στρατό οι Δρούζοι της επαρχίας Σουέιντα της νότιας Συρίας. Ενώ πληθαίνουν οι πληροφορίες για τα αιματηρά επεισόδια που διέπραξαν χθες ένοπλοι Βεδουίνοι και φιλοκαθεστωτικοί σουνίτες Τζιχαντιστές κατά άμαχων Δρούζων, το Ισραήλ σήμερα το μεσημέρι έπληξε με drone την είσοδο των κτηριακών εγκαταστάσεων του γενικού επιτελείου του συριακού στρατού στο κέντρο της Δαμασκού.

Αντιδράσεις των Δρούζων σε Ισραήλ και Λίβανο – Ομοιότητες και διαφορές

Παράλληλα, όπως ανέφερε ο αναλυτής του ALPHA Κύπρου για ζητήματα Μέσης Ανατολής, επισκέπτης καθηγητής διεθνών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου, Γαβριήλ Χαρίτος,  στη σημερινή ειδησεογραφική εκπομπή ALPHA Ενημέρωση, μιλώντας στην Κάτια Σάββα, οι περιγραφές από τα χθεσινά έκτροπα στην Σουέιντα έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις των Δρούζων που κατοικούν στο Ισραήλ και στον Λίβανο. Συγκεκριμένα, μόλις έγινε γνωστή η είδηση του ισραηλινού κτυπήματος στην Δαμασκό, χιλιάδες Δρούζοι που κατοικούν στην ισραηλινή πλευρά των Υψωμάτων του Γκολάν συγκεντρώθηκαν κατά μήκος του συνοριακού φράχτη ασφαλείας για να τον καταρρίψουν και να περάσουν στα συριακά εδάφη για να υπερασπιστούν τους ομοεθνείς τους που ζουν στην νότια Συρία. Αντνίστοιχες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας είχαν σημειωθεί χθες, τόσο στα περίχωρα της δρουζικής μεθοριακής κωμόπολης, Ματζντ-Αλ-Σιαμς, ως επίσης και σε πολλά σημεία του Λιβάνου, όπου κατοικούν και εκεί Δρούζοι.

Όπως επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, ιδιαίτερες είναι οι ενδοκοινοτικές ισορροπίες στον Λίβανο, επειδή ο πολιτικός ηγέτης των Δρούζων, Ουαλίντ Τζουμπλάτ, βρίσκεται σε αμηχανία και δεν έχει προβεί μέχρι στιγμής σε καμία δήλωση για τα πρόσφατα γεγονότα στην νότια Συρία, καθότι κατά το παρελθόν είχε ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της συμπερίληψης των ομοεθνών του Δρούζων της νότιας Συρίας να ενταχθούν στο νέο πολιτειακό πλαίσιο της διακυβέρνησης του προσωρινού Προέδρου Αλ-Σάραα και να μην ζητήσουν ειδικό καθεστώς αυτονομίας ή ακόμα και ανεξαρτησίας. Όσον αφορά τους Δρούζους που κατοικούν στο Ισραήλ, ο κ. Χαρίτος ανέφερε ότι ο ηγέτης τους, Μουάφακ Ταρίφ, σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα το μεσημέρι στο κρατικό ισραηλινό ραδιόφωνο, προανήγγειλε ότι θα πραγματοποιηθεί γενική απεργία τις επόμενες μέρες στις κωμοπόλεις και τα χωριά των ομοεθνών του, ζητώντας από την κυβέρνηση Νετανιάχου να παρέμβει δραστικά για να προστατεύσει την κοινότητα των Δρούζων της Συρίας.

Το Ισραήλ δεν αποκλείει διευρυμένες επιχειρήσεις στη Συρία

Από ισραηλινής πλευράς, ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου σε χθεσινές του δηλώσεις αναφέρθηκε εκτενώς στην κατάσταση που επικρατεί στην δρουζική επαρχία Σουέιντα, λέγοντας ότι «το Ισραήλ δεν πρόκειται να αποδεχθεί έναν ‘δεύτερο Λίβανο’ στα βόρεια σύνορά του», επαναλαμβάνοντας ότι η χώρα του έχει δεσμευθεί να προασπίσει την ασφάλεια των Δρούζων της Συρίας και ότι τα νότια συριακά εδάφη θα πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθούν. Μάλιστα, τόσο ο Υπουργός Άμυνας, Ισράελ Κατς, όσο και ο διοικητής της Μοσάντ, Ντέντι Μπαρνέα, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο, τις επόμενες μέρες οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία να ενταθούν, εάν το καθεστώς της Δαμασκού αποφασίσει να συνεχίσει να βάλλει κατά των Δρούζων.

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Επιχειρώντας να εξηγήσει πώς έχει διαμορφωθεί η σημερινή έκρυθμη κατάσταση στη Συρία, ο κ. Χαρίτος ανέτρεξε στους πρώτους μήνες αφότου κατέρρευσε το καθεστώς Άσαντ στις 9 Δεκεμβρίου 2024. Συγκεκριμένα, όταν ο Άχμαντ Αλ-Σάραα κατέλαβε την εξουσία, κύριο μέλημά του ήταν να εξυπηρετήσει τις τουρκικές επιδιώξεις στο βόρειο τμήμα της χώρας του, οι οποίες εν πολλοίς έθεταν υπό άτυπη τουρκική επιτήρηση τις κουρδικές περιοχές. Στη συνέχεια, δημιούργησε διαύλους επικοινωνίας με τις ΗΠΑ, τις χώρες της Δύσης αλλά και τη Ρωσία, ενώ διατηρούσε υποτονική στάση στα τετελεσμένα που είχαν στο μεταξύ δημιουργήσει οι Ισραηλινοί, οι οποίοι είχαν προλάβει να προωθήσουν στρατιωτικές τους δυνάμεις στις νότιες περιοχές της Συρίας. Το γεγονός αυτό, ανάγκασε την νέα κυβέρνηση της Δαμασκού, αντί να επιβάλει την κυριαρχία της με στρατιωτική παρουσία στην επαρχία Σουέιντα, που αποτελεί το προπύργιο των Δρούζων, προτίμησε να αρχίσει να συνδιαλέγεται μαζί τους προύχοντες της κοινότητάς τους, προσπαθώντας να τους πείσει να αποδεχθούν να ενταχθούν πλήρως στην διακυβέρνηση της «νέας Συρίας». Ωστόσο, στις τάξεις των Δρούζων της Σουέιντα εκφράζονταν ποικίλες τάσεις, ενώ, στο μεταξύ οι Δρούζοι του Ισραήλ άρχισαν να μιλούν ανοιχτά για το ενδεχόμενο αυτονομίας ή ακόμα και ανεξαρτησίας των ομοεθνών τους στη Συρία με την στρατιωτική κάλυψη του Ισραήλ και με την οικονομική βοήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

Στη συνέχεια όμως, οι σχέσεις του νέου συριακού καθεστώτος έδειχναν να εξομαλύνονται, με επισφράγισμα την κατ’ ιδίαν συνάντηση των Τραμπ και Αλ-Σάραα στο Ριάντ τον περασμένο Μάιο. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα να καταργηθούν οι οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ έναντι της Συρίας, αλλά και να προωθηθούν επενδυτικά πρότζεκτ των αραβικών σουνιτικών φιλοδυτικών χωρών του Κόλπου. Ωστόσο, το ζήτημα των Δρούζων της νότιας Συρίας συνέχιζε να εκκρεμεί, με το Ισραήλ να προβάλει επίμονες αντιρρήσεις να επεκταθεί η συριακή στρατιωτική παρουσία νοτίως της Δαμασκού και κατά μήκος των συνόρων Ισραήλ-Συρία στις δύο πλευρές των Υψωμάτων του Γκολάν.

Λήγει η ανεκτικότητα του Προέδρου Αλ-Σάραα

Αναφερόμενος στις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών, ο Γαβριήλ Χαρίτος εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι ένοπλες επιθέσεις που πραγματοποίησαν Βεδουίνοι στις περιοχές των Δρούζων της επαρχίας Σουέιντα , στην πραγματικότητα χρησίμευσαν ως αφορμή για την κυβέρνηση της Δαμασκού να πάρει την απόφαση να στείλει τον τακτικό συριακό στρατό για να μονιμοποιήσει την παρουσία του στην νότιο Συρία. Το Ισραήλ, εμμένοντας στην επιδίωξή του, να μην υπάρχουν συριακά στρατεύματα κατά μήκος των συνόρων του, και αξιοποιώντας τις επίμονες εκκλήσεις των Δρούζων της επαρχίας Σουέιντα για προστασία, βομβάρδισε πριν από δύο ημέρες πομπή τεθωρακισμένων του συριακού στρατού που κατευθύνονταν προς τις περιοχές των Δρούζων της νότιας Συρίας. Οι αλυσιδωτές αυτές εξελίξεις, οδήγησαν στη σημερινή έκρυθμη κατάσταση, η οποία είναι δυνατόν να οδηγήσει σε διεύρυνση των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων όχι μόνο στις νότιες περιοχές της Συρίας, αλλά και πέραν αυτών.

Τι θέλουν οι ΗΠΑ;

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του, ο Γαβριήλ Χαρίτος εξέφρασε την απορία του, πώς ήταν δυνατόν, Τραμπ και Νετανιάχου να μην είχαν αποφασίσει να ρυθμιστεί εκ των προτέρων το ζήτημα των Δρούζων της νότιας Συρίας, αλλά και γενικότερα, το ζήτημα των διμερών ισορροπιών μεταξύ Ισραήλ και «νέας Συρίας» υπό τον προσωρινό Πρόεδρο, Άχμαντ Αλ-Σάραα. Επεσήμανε, τέλος, ότι η διάσταση απόψεων μεταξύ Ισραήλ και ΗΠΑ γύρω από τις ισορροπίες που θα πρέπει να ισχύσουν στην «νέα Συρία», διαφαίνεται ξεκάθαρα από πρόσφατες δηλώσεις του ειδικού αμερικανού απεσταλμένου για τη Συρία και τον Λίβανο, πρέσβη Τόμας Μπάρακ, ο οποίος σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο CNN Turk είχε δώσει σαφές στίγμα προς τους Κούρδους, τους Αλαουΐτες και τους Δρούζους, ότι η Ουάσιγκτον δεν επιθυμεί να δει μία Συρία διαμελισμένη ή με αυτόνομες επαρχίες, αλλά μία Συρία ενιαία υπό την παρούσα διακυβέρνησή της.

Παρακολουθήστε την παρέμβαση του Γαβριήλ Χαρίτου στη σημερινή εκπομπή ALPHA Ενημέρωση με την Κάτια Σάββα