Το Ίδρυμα Universitas παρουσίασε την Παρασκευή 2 Μαΐου 2025 τον θεατρικό μονόλογο «Η Μπαλάντα της Φρίκης – Γράμμα μιας Αντιδικτατορικής Αγωνίστριας», στον χώρο του Πολιτιστικού και Ερευνητικού Ιδρύματος ARTos με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, στο πλαίσιο των δράσεων πολιτικής μνήμης που υλοποιεί το Ίδρυμα.
Το έργο βασίστηκε στην προφορική και γραπτή μαρτυρία της Ηλέκτρας Παπά, μιας από τις πλέον σιωπηλές, αλλά ηχηρές φωνές του αντιδικτατορικού αγώνα, η οποία υπέστη ακραίες μορφές βασανιστηρίων στα κρατητήρια του καθεστώτος της 21ης Απριλίου. Η παράσταση συνιστά όχι απλώς καλλιτεχνική απόδοση ενός προσωπικού βιώματος, αλλά έναν ιδιότυπο μεταμνημονιακό λόγο, ο οποίος γεφυρώνει την ιστορική τεκμηρίωση με τη θεατρική πράξη, τη συλλογική μνήμη με την πολιτική αυτοσυνειδησία.
Η σκηνική σύνθεση, διάρκειας 1 ώρας και 45 λεπτών, με ενδιάμεσο διάλειμμα, ανέδειξε με εξαιρετική ευαισθησία και σωματικότητα την ερμηνευτική ικανότητα της ηθοποιού Φάνης Πέτσα, η οποία ανέλαβε επίσης τη θεατρική διασκευή του κειμένου. Η Πέτσα, με σπάνια ενσυναίσθηση και αξιοσημείωτη υποκριτική δύναμη, παρέδωσε μία ερμηνεία υψηλής συναισθηματικής ακρίβειας, επιτυγχάνοντας τη μεταφορά του τραύματος στη σφαίρα του λόγου και του δημόσιου διαλόγου.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στην αφήγηση συμμετείχε με αφηγηματικές ενθέσεις ο Πέδρο Βικούνια, ενώ η παράσταση πλαισιώθηκε από εικαστική παρέμβαση της Άννας Μαρίας Χαραλάμπους και οπτικό υλικό που επιμελήθηκε ο Γιάννης Δημητρακόπουλος. Τη σκηνοθεσία και σκηνογραφική επιμέλεια υπέγραψε ο Άγις Παΐκος, προτείνοντας μια λιτή, αλλά ενσώματη σκηνική γλώσσα που ενίσχυσε τη δραματουργική ένταση του έργου.
Η «Μπαλάντα της Φρίκης» εγγράφεται σε μια σειρά πολιτιστικών παρεμβάσεων που επιχειρούν να αναστοχαστούν τις σκοτεινές περιόδους του παρελθόντος μέσα από τα εργαλεία της τέχνης και της κριτικής θεατρικής αναπαράστασης. Ο μονόλογος ανέδειξε όχι μόνο τη βαρύτητα της ατομικής μαρτυρίας, αλλά και τη λειτουργία της καλλιτεχνικής πράξης ως χώρου αντίστασης, διαχείρισης της μνήμης και κοινωνικού διαλόγου.
Η ανταπόκριση του κοινού υπήρξε εντυπωσιακή, με πλήθος ανθρώπων των γραμμάτων και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών να παρακολουθούν την παράσταση, γεγονός που καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη σημασία της μνημονικής επεξεργασίας τραυματικών συλλογικών εμπειριών στον δημόσιο χώρο. Το έργο αποτέλεσε ταυτόχρονα μια καλλιτεχνική καταγγελία των μηχανισμών εξουσιαστικής βίας και μια υπόμνηση της ανθεκτικότητας του ανθρώπινου πνεύματος.
Το Ίδρυμα Universitas, με συνέπεια στην αποστολή του για την ανάδειξη των πολιτιστικών, ιστορικών και κοινωνικών πτυχών της σύγχρονης ιστορίας, θα συνεχίσει τις δράσεις πολιτικής μνήμης με παρεμβάσεις που συνδυάζουν την επιστημονική εγκυρότητα με την καλλιτεχνική έκφραση, και τον στοχασμό με την πράξη.
Συντελεστές:
Ερμηνεία: Φάνη Πέτσα
Απαγγελία: Πέδρο Βικούνια
Θεατρική διασκευή: Φάνη Πέτσα
(Υποψήφια για το Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας – ΘΟΚ 2015-16)
Εικαστική παρέμβαση: Άννα Μαρία Χαραλάμπους
Χειρισμός βίντεο: Γιάννης Δημητρακόπουλος
Σκηνοθεσία & Σκηνογραφική επιμέλεια: Άγις Παΐκος
