Τηλεοπτικά, διαφημίσεις/χορηγίες και εισιτήρια. Αυτές ήταν (και είναι) οι βασικές πηγές εσόδων για τις ποδοσφαιρικές ομάδες, απ’ τον καιρό που μπήκε στη ζωή μας η -υποχρεωτική λόγω ζήτησης- προβολή όλων των αγώνων ενός πρωταθλήματος.
Αυτές είναι άλλωστε και οι τρεις κατηγορίες που χρησιμοποιεί η Deloitte στην περίφημη ετήσια έκθεση της που αναλύει τα έσοδα των ομάδων, την «Football Money League»: Τα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα, τα εμπορικά έσοδα και τα αγωνιστικά έσοδα.
Η πανδημία του κορωνοϊού και οι προεκτάσεις της, έχουν φέρει το απότομο κλείσιμο της στρόφιγγας χρηματοδότησης απ’ όλα τα πιο πάνω τμήματα, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Με άλλα λόγια, χωρίς μπάλα να κυλά, δεν έχει λεφτά από πουθενά. Εξού και το no honey, no money, ως παράφραση της γνωστής έκφρασης . Όπου honey βάλε προϊόν, όπου προϊόν βάλε ποδόσφαιρο, όπου ποδόσφαιρο βάλε θέαμα.
«Χωρίς προηγούμενο»
Αλλιώς «πρωτοφανείς συνθήκες», είναι η φράση που χρησιμοποιείται απ’ όλους τους αρμόδιους τον τελευταίο μήνα, με το ποδόσφαιρο να μην αποτελεί εξαίρεση, επειδή για αυτό ακριβώς πρόκειται: Πρωτοφανές.
Το σπορ, στην ολότητα του, δεν γνώρισε ποτέ του στην ουσία κρίση, με τα ποσά να ανεβαίνουν χρόνο με τον χρόνο. Στα πάντα, παρά τις κατά καιρούς «κραυγές αγωνίας», τα υψηλά χρέη και λουκέτα σε συλλόγους. Ναι (επί κρίσης) έπεσαν κάπως τα μπάτζετ των ομάδων και υπήρξε μία πιο «νοικοκυρεμένη» οικονομική πολιτική, αλλά το άθλημα δεν σταμάτησε ποτέ, όπως τώρα. Ποτέ όμως.
Μόνη ελπίδα οι χορηγοί
Τα αγωνιστικά έσοδα εδώ και καιρό είναι για… κλάματα, αφού ο κόσμος δεν πάει γήπεδο, με εξαίρεση κάποιες μεγάλες ομάδες, προσέλευση που είναι ανάλογη όμως της πορείας τους. Το χρήμα από τα τηλεοπτικά σταματάει για τον -αυτονόητο- λόγο που αναφέρουμε και στον τίτλο μας, αφού οι όροι στα συμβόλαια κάνουν λόγο ξεκάθαρα για «αποκλειστικά δικαιώματα προβολής εντός έδρας αγώνων», άρα χωρίς αγώνες να προβάλει τι να πληρώσει (;). Μένουν οι χορηγοί, ως μία αχτίδα… ελπίδας για τα κλαμπ, προκειμένου να καλυφθούν -έστω- κάποια έξοδα, αν και ήδη κάποιοι ξεκίνησαν τις στάσεις πληρωμών λόγω των επιπτώσεων του κορωνοϊού στον κύκλο εργασιών τους.
Ποια επανέναρξη; Τα συμβόλαια
Το μεγαλύτερο έξοδο για μία ποδοσφαιρική ομάδα, όπως και σε πολλές επιχειρήσεις, είναι το μισθολόγιο της (payroll αγγλιστί). Υπάρχουν, ναι, και άλλα έξοδα, όπως οφειλές στο κράτος (φόροι - κοινωνικές ασφαλίσεις), οφειλές σε πρώην παίκτες και δόσεις δανείων, όμως αυτά… ωχριούν μπροστά στους μισθούς, κυρίως γιατί μπορούν να διακανονιστούν και γιατί έχεις να κάνεις με τράπεζες ή με την κυβέρνηση, και όχι απλώς μία συμφωνία με τον ατζέντη του παίκτη ή προπονητή.
Συνέπεια τον πιο πάνω, αλλά και της ντιρεκτίβας από την UEFA για ολοκλήρωση των πρωταθλημάτων στο γήπεδο (όταν και αν το επιτρέψουν οι συνθήκες), το άμεσο ενδιαφέρον έχει στραφεί στο τι θα γίνει με τα τρέχοντα έξοδα (βλέπε μισθούς). Τα έσοδα έχουν μειωθεί δραστικά, όμως οι υπάλληλοι, έχουν να παίρνουν…
Αντί μείωση… αύξηση
Η επιστροφή στην δράση δε θα σημαίνει και αυτόματα επιστροφή στην κανονικότητα, αφού ήδη προδιαγράφεται πως αρκετές ομάδες θα πρέπει να πληρώσουν δύο (τουλάχιστον) μισθούς έξτρα σε κάθε μέλος τους, απ’ ότι αρχικά είχαν προγραμματίσει.
Γι’ αυτό και οι ατέρμονες συζητήσεις, διαπραγματεύσεις, διαφωνίες, μπηχτές, ανακοινώσεις κ.ο.κ. για το φλέγον θέμα με τα συμβόλαια. Όπως εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς, δεν είναι πλέον θέμα «πρώτης γραμμής» το αν θα επαναρχίσει το πρωτάθλημα, αλλά τι θα κάνουμε και που θα είμαστε όταν αυτό γίνει.
Ένα τυπικό συμβόλαιο στην Κύπρο θυμίζω έχει διάρκεια 10 μηνών και λήγει την 31η Μαΐου του έτους στο οποίο ολοκληρώνεται η διάρκεια τους. Η επέκταση της σεζόν πέραν της ημερομηνίας αυτής (το σχέδιο -για την ώρα- είναι άλλωστε να παιχθεί μπάλα Ιούνιο και Ιούλιο) σημαίνει αυτόματα και επέκταση συμβολαίων, εκτός και αν…
FIFA: Βρείτε τα, διαφορετικά… θα τα βρούμε εμείς
Πέραν από τις εξαγγελίες για οικονομική αρωγή, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου εξέδωσε και μία σειρά από κατευθυντήριες γραμμές για την διαχείριση της «καυτής πατάτας» των συμβολαίων. Προσοχή εδώ όμως: Η FIFA προτείνει (και δεν αναγκάζει) κατευθυντήριες γραμμές (και όχι εντολές) για το πως να προχωρήσουν ομάδες και υπάλληλοι (παίκτες και προπονητές).
Στις προτεινόμενες της οδηγίες, πέραν της αυτόματης επέκτασης υφιστάμενων συμβολαίων και καθυστέρησης της έναρξης των νέων, προτείνει και μία σειρά από επιλογές που υπάρχουν. Κυρίως αναφέρει πως «πρέπει να τα βρείτε μεταξύ σας» και πως «αν δεν τα βρείτε, οι επιτροπές μας θα εξετάσουν την όποια προσφυγή έρθει κοντά μας λαμβάνοντας όμως όλα τα -τότε- δεδομένα υπόψη». Να σημειωθεί πως γίνεται αναφορά και στα σχέδια της (εκάστοτε) κυβέρνησης ως μέρος της λύσης, ενώ μία λύση μπορεί να είναι συλλογική (το ίδιο για όλες τις ομάδες) αλλά και μονομερής, αρκεί να είναι τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Με απλά λόγια, ο καθένας μπορεί να κάνει όπως θεωρεί σωστό, αλλά στο τέλος όλοι θα κριθούν.
Πρόωρη διακοπή = Καταστροφή
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό -και είναι κάτι που δυστυχώς θα ισχύσει για όλους- δεν πρέπει να θεωρήσουμε δεδομένο ότι όταν -με το καλό- επαναρχίσει το πρωτάθλημα και μετρηθούμε… θα είμαστε οι ίδιοι, ποσοτικά και αλλιώς. Δηλαδή, αν θα έπρεπε να πόνταρα κάπου, θα έβαζα τα χρήματα μου στην επιλογή ότι αρκετοί ποδοσφαιριστές δε θα συνεχίσουν στις ομάδες, γιατί πολύ απλά δεν τα βρήκαν. Με ότι και αν σημαίνει αυτό…
Χειρότερα όμως από το να διακοπεί πρόωρα και οριστικά το πρωτάθλημα, δε θα είναι. Γιατί εκεί, πέραν της «απειλής» από UEFA για την συμμετοχή στα Κύπελλα Ευρώπης, θα έχεις τεράστια ζητήματα να αντιμετωπίσεις. Όπως είναι το διάστημα 3-4 μηνών απραξίας, τι θα γίνει με τους παίκτες που θα φύγουν και θα έρθουν, με τα γήπεδα και κυρίως με τα -ανύπαρκτα- έσοδα (σας θυμίζει κάτι;). Αν δεν συμμερίζεστε την άποψη μου, δείτε τι γίνεται σε μπάσκετ και βόλεϊ στην Κύπρο, με το… συμπάθιο προς τα αγαπητά σπορ.
