Κοντά στον κίνδυνο να χαθεί στο σύνολό της η χρηματοδότηση της κατασκευής του Βασιλικού έφτασε η Κύπρος το περσινό φθινόπωρο, όταν χρηματοδότες και δανειστές εξέφρασαν ανησυχίες για την τελμάτωση των έργων.

Συγκεκριμένα, τον περασμένο Σεπτέμβριο λήφθηκε η απόφαση για την ετοιμασία νέου επιχειρησιακού πλάνου για να πειστούν η Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης για την πρόθεση της Κύπρου να ολοκληρώσει το τερματικό.

Η απόφαση είχε ληφθεί εφόσον από τη μια, τα κλιμάκια των χρηματοδοτών του έργου που επισκέπτονταν το Βασιλικό διαπίστωναν τη δυστοκία στην τήρηση χρονοδιαγραμμάτων. Δυστοκία η οποία από την άλλη υποχρέωνε το Υπουργείο Οικονομικών να εντοπίσει το νέο συνολικό κόστος ολοκλήρωσης του έργου, αφού η παρέλευσης του χρόνου σημαδεύτηκε από αυξήσεις στις τιμές των υλικών.

Σύμφωνα με τους κανονισμούς που διέπουν τη λειτουργία των δύο τραπεζών, στην περίπτωση που διαπιστώσουν ότι δεν τηρούνται τα συμφωνηθέντα με δανειολήπτη, ακόμα και στην περίπτωση κράτους, μπορούν να απαιτήσουν πρόωρη αποπληρωμή, διακοπή εκταμίευσης των υπόλοιπων δόσεων, να επιβάλουν κυρώσεις ή να κινηθούν νομικά.

Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πλάνο που έπεισε τους χρηματοδότες το Νοέμβριο του 2024 να μην λάβουν οποιαδήποτε μέτρα, μέχρι τότε το έργο είχε απορροφήσει χρηματοδοτήσεις ύψους €333 εκατομμυρίων, μεταξύ των οποίων και €43 εκατομμύρια από την ΑΗΚ, ενώ εκκρεμούσαν οι εκταμιεύσεις άλλων €40 εκατομμυρίων.

Συγκεκριμένα, ο CINEA είχε εγκρίνει χορηγίες ύψους €101 εκατομμυρίων, από τις οποίες είχαν απορροφηθεί €73 εκατομμύρια. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης είχε εγκρίνει δάνειο ύψους €80 εκατομμυρίων εκ των οποίων τα €67 πιστώθηκαν στα ταμεία της Δημοκρατίας, ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είχε εγκρίνει δάνειο €150 εκατομμύριων, το οποίο εκταμιεύτηκε στο σύνολό του.

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Ενέργειας, το συνολικό κόστος που είχε αρχικά εκτιμηθεί για το έργο, έφτανε τα €330 εκατομμύρια.

Οι καθυστερήσεις και το γεγονός ότι τα έργα είχαν βαλτώσει, πρόλαβε και τις εξελίξεις, καθώς τον περασμένο Αύγουστο είχε ολοκληρωθεί και το συμβόλαιο του συμβούλου έργου, με τους αρμόδιους να αποφασίζουν τη στροφή σε νέο σύμβουλο.

Διαδικασία που κράτησε μέχρι τον φετινό Μάιο, όταν και ανέλαβε η Technip, όταν ανατράπηκαν και τα νέα χρονοδιαγράμματα που είχαν κατατεθεί στους χρηματοδότες του έργου, με αποτέλεσμα να προκύψουν νέες καθυστερήσεις λόγω των νέων μελετών που προκρίνει η γαλλική εταιρεία.

Και όλα αυτά, την ώρα που σε μία ξεχωριστή διαδικασία, από τις 24 Ιουλίου 2024, ο CINEA είχε ενημερώσει το Υπουργείο Ενέργειας για την πρόθεσή του να ζητήσει πίσω τα €67 εκατομμύρια για τις παρατυπίες που εντόπισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ελεγκτών γύρω από τη διαδικασία κατακύρωσης του έργου.

Το Υπουργείο απάντησε στις 30 Αυγούστου, ο CINEA επέμεινε με νέα επιστολή στις 25 Οκτωβρίου για ανάκληση της χορηγίας, και ακολούθησαν επιστολές και τηλεδιασκέψεις με το Υπουργείο, οι οποίες οδήγησαν εν τέλει στην τελεσίδικη απόφαση ανάκλησης την περασμένη εβδομάδα.

Δείτε το ρεπορτάζ του Νεοκλή Νεοκλέους: