Εναλλακτικό σχέδιο που παρακάμπτει την προβλήτα στο τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό και αλλάζει ριζικά τη μορφή του έργου, προωθεί ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου. Όπως φαίνεται από έγγραφα και στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, στο παρασκήνιο συζητείται η εφαρμογή προσωρινού συστήματος αγκυροβόλησης του πλοίου αποθήκευσης και επαναεριοποίησης, με ειδικές μεταλλικές κατασκευές μέσα στη θάλασσα, γνωστές ως mooring και breasting dolphins και η σύνδεση με εύκαμπτο υποθαλάσσιο αγωγό υψηλής πίεσης.

Σύμφωνα με το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της Σκεύης Σταύρου στην «Αλήθεια» της 26ης Σεπτεμβρίου 2025 η εν λόγω λύση, που διεθνώς αποκαλείται temporary mooring arrangement, είχε εξεταστεί και απορριφθεί πριν από χρόνια από την τότε συντονιστική επιτροπή που αποτελείτο από Γενικούς Διευθυντές Υπουργείων, εκπροσώπους της Νομικής Υπηρεσίας και της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Ακυρώνει την κρυογενική προβλήτα

Το σχέδιο παρουσιάζεται ως «προσωρινό και γρήγορο» και με στόχο να λειτουργήσει σε ένα χρόνο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μεθόδευση που ακυρώνει τη στρατηγική κρυογενική προβλήτα του Βασιλικού, η οποία θα καθιστούσε την Κύπρο ενεργειακό κόμβο με δυνατότητα όχι μόνο εισαγωγών LNG αλλά και μελλοντικών εξαγωγών. Η χορηγία των 101 εκατομμυρίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δόθηκε στη βάση του υφιστάμενου σχεδιασμού και κατασκευής της κρυογενικής προβλήτας. Το ίδιο ισχύει για τον δανεισμό από EIB/ EBRD. Με βάση τον υφιστάμενο και εγκεκριμένο σχεδιασμό έχει ήδη κατασκευαστεί περίπου το 50% της προβλήτας.

Οι πληροφορίες που δημοσιεύονται συνδέονται εμμέσως με τις κινήσεις των τελευταίων μηνών, καθώς η κυβέρνηση δίνει την εντύπωση πως αφήνει το έργο μεθοδικά να λιμνάζει, κερδίζοντας χρόνο με συνεχείς αναφορές σε «τεχνικά προβλήματα» και στη μελέτη της TECHNIP. Αντί να προχωρήσει η ολοκλήρωση της προβλήτας, ανασύρονται ως πρόσχημα γνωστά εδώ και καιρό «ζητήματα ασφάλειας, σχεδιασμού και αμφιβόλου ποιότητας υλικά», τα οποία, όμως, είχαν ήδη ελεγχθεί και εγκριθεί από την ΕΤΥΦΑ και τον τότε σύμβουλο Hill International.

Καλλιεργείται τεχνητή αβεβαιότητα

Η TECHNIP δεν έχει εντολή για νέο σχεδιασμό, περιορίζεται καταγραφή και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης. Ο Υπουργός Ενέργειας στη συνεδρία της επιτροπή ενέργειας της Βουλής (23/9/2025), ανάγνωσε 8 σημεία από την έκθεση του Τεχνικού Συμβούλου τονίζοντας συνεχώς τη φράση «Technip strongly recommend» αναφέροντας και τα διάφορα σενάρια ανάλογα με τα αποτελέσματα της ανάλυσης. Έτσι καλλιεργείται τεχνητή αβεβαιότητα και διατηρείται η δυνατότητα αλλαγής πλεύσης χωρίς επίσημη παραδοχή.

Η αλλαγή πλεύσης κατά τον Γιώργο Παπαναστασίου δεν είναι εφεδρικό σενάριο για ώρα ανάγκης, αλλά η προδιαγεγραμμένη πορεία, μεθοδικά καμουφλαρισμένη πίσω από διαρκείς καθυστερήσεις, αντιφατικές δηλώσεις και υποτιθέμενες νέες ανακαλύψεις. Και αυτό θα γίνει και με την επίκληση του δημοσίου συμφέροντος ώστε να μην βγει η ΕΤΥΦΑ σε δημόσιες προσφορές όπως το ζήτησε με επιστολή του ο Υπουργός Ενέργειας προς τη Γενική Εισαγγελία.

Η «Αλήθεια» δημοσίευσε και έγγραφο που περιγράφει με λεπτομέρειες την «προσωρινή λύση». Προβλέπει την εγκατάσταση 4 breasting dolphins και 8 mooring dolphins – μεταλλικών πασσάλων που θα στηρίξουν την αγκυροβόληση του FSRU. Ο εύκαμπτος αγωγός υψηλής πίεσης θα συνδέει το πλοίο με την ξηρά. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το έγγραφο οι πάσσαλοι έχουν ήδη αγοραστεί, βρίσκονται στην Κύπρο, και οι σχεδιασμοί για την εγκατάσταση των breasting dolphinsκαι mooring dolphins έχουν ήδη εγκριθεί από τον προηγούμενο σύμβουλο την Hill International.

Από τον Ιούλιο του 2024 και έπειτα, η ΕΤΥΦΑ, ουσιαστικά το μόνο κομμάτι που έπρεπε να υλοποιήσει ήταν η ολοκλήρωση της κατασκευής της ημιτελούς προβλήτας και του χερσαίου κομματιού από τα σημεία που άφησαν οι Κινέζοι. Οι πολιτικές αποφάσεις του Υπουργού Ενέργειας όμως συντήρησαν το να μην υπάρχει κανένας χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης των έργων.

Η υπόνοια για την προβλήτα

Στη συνεδρία της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής στις 2 Σεπτεμβρίου 2025, ο Υπουργός Ενέργειας ρωτήθηκε έντονα και επανειλημμένα αν διαψεύδει την οποιαδήποτε αλλαγή πλεύσης όσον αφορά το τερματικό στο Βασιλικό. Στις απαντήσεις του τόνισε ότι το έργο θα ολοκληρωθεί και θα έχει τα τρία μέρη: το πλοίο, την προβλήτα και το χερσαίο τμήμα, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζει ρητά ότι η προβλήτα θα είναι η ίδια όπως αυτή που παρουσιάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με βάση τον συγκεκριμένο σχεδιασμό, χάρη στον οποίο η ΕΤΥΦΑ πήρε τη χορηγία.

Επιπλέον στη συνεδρία της Επιτροπή Ενέργειας της Βουλής για πρώτη φορά χρησιμοποίησε για την ημιτελή προβλήτα την έκφραση «κάτω μέρος» υπονοώντας παραπλανητικά ότι και να ολοκληρωνόταν η υφιστάμενη προβλήτα θα είχαμε ακόμη να τελειώσουμε το «πάνω μέρος», κάτι που δεν ισχύει. Η προβλήτα θα ολοκληρωνόταν στην ολότητά της και θα ήταν έτοιμη για εγκατάσταση του αγωγού όπως ήταν πάντοτε το πλάνο. Οι εν λόγω αναφορές προκάλεσαν την απορία όλων των παρευρισκόμενων.

Δεν εφάρμοσε κανέναν όρο

Μετά τον τερματισμό της συνεργασίας με την κινεζική κοινοπραξία, η ΕΤΥΦΑ ανέθεσε σε μία από τις διεθνείς Big4 την εκπόνηση αναλυτικού πλάνου υλοποίησης, το οποίο παραδόθηκε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό CINEA στα τέλη του 2024. Το σχέδιο περιείχε συγκεκριμένα βήματα ώστε να αποκατασταθεί η πορεία του έργου και να διασφαλιστεί η συνέχιση της χρηματοδότησης. Όπως όμως αναφέρεται στο δημοσίευμα, δεν εφαρμόστηκε κανένας από τους όρους του πλάνου.

Το αποτέλεσμα ήταν να κριθεί από πλευράς ΕΕ ότι η Κύπρος παρέλειψε να εφαρμόσει το πλάνο που η ίδια παρουσίασε, γεγονός που δεν είναι άσχετο με την απόφασή της όπως ζητήσει την επιστροφή των 67 εκατομμυρίων ευρώ που έδωσε ως χρηματοδότηση του έργου.