Τα όσα περιλαμβάνει η συμφωνία του ΑΔΜΗΕ και της γαλλικής εταιρείας Nexans σε περίπτωση αναβολής ή ακύρωσης του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού Great Sea Interconnector, αποκαλύπτει η ελλαδική ιστοσελίδα energygame.gr.

Με βάση τα όσα γράφει η δημοσιογράφος Ιωάννα Κωσταδήμα, η σύμβαση περιλαμβάνει σαφείς όρους για τις καθυστερήσεις, τις πληρωμές, αλλά και την πιθανότητα πλήρους ναυαγίου του έργου, ύψους 1,4 δισ. ευρώ.

Στη σκιά του «παγώματος» των εργασιών για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού, ΑΔΜΗΕ και Nexans βρίσκονται σε διαπραγμάτευση, αφού οι Γάλλοι έχουν εγείρει απαιτήσεις βασιζόμενοι στους όρους της σύμβασης. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό ποιο είναι το ποσό που έχει ήδη καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ στον γαλλικό όμιλο, ούτε ποιες τροποποιήσεις έχουν επέλθει σε σχέση με την αρχική σύμβαση. Ωστόσο, εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι συνολικές δαπάνες του Διαχειριστή για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης προσεγγίζουν τα 200 εκατ. ευρώ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Πάγωμα» αγωγού GSI: Διασφαλισμένα τα συμφέροντα του Κύπριου καταναλωτή λέει ο Παπαναστασίου

Η σύμβαση εκχώρησης, με την οποία ο ΑΔΜΗΕ αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις της αρχικής σύμβασης που είχε συνάψει (στις 17 Ιουλίου 2023) ο Euroasia Interconnector υπό την προηγούμενη διοίκηση, υπεγράφη στις 13 Δεκεμβρίου 2023 από τον ΑΔΜΗΕ, τον Euroasia Interconnector και τη Nexans Norway. Η αρχική σύμβαση προβλέπει τον σχεδιασμό, την παραγωγή, την εγκατάσταση και τη δοκιμή του καλωδίου της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, καθώς και τη συντήρησή του για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Ως συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης είχε οριστεί η 31η Δεκεμβρίου 2029. Η πληρωμή του συνολικού τιμήματος, που προσεγγίζει το 1,4 δισ. ευρώ, πραγματοποιείται σε δόσεις με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων κατασκευής και εγκατάστασης, οι οποίοι περιγράφονται και προβλέπονται αναλυτικά στη σύμβαση.

Δείτε την πρώτη σελίδα της σύμβασης:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σημαντικό πιόνι στην σκακιέρα Ελλάδας και Τουρκίας ο Interconnector

Σύμφωνα με τη σύμβαση, η πρώτη εντολή για να προχωρήσει η Nexans (First Notice to Proceed) δίνεται το αργότερο δύο ημέρες μετά την απόφαση των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας (ΡΑΑΕΥ) και Κύπρου (ΡΑΕΚ) για τη διακρατική κατανομή κόστους (Cross-Border Cost Allocation). Αμέσως μετά την έκδοση της First Notice to Proceed, ο ΑΔΜΗΕ καταβάλλει το πρώτο τμήμα της προκαταβολής σε τρεις δόσεις.

Ωστόσο, για να εκδοθεί η εντολή πλήρους έναρξης παραγωγής του καλωδίου (Full Notice to Proceed), απαιτείται, σύμφωνα με τη σύμβαση, «επιβεβαίωση ότι η χρηματοδότηση του Εργοδότη (σ.σ. του έργου) έχει πλήρως εξασφαλιστεί» και ότι έχει καταβληθεί το σύνολο της προκαταβολής. Κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί. Η σύμβαση προβλέπει επίσης τι θα ισχύσει σε περίπτωση που ο ΑΔΜΗΕ δεν εκδώσει ποτέ τη Full Notice to Proceed, καθώς και το κόστος με το οποίο θα επιβαρυνθεί.

Με βάση την αρχική σύμβαση, η Nexans είχε τη δυνατότητα να σταματήσει τις εργασίες παραγωγής του καλωδίου αν δεν λάμβανε τη First Notice to Proceed έως τις 7 Σεπτεμβρίου 2023 και τη Full Notice to Proceed έως τις 31 Μαρτίου 2024. Όπως είναι γνωστό, έχει παρέλθει περισσότερο από ένας χρόνος χωρίς να έχει δοθεί η τελική αυτή εντολή για την πλήρη έναρξη της παραγωγής του καλωδίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Παγώνει» ο αγωγός GSI, τι έλεγαν και τι περίμεναν για το έργο στη Λευκωσία

Η σύμβαση προβλέπει λεπτομερώς τι θα συμβεί σε περίπτωση που η Nexans δεν έχει πρόσβαση στους χώρους του έργου, καθώς και τις οικονομικές επιβαρύνσεις για τον ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση καθυστερήσεων. Η έρευνα του βυθού, τόσο πριν όσο και μετά την εγκατάσταση του καλωδίου, αποτελεί ευθύνη της Nexans, σύμφωνα με το άρθρο 5.5 της σύμβασης. Επιπλέον, σύμφωνα με τον όρο 23.1.3, η Nexans δικαιούται αποζημίωσης, «συμπεριλαμβανομένου του ημερήσιου κόστους των πλοίων», σε περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των εργασιών, όπως συνέβη με την πρόσφατη εμπλοκή στην περιοχή της Κάσου και το πλοίο που πραγματοποιούσε έρευνες βυθού για λογαριασμό του γαλλικού ομίλου.

Στα κεφάλαια 13 και 14 της σύμβασης περιγράφονται με λεπτομέρεια οι επιπτώσεις από τυχόν αλλαγές στις ημερομηνίες – ορόσημα του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Για παράδειγμα, αναφέρεται υπό ποιες προϋποθέσεις και όρους η Nexans μπορεί να ζητήσει παράταση της σύμβασης, καθώς και πρόσθετη αποζημίωση. Σύμφωνα με τον όρο 13.5 («Καθυστερήσεις που οφείλονται σε Αρχές»), αν συγκεκριμένες Αρχές καθυστερούν ή παρεμβαίνουν στις εργασίες, η Nexans δικαιούται αποζημίωση για το πρόσθετο κόστος που προκύπτει.\

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γεραπετρίτης: Η ηλεκτρική διασύνδεση θα συνεχιστεί στον κατάλληλο χρόνο

Το κεφάλαιο 20 της σύμβασης προβλέπει αναλυτικά τους όρους αποπληρωμής. Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι η πρώτη δόση της προκαταβολής ανέρχεται σε 77,5 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να διεκδικήσει πίσω. Η δεύτερη δόση της προκαταβολής καλύπτει το υπόλοιπο ποσό μέχρι την καταβολή του 15% της συνολικής αξίας της σύμβασης. Προβλέπεται, επίσης, το «Maximum Early Termination Fee», δηλαδή το κόστος που θα επιβαρυνθεί ο ΑΔΜΗΕ σε περίπτωση που έχει εκδώσει το «First Notice to Proceed» αλλά δεν εκδώσει ποτέ το «Full Notice to Proceed» προς τη Nexans.

Με λεπτομέρεια αναφέρονται στο κεφάλαιο 27 και οι λόγοι «Ανωτέρας Βίας» (Force Majeure) που μπορούν να οδηγήσουν σε ναυάγιο του έργου. Για παράδειγμα, ως ανωτέρα βία θεωρείται «ο πόλεμος, οι εχθροπραξίες (ανεξαρτήτως αν έχει κηρυχθεί πόλεμος), εισβολή ή πράξη εχθρικής δύναμης».

Διασφαλισμένα τα συμφέροντα του Κύπριου καταναλωτή λέει ο Παπαναστασίου

Φιλοξενούμενος στην εκπομπή Alpha Eνημέρωση, ο Υπουργός Ενέργειας διαβεβαίωσε ότι τα συμφέροντα των Κύπριων καταναλωτών είναι προστατευμένα «σε μεγάλο βαθμό» σε περίπτωση ακύρωσης ή αναβολής του έργου, μέσω της συμφωνίας κατανομής του κόστους που έχουν υπογράψει ΑΔΜΗΕ και ΡΑΕΚ.

«Ο Κύπριος καταναλωτής όταν προχωρήσει το έργο θα επιβαρυνθεί κεφάλαια 67% και ο Έλληνας καταναλωτής 33%. Γιατί περισσότερο ο Κύπριος; Επειδή μέσα από μελέτες που έγιναν παλαιότερα καταδείχθηκε ότι επωφελείται περισσότερο.»

Ο Γιώργος Παπαναστασίου εξήγησε ότι μέχρι σήμερα η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει καταβάλει κανένα χρηματικό ποσό για το έργο, τονίζοντας ότι τα είκοσι-πέντε εκατομμύρια ευρώ που έχουν συμφωνηθεί να καταβάλλονται για τα επόμενα πέντε χρόνια θα πληρώνονταν στις αρχές του 2026.

«Ότι έχει εκταμιευτεί μέχρι σήμερα από τον φορέα υλοποίησης είναι από κονδύλια που έχουν προσφερθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.»

Ο Υπουργός Ενέργειας σημείωσε ότι εάν ο φορέας υλοποίησης αποφασίσει να διεκδικήσει χρηματικά ποσά από την Κυπριακή Δημοκρατία ως έξοδα για το έργο, τότε θα πρέπει να τα τεκμηριώσει «εύλογα».

«Τότε θα πρέπει να κατανεμηθούν στα ποσοστά που έχουν συμφωνηθεί. Εάν προχωρήσει το έργο. Αν δεν προχωρήσει, θα είναι 50-50.»

Ο κύριος Παπαναστασίου υπογράμμισε ότι οποιαδήποτε εύλογα έξοδα θα πρέπει να τύχουν έγκρισης από την ΡΑΕΚ και χωρίζονται σε ρήτρες που αφορούν σε: υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης ή γεωπολιτικά ρίσκα.

«Αυτές οι ρήτρες είναι διαφορετικός ο χειρισμός τους μέσα στη συμφωνία. Για εμάς δεν έχει διακοπεί το έργο.»

*ΠΗΓΗ: energygame.gr / Ιωάννα Κωσταδήμα