Έκπληκτοι έμειναν χιλιάδες καταναλωτές της ΑΗΚ ανοίγοντας τον φάκελο με τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος για το τελευταίο δίμηνο. Όσοι όμως παρακολουθούσαν διαχρονικά τα πράγματα, εκφράζουν έκπληξη για την έκπληξη όλων των υπολοίπων καθώς η Κύπρος εν έτη 2021 παραμένει για την ηλεκτροπαραγωγή απόλυτα εξαρτημένη από τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Ο λόγος, σύμφωνα με τον πρώην Πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, Γιώργο Σιαμμά, είναι γιατί όσες προσπάθειες έγιναν τα τελευταία 20 χρόνια για απεξάρτηση, έπεσαν στο κενό.
Οι λόγοι πίσω από τους φουσκωμένους λογαριασμούς
Μιλώντας στο AlphaNews.live, ο κ. Σιαμμάς εξηγεί ότι η αύξηση της τάξης του 38-40% στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι συγκριτικά με τον περασμένο Αύγουστο.
«Δεν πρέπει να μας προκαλεί καμιά έκπληξη, αντιθέτως προσωπικά εκπλήττομαι με την έκπληξη των πολλών διότι όταν παρακολουθεί κάποιος την τιμή του μπρεντ, μετά την κατάρρευση του λόγω της πανδημίας πέρσι τον Μάρτιο-Απρίλιο, στη συνέχεια σταθεροποιήθηκε στα 40 δολάρια που ήταν σημαντικά μειωμένο από τα 60-65 που ήταν προηγουμένως. Έκανε κανένα δίμηνο εκεί και από τον Οκτώβριο άρχισε μια ανοδική πορεία μέχρι τον Ιούλιο του 2021, εννιά μήνες δηλαδή. Άρα καμία έκπληξη, αναμενόταν η σταδιακή αύξηση της τιμής του ηλεκτρισμού», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι οι φουσκωμένοι λογαριασμοί συνδέονται και με την υπερχρήση των κλιματιστικών τη θερμή περίοδο που περάσαμε.
Τι γίνεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης;
Ο κ. Σιαμμάς ερωτηθείς σχετικά ανέφερε ότι είναι δύσκολο να κάνουμε σύγκριση με άλλες χώρες, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει άλλη χώρα της ΕΕ που να έχει μονοσήμαντη εξάρτηση από τα υγρά καύσιμα για την ηλεκτροπαραγωγή όπως η Κύπρος. Το πιο ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα εντοπίζεται στη Γερμανία, η οποία έσπευσε να επενδύσει στις ΑΠΕ όταν ακόμη ήταν πανάκριβες, φορτώνοντας έτσι τους λογαριασμούς με βαριές φορολογίες. Το πιο φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα εντοπίζεται σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης οι οποίες χρησιμοποιούν τον άνθρακα και έχουν πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο.
Οι ευκαιρίες που χάθηκαν
Ο κ. Σιαμμάς στην κουβέντα που είχαμε μαζί του θυμήθηκε τον μακαρίτη Υπουργό Εμπορίου Νίκου Ρολάνδη. Το 2001 είπε, έθεσε για πρώτη φορά το ζήτημα της έλευσης φυσικού αερίου ως εναλλακτικού καυσίμου. Υπουργείο Εμπορίου και ΑΗΚ ανέλαβαν συγκεκριμένο σχεδιασμό, με την ΑΗΚ να επενδύει 450 εκ. ευρώ σε μονάδες παραγωγής μεικτού κύκλου ώστε να ήταν έτοιμη όταν θα ερχόταν το φυσικό αέριο να το χρησιμοποιεί παράλληλα. Το Υπουργείο ανέμενε το πρώτο φυσικό αέριο το 2008.
«Δυστυχώς το πρόγραμμα του Υπουργείου δεν πέτυχε, δεν ήρθε φυσικό αέριο και όλοι οι στόχοι που μπαίνουν στη συνέχεια αποδεικνύεται ότι δεν μπορούν να επιτευχθούν. Η μόνη περίπτωση που φτάσαμε πολύ κοντά να κλείσουμε συμφωνία και να έρθει σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα το φυσικό αέριο είναι όταν το 2009 ανατέθηκε στην ΑΗΚ να βρει στρατηγικό συνεργάτη και να κάνει χερσαίο τερματικό υγροποιημένου φυσικού αερίου και στη ΔΕΦΑ να κάνει μακροχρόνια συμφωνία για αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου. Τότε είχε ψηφίσει η βουλή νόμο για χερσαίο τερματικό και σε χρόνο ρεκόρ έγινε μια διαδικασία εξαιρετική για εξεύρεση στρατηγικού συνεργάτη, κατέληξε στην σπουδαία επιλογή της Korean Gas για το τερματικό, η ΔΕΦΑ είχε καταλήξει με την Shell και τον Ιανουάριο του 2011 όταν ανακοινώθηκαν ότι αυτή θα ήταν η πρόταση, δαιμονοποιήθηκε η συμφωνία, εκείνη ειδικά με τη Shell, κάποιοι έβγαιναν και έλεγαν από τηλεοράσεως ότι σε τρία χρόνια θα έχουμε το «γιόρκιν» πριν κάνουμε την πρώτη γεώτρηση και τελικά δεν προχώρησε», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως αν προχωρούσε η Κύπρος θα είχε φυσικό αέριο περί τα τέλη του 2014.
Ακολούθησαν και άλλες προσπάθειες για έλευση φυσικού αερίου ως ενδιάμεση λύση, οι οποίες όμως δεν κατέληξαν σε επιτυχές αποτέλεσμα. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη άλλη μια η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του 2022. Στόχος είναι η έλευση φυσικού αερίου μέσω πλωτού τερματικού και αγορά φυσικού αερίου.
Τι θα σήμαινε αυτό;
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Γιώργου Σιαμμά, εάν η Κύπρος χρησιμοποιούσε φυσικό αέριο για την ηλεκτροπαραγωγή, το κόστος θα ήταν μικρότερο κατά τουλάχιστον 150 εκ. ευρώ με τα σημερινά δεδομένα. Τα 100 εκ. θα αφορούσαν τη μείωση του κόστους του καυσίμου και τα 50 εκ. τη μείωση της εκπομπής ρύπων. Μέχρι τώρα, επισήμανε, θα είχαμε αποσβέσει τις εγκαταστάσεις και θα έμενε καθαρό όφελος στον καταναλωτή.
Το θέμα των ΑΠΕ
Ούτε και το θέμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι οποίες θα συνέβαλαν στη μείωση των πέναλτι που πληρώνει σήμερα η Κύπρος στην ΕΕ για την εκπομπή ρύπων έτυχε σωστής διαχείρισης σύμφωνα με τον κ. Σιαμμά. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2020 η Κύπρος πλήρωσε περίπου 85 εκ. ευρώ.
Οι στόχοι είπε για τη διείσδυση των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό, τη θέρμανση/ψύξη και τις μεταφορές σε ποσοστό 13%, δεν επιτεύχθηκε αν και στην πορεία ισορρόπησε λόγω της δεύτερης από αυτές τις κατηγορίες. Κόψαμε πολύ πίσω, εξηγεί, ιδιαίτερα στον τομέα των μεταφορών όπου πετύχαμε μόλις ένα κλάσμα από το 10% που θα έπρεπε να είχε καλυφθεί.
Τόνισε την ανάγκη οι πολιτικές για προώθηση των ΑΠΕ να στραφούν προς την κατεύθυνση των μειοδοτικών διαγωνισμών ούτως ώστε να υπάρξει μείωση του κεφαλαιουχικού κόστους το οποίο να ωφελήσει στη συνέχεια τον καταναλωτή. Έφερε ως παράδειγμα την Πορτογαλία η οποία με αυτή την πολιτική έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα.
