Αδειάζει η κλεψύδρα για την μετάβαση των πέντε μερών στη Νέα Υόρκη στο πλαίσιο μιας νέας προσπάθειας εξεύρεσης συγκλίσεων στο Κυπριακό. Με την ρητορική της τ/κ πλευράς να μη παρουσιάζει ενθαρρυντικές διαφοροποιήσεις, η Λευκωσία εμμένει στην ανάληψη θετικών πρωτοβουλιών που θα οδηγήσουν στην επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ποιες είναι, όμως, οι ρεαλιστικές προσδοκίες που προκύπτουν με βάση τα δεδομένα επί του εδάφους; Όλα δείχνουν ότι στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών δε θα προκύψει κάτι ουσιαστικά χειροπιαστό, αλλά μια διαβεβαίωση της συνέχισης του διαλόγου σε επίπεδα χαμηλότερα των προσδοκιών. Πρόκειται, εξάλλου, για κάτι που αποδίδεται και στον λόγο του Εκπροσώπου Τύπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Στεφάν Ντουζαρίκ, κατά την ανακοίνωση της διευρυμένης διάσκεψης: «Η συνάντηση θα προσφέρει την ευκαιρία να συνεχιστεί ο διάλογος και να ανταλλαγούν απόψεις σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί από τον Μάρτιο».

Ελάχιστη πρόοδος, στο επίκεντρο τα ΜΟΕ

Ελάχιστη είναι η πρόοδος που επετεύχθη στα όσα συμφωνήθηκαν κατά την άτυπη Πενταμερή του Μαρτίου στη Γενεύη, κάτι που διαπιστώνεται σε ευρύτερο πλαίσιο και στο προσχέδιο των Εκθέσεων του ΓΓ του ΟΗΕ που είδε το φως της επικαιρότητας.

Ανάμεσα στα τρία μέτρα που δρομολογήθηκε κινητικότητα, είναι τα κοιμητήρια, η Τεχνική Επιτροπή Νεολαίας και τα θέματα περιβάλλοντος. Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται η διάνοιξη των τεσσάρων νέων σημείων διέλευσης, η αποναρκοθέτηση και το φωτοβολταϊκό πάρκο εντός της Νεκρής Ζώνης.

Ως εκ τούτου, αναμένεται ότι θα υπάρξει επικέντρωση στην εξελικτική πορεία της υλοποίησης των έξι ΜΟΕ, υπό τη μορφή βαρομέτρου πολιτικής βούλησης των δύο πλευρών.

Οι παράγοντες Χαν και Ολγκίν

Ο επαναπροσδιορισμός της Μαρία Άνχελα Ολγκίν ως Προσωπικής Απεσταλμένης του Αντόνιο Γκουτέρες αλλά και η παρουσία, πλέον, του Ειδικού Απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γιοχάνες Χαν, αποτελούν τα δύο ορόσημα του μεσοδιαστήματος μεταξύ των δύο άτυπων διευρυμένων συναντήσεων.

Σε δύο γύρους επαφών της στην Κύπρο αλλά και συναντήσεις με αξιωματούχους σε Λονδίνο, Αθήνα, Άγκυρα και Βρυξέλλες, η κ. Ολγκίν χαρτογράφησε τις προθέσεις αλλά και τις κόκκινες γραμμές του κάθε μέρους, δηλώνοντας, καταληκτικά, αισιόδοξη για τη δουλειά που πρέπει να γίνει στη Νέα Υόρκη. Επισκέφθηκε, μάλιστα, περιοχές κοντά στη Νεκρή Ζώνη και τα σημεία διέλευσης που έχουν βρεθεί στο τραπέζι για ενδεχόμενη διάνοιξη. Στον απολογισμό των επαφών της, ωστόσο, μελανό σημείο παραμένει η μη επίτευξη τριμερούς συνάντησης με τους δύο ηγέτες, αποτυχία που αποδίδεται στην άρνηση του Ερσίν Τατάρ.

Την ίδια ώρα, και για πρώτη φορά, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει το παρών στην άτυπη Πενταμερή της Νέας Υόρκης, διαμέσου του Ειδικού της Απεσταλμένου, Γιοχάνες Χαν. Παρά την απουσία σαφούς καταδίκης της Άγκυρας κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με αφορμή τη συμπλήρωση 51 ετών από τον Ιούλιο του 1974, που αποστασιοποιεί τις Βρυξέλλες, η παρουσία του ευρωπαίου αξιωματούχου έχει τη δική της σημειολογία για τη διασύνδεση των ευρωτουρκικών με το Κυπριακό.

Η επόμενη μέρα

Ένας από τους λόγους που αυξάνουν τις πιθανότητες μη ουσιαστικών εξελίξεων στην αμερικανική πρωτεύουσα είναι και το ορόσημο του ερχόμενου Οκτωβρίου, όταν οι Τουρκοκύπριοι θα οδηγηθούν στις κάλπες για τις παράνομες εκλογές. Η έκταση της εμπλοκής της Άγκυρας, αλλά και το αν τελικά ο Ερσίν Τατάρ θα διατηρήσει τα ηνία της τουρκοκυπριακής ηγεσίας, θα συνδιαμορφώσουν τη συνέχεια των προσπαθειών για επιστροφή σε διαπραγματεύσεις από το σημείο όπου έμειναν στο Κραν Μοντανά.

Δε θα πρέπει, ωστόσο, να παραγκωνίζεται και η σημασία της κυπριακής ευρωπαϊκής Προεδρίας το πρώτο εξάμηνο του 2026, στο πλαίσιο της οποίας ο Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι θα καλέσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής. Η απάντηση του Τούρκου Προέδρου, είτε θετική είτε αρνητική, θα αποτελέσει ένδειξη προθέσεων για τη συνέχεια.

Η μετάβαση στη Νέα Υόρκη θα πρέπει να συνοδευτεί από έξυπνη διπλωματία και προσεκτική επικοινωνιακή πρακτική. Καμία από τις πλευρές εξυπηρετείται από την καλλιέργεια προσδοκιών που είναι ανέφικτο να προσεγγιστούν με βάση τα παρόντα δεδομένα.