Αντάμα. Επίρρημα που σημαίνει μαζί, από κοινού κατά τον Μπαμπινιώτη. Για την Λευκωσία και την Κύπρο πλέον «αντάμα» θα πει το μουσικοχορευτικό, παραδοσιακό γλέντι που θέλει να σμίξει τον κόσμο με τη δύναμη της μουσικής και της παράδοσης.
«Να φέρουμε τον κόσμο μαζί, να τον φέρουμε αντάμα, ένα μουσικό γλέντι. Έτσι, πέρα από το μουσικό γλέντι, μια πιο μεγάλη γιορτή που εμπεριέχει μέσα αρκετά σημεία της παράδοσης, της κυπριακής παράδοσης, αλλά και του ευρύτερου ελληνικού στοιχείου. Όσον αφορά τέχνες, όσον αφορά επαγγέλματα, όσον αφορά χορούς, μουσικές. Άρα, φέτος, 27 και 28 Σεπτεμβρίου, θα δούμε μια γιορτή μουσική, θα δούμε μια γιορτή που θα έχει την ολότητα της παράδοσης στο επίκεντρο.»
Ερατώ Παπαγεωργίου, Εκπρόσωπος Τύπου Φεστιβάλ Αντάμα
Όλα αυτά στον Δημοτικό Κήπο Λευκωσίας. Πριν όμως μάθουμε περισσότερα για το φεστιβάλ, ας κάνουμε ένα ταξίδι στο χρόνο γιατί κι ο κήπος… έχει τη δική του ιστορία και φτιάχτηκε θαρρείς για να προσφέρει ανταμώματα στο πέρασμα των αιώνων.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Παραμένουμε στον ίδιο χώρο αλλά… πάμε πίσω στο χρόνο, στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν δεν είχε καν ακόμα γεννηθεί η ιδέα για δημιουργία κήπου.
Σε αυτό το σημείο υπήρχε μια βιοτεχνία με μεγάλη οχληρία για τα σύγχρονα δεδομένα, το Βυρσοδεψείο, όπως αναφέρει ο ιστορικός Μάριος Επαμεινώνδας.
«Υπήρχαν και κάποια αιτήματα από δημότες να μετακινηθεί. Και όντως το 1886 άρχισαν κάποιες διαδικασίες για μετακίνηση του Βυρσοδεψείου σε άλλο χώρο. Οπότε αυτός ο χώρος μπήκε σε μια νέα φάση.»
Έντακα χρόνια αργότερα…
«Το 1897, ήταν το Αδαμάντινο Ιωβηλαίο της Βασίλισσας Βικτώριας. Ήταν μια αφορμή για κάποιες δράσεις από τις βρετανικές αρχές. Και έγινε μια ειδική επιτροπή να εντοπίσει χώρο για δημιουργία ενός δημόσιου κήπου. Εν τω μεταξύ οι διαδικασίες ενώ έτρεχαν η βασίλισσα Βικτώρια πέθανε, το 1901.»
Ο θάνατος της βασίλισσας θα δημιουργήσει ανάγκη για δράσεις στη μνήμη της.
«Η κυβέρνηση με πιο συνοπτικές διαδικασίες αποφάσισε να αξιοποιήσει το χώρο από τον οποίο είχε φύγει το Βυρσοδεψείο. Διαμορφώθηκε ο πρώτος δημόσιος κήπος, βοτανικός κήπος τον έλεγαν τότε και το 1902 το καλοκαίρι έγιναν τα εγκαίνια του. Ήταν στο πλαίσιο των εορτασμών για τη στέψη του βασιλιά Εδουάρδου του 7ου που διαδέχθηκε τη Βικτώρια. Εδώ έγινε μια τελετή, δεν θα πω σεμνή, μεγαλοπρεπής.»
Κάπως έτσι, η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται και να επεκτείνεται και στην εκτός των τειχών περιοχή.
«Από τότε έγινε ένα ορόσημο στην πόλη και γύρω από τον κήπο αναπτύχθηκαν δημόσιες υπηρεσίες αλλά χτίστηκαν και οικίες μιας αστικής τάξης της Λευκωσίας που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται από επαγγελματίες.»
Τα χρόνια περνούν κι η περιοχή ολοένα κι ανθεί γύρω από τον κήπο. 1969, με σχέδια του Νεοπτόλεμου Μιχαηλίδη γίνεται η ανακατασκευή του.
«Ο Νεοπτόλεμος κάνει έναν διάλογο με τον παρελθόν, αφήνει κάποια στοιχεία εισαγάγει κάποια καινούργια, μοντέρνα στοιχεία ανακατασκευάζει το φυτώριο κάνει κάποιες άλλες προσθήκες και δίνει έναν καινούργιο αέρα στον κήπο ο οποίος εγκαινιάζεται το 1972.»
Από τις αρχές του 1900 μέχρι και σήμερα, για 123 χρόνια αλλά και κατά τη διάρκεια των ιστορικών ορόσημων της χώρας, ο Δημοτικός Κήπος θα συνεχίσει να αποτελεί σημείο αναφοράς. Άλλοτε θα είναι στο επίκεντρο και θα λούζεται με φως κι άλλοτε θα είναι παρατηρητής των εξελίξεων.
«Ο κήπος αυτός να το δούμε έτσι στη διάρκεια του χρόνου είναι ένα πεδίο στο οποίο γίνεται μια συνεχής επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης του με τις τοπικές κοινότητες και συνέχεια μπορούμε να πούμε ότι έχει κάτι να προσφέρει, δίνει μια καινούργια ώθηση στην κοινωνική, την πολιτιστική και την πολιτική ζωή της πρωτεύουσας.»
Έτσι και τώρα, που καλούμαστε να ανταμώσουμε για άλλη μια φορά στον Δημοτικό Κήπο Λευκωσίας. Μια διήμερη γιορτή που αναβλύζει παράδοση.
«Διήμερο φέτος, γιατί μάλλον η μία μέρα δεν ήταν αρκετή ούτε για εμάς ούτε για τον κόσμο. Η αγάπη του κόσμου που φάνηκε να δείχνει ήταν για εμάς αφορμή να το επεκτείνουμε. Δώσαμε περισσότερη έμφαση φέτος σε παραπάνω εργαστήρια, σε μια πιο μεγάλη εμπειρία που εμπεριέχει η παράδοση. Δηλαδή, θα έχουμε εργαστήρια και τις δύο μέρες. Επίσης, το μουσικό και το καλλιτεχνικό πρόγραμμα είναι αρκετά διευρυμένο και πιο πλούσιο.»
Ερατώ Παπαγεωργίου, Εκπρόσωπος Τύπου Φεστιβάλ Αντάμα
Με μουσικές από την Ήπειρο και τη Θράκη μέχρι την Κρήτη, την Κύπρο και την Μικρά Ασία, σχήματα από Ελλάδα και Κύπρο και τον Μιχάλη Τερλικκά, δημιουργείται μια γέφυρα που ενώνει τόπους και γενεές και σμίγουν όλοι μαζί σε έναν κύκλο.
«Να βρεθεί έτσι ο κόσμος σε ένα γλέντι, σε ένα κύκλο, μεγάλο κύκλο χορού, να απολαύσει την ελευθερία του χορού και της παράδοσης, μέσα από μια ξεγνοιασιά και ή μέσα από αυστηρά βήματα χορού κατά ανάγκη.»
Κι αν δεν ξέρεις να χορεύεις;
«Μπορείς να έρθεις ελεύθερα να ενταχθείς στο χορό, να απολαύσεις τη μουσική και να νιώσει πιο άνετα να το κάνει τούτο ενώ προσφέρονται καθ’ όλη την διάρκεια του φεστιβάλ. Υπάρχουν εργαστήρια παραδοσιακών χορών, ώστε να μπορείς να νιώσεις πιο άνετα αλλά δεν είναι ο στόχος τα σωστά βήματα αλλά το μαζί, το αντάμα και να το απολαύσει και να διασκεδάσει με την ψυχή σου.»
Το φεστιβάλ ανοίγει τις πόρτες του το Σάββατο στις 15:00 μέχρι τα μεσάνυχτα και την Κυριακή από τις 12:00 το μεσημέρι μέχρι τις 21:30. Στο χώρο θα προσφέρονται επίσης τοπικά εδέσματα και κυπριακά ποτά.
Το φεστιβάλ Αντάμα εντάσσεται στο παράλληλο πρόγραμμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας.
*Φωτογραφίες από τη σελίδα Λευκωσία του χτες
