Τον «γόρδιο δεσμό» της διάνοιξης νέων οδοφραγμάτων φέρεται να επιχείρησε να λύσει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κατά τη διάρκεια των διμερών επαφών που είχε στο πλαίσιο της δεύτερης Άτυπης Πολυμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, στην έδρα του διεθνούς οργανισμού στη Νέα Υόρκη.

Με χάρτη ο Γκουτέρες για οδοφράγματα

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, ο κύριος Γκουτέρες παρουσίασε για πρώτη φορά στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά πρόταση επί χάρτου για τη διάνοιξη του οδοφράγματος Αθηένου-Πυροϊου, μέχρι το Γέρι και όχι μόνο μέχρι την Αγλαντζιά. Η πρόταση προέβλεπε ότι η διέλευση θα γίνεται κατά μήκος του δρόμου δώδεκα συνολικά χιλιομέτρων, για έξι χιλιόμετρα εντός των κατεχόμενων περιοχών και για έξι χιλιόμετρα εντός της Νεκρής Ζώνης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μένει «ζωντανό» το Κυπριακό: Δύο ραντεβού εντός του 2025 και τρεις νέες πρωτοβουλίες

Η αξιωση Τατάρ

Την πρόταση επιχείρησε να «τορπιλίσει» ο Ερσίν Τατάρ, ζητώντας τη διάνοιξη του δρόμου δια μέσου μόνο των κατεχόμενων περιοχών και χωρίς να ορίζει τα ακριβή σημεία διέλευσης για Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Η συζήτηση για τα οδοφράγματα «άναψε» για τα καλά όταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, απάντησε θετικά στην πρόταση του ΓΓ του ΟΗΕ, εξηγώντας ότι δεν υπάρχει καμία χρησιμότητα να επεκταθεί μέχρι το Γέρι και ότι ο σχεδιασμός έτσι κι αλλιώς περιλαμβάνει και την εξυπηρέτηση των κατοίκων της Λουρουτζίνας. Ταυτόχρονα ζήτησε τη διάνοιξη της Μιάς Μηλιάς ή των Κοκκίνων, που αναμένεται να μειώσει τη διαδρομή Πάφος-Τηλλυρία κατά δύο περίπου ώρες. Ο Ερσίν Τατάρ προέβαλε το σύνηθες αφήγημα του περί στρατιωτικής περιοχής. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Γιώργος Γεραπετρίτης μάλιστα, φέρεται να παρακίνησε τον Τούρκο ομόλογο του να αναλάβει δράση, λέγοντας του:

«Πες του και συ Φιντάν.»

Τότε ήταν που ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απευθύνθηκε στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ζητώντας του να πάρει θέση απέναντι στα λεγόμενα Τατάρ. Φανερά σαστισμένος, ο κύριος Φιντάν φέρεται να ζήτησε από τους υπηρεσιακούς του τουρκικού ΥΠΕΞ που τον συνόδευαν να του προσκομίσουν χάρτη, για να κατανοήσει την περιοχή των Κοκκίνων. Αμέσως μετά, υποστήριξε ότι πέραν από στρατιωτικοί λόγοι, υπάρχουν και ζητήματα «πολιτικών δυνάμεων» στα κατεχόμενα που αρνούνται να συναινέσουν. Η ενέργεια του Προέδρου Χριστοδουλίδη φαίνεται να εξόργισε τον κύριο Τατάρ, ο οποίος απευθυνόμενος προς τους παρευρισκόμενους είπε σε έντονο ύφος:

«My friend Nikos is very smart, he play games.»

Παρόμοιο σκηνικό και στην ανταπάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας για να συμφωνήσουν στη διάνοιξη του πεζοπόρου οδοφράγματος επί της οδού Ληδήνης στην «καρδιά» της Λευκωσίας. Ο κύριος Τατάρ επικαλέστηκε μεγάλο κόστος και εμφανίστηκε λάβρος κατά του λεγόμενου «δημάρχου» της κατεχόμενης πρωτεύουσας, ο οποίος αντί να ενημερώσει τον ίδιο ότι συμφωνεί στη διάνοιξη, ενημέρωσε τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος του εξήγησε ότι το όποιο κόστος προκύψει θα καλυφθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δυο ραντεβού, τρεις πρωτοβουλίες, «σημαντική πρόοδος» στο Κυπριακό… κι αλληλοκατηγορίες

Ο «συγκεκριμένος και στιβαρός» Ντάουτι

Ιδιαίτερη εντύπωση φαίνεται να έκανε η στάση του τουρκοκύπριου ηγέτη ακόμη και στον Υφυπουργό Εξωτερικών αρμόδιο για Ευρωπαϊκά Θέματα του Ηνωμένου Βασιλείου Στέφαν Ντάουτι, ο οποίος τον ρώτησε εάν τελικά θέλει όντως να κερδίσει κάτι μέσα από την διαδικασία. Ο ίδιος, φέρεται μάλιστα να επιχείρησε να εξηγήσει στον κύριο Τατάρ ότι το αίτημα του για διελεύσεις από και προς τις κατεχόμενες και τις ελεύθερες περιοχές, δεν μπορεί να είναι μονόπλευρο και του έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση Περγάμου. Κατά την εναρκτήρια ομιλία του, ο κύριος Ντάουτι με «συγκεκριμένο και στιβαρό τρόπο» επαναβεβαίωσε την προσήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και στη διατήρηση της κατάστασης μέχρι την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων για λύση του Κυπριακού.

Την ίδια ώρα, ο Βρετανός αξιωματούχος παρότρυνε τις πλευρές να μην απογοητεύονται από τις αποτυχίες, φέρνοντας ως παράδειγμα τις μακροχρόνιες συνομιλίες για το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας.

Τι έγινε στην Ολομέλεια

Κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας όλα τα μέρη τοποθατήθηκαν με τη σειρά και ανέλυσαν τις θέσεις και προτάσεις τους. Αφορμή για νέο γύρο αντιπαραθέσεων στάθηκαν εισηγήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς, οι πλείστες εκ των οποίων περιστρέφονται γύρω από λογικές «κρατικής συνεργασίας» και οι οποίες απορρίφθηκαν σχεδόν ασυζητητί από την ελληνοκυπριακή πλευρά. Ο κύριος Χακάν μάλιστα άδραξε την ευκαιρία να μιλήσει για συνεχόμενη άρνηση του κυρίου Χριστοδουλίδη και να υπενθυμίσει ότι δεν υπάρχουν «παγωμένες διενέξεις.»

Ο κύριος Τατάρ δεν πήρε καμία απάντηση από τον κύριο Χριστοδουλίδη απέναντι στις εμμονικές του τοποθετήσεις για το ζήτημα των σφετερισμών ελληνοκυπριακών περιουσιών και άκουσε τις προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς για:

• Απονακροθέτηση περιοχών της Νεκρής Ζώνης που «θα μπορούσε να κλείσει και τώρα»
• Θεματικές ενότητες για την Επιτροπή Νεολαίας όπως η καταπολέμηση ναρκωτικών και
• Αναβίωση διαλόγου πολιτικών κομμάτων υπό την εποπτεία της Πρεσβείας της Νορβηγίας.

Ο λόγος στους διαπραγματευτές και Ολγκίν

Μέχρι τα επόμενα ραντεβού που έχουν καθοριστεί από τον κύριο Γκουτέρες για το Κυπριακό, δηλαδή Τριμερής Συνάντηση στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο μεταξύ Γκουτέρες, Χριστοδουλίδη και Τατάρ και μια νέα Άτυπη Πολυμερής Διάσκεψη πριν το τέλος του χρόνου και μετά τις «εκλογές» στα κατεχόμενα, οι διαπραγματευτές και η Μαρία Άνχελα Ολγκίν θα συνεχίσουν την προσπάθεια για επιτευξη προόδου

Όσοι ήταν ξύπνιοι, ενημερώθηκαν…

Αμέσως μετά τη Διάσκεψη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκάλεσε τηλεδιάσκεψη για ενημέρωση του Εθνικού Συμβουλίου για τα τεκταινόμενα στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με πληροφορίες σε αυτήν συμμετείχαν Αννίτα Δημητρίου, Νικόλας Παπαδόπουλος, Νίκος Αναστασίου, Σταυρος Παπαδούρης και Χρίστος Χρίστου ένεκα του προχωρημένου της ώρας στην Κύπρο.