«Προσφυγικές ομάδες». Μια ορολογία διόλου άγνωστη, στην Κύπρο τουλάχιστον. Ανόρθωση, Νέα Σαλαμίνα, Εθνικός Άχνας, ΠΑΕΕΚ, Δόξα Κατωκοπιάς, Διγενής Μόρφου είναι ορισμένοι από τους συλλόγους μας που αναγκάστηκαν να εκτοπιστούν λόγω της εισβολής.
Ωστόσο, το φαινόμενο αυτό δεν είναι μόνο κυπριακό. Στην Ευρώπη έχουμε δει ορισμένες ομάδες που εγκατέλειψαν τις φυσικές τους έδρες. Υπάρχουν, μάλιστα και ορισμένα πρόσφατα παραδείγματα. Πάμε να δούμε τη λίστα.
Ουκρανία
Το 2014 άρχισε η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ από ρωσόφωνους αυτονομιστές, αλλά και την κατάληψη της Κριμαίας, η οποία ελέγχεται από τη Ρωσία. Λόγω των εξελίξεων, κάποιες ομάδες αναγκάστηκαν να φύγουν από την έδρα τους και να πάνε σε άλλες πόλεις, όπως το Κίεβο, το Χάρκοβο και το Λβιβ.
Ένας από αυτούς τους συλλόγους ήταν και η Σαχτάρ. Τα τελευταία έξι χρόνια, η ομάδα από το Ντονέτσκ περιπλανάται σε διάφορες πόλεις της Ουκρανίας. Τη δεδομένη χρονική περίοδο αγωνίζεται στο γήπεδο της Μέταλιστ, στο Χάρκοβο, ενώ τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονται στο Κίεβο. Μόλις πέντε χρόνια πριν την κρίση στη χώρα, η Σαχτάρ ζούσε ιστορικές στιγμές. Το Μάιο του 2009 κατέκτησε το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, ενώ τρεις μήνες μετά μπήκε στο νέο της γήπεδο, τη «Ντονμπάς Αρένα», το οποίο φιλοξένησε και κάποια παιχνίδια του Euro του 2012. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο χώρος υπέστη σοβαρές ζημιές, ενώ μέχρι και σήμερα το γήπεδο δεν χρησιμοποιείται.
Υπάρχουν, όμως και άλλες ομάδες που εκτοπίστηκαν. Η Μέταλουργκ Ντονέτσκ παίζει είτε στο Κίεβο, είτε στο Λβιβ, η Ολιμπίκ Ντονέτσκ αγωνίζεται στο Κίεβο και η Ζόρια Λουγκάνσκ παίζει στη Ζαπορίζια.
Υπάρχει, τέλος και το παράδειγμα της Ταβρίγια. Πρόκειται για την ομάδα που κατέκτησε το πρώτο ουκρανικό πρωτάθλημα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Μετά τα γεγονότα στην Κριμαία, κάποιοι από τους παίκτες και τη διοίκηση επέλεξαν να προσαρτιστούν στη ρωσική ποδοσφαιρική ομοσπονδία, ιδρύοντας την «TSK Simferopol», έχοντας μάλιστα τα ίδια ακριβώς χρώματα. Όσον αφορά την... αποδεκατισμένη Ταβρίγια, επανήλθε στη δράση τον Αύγουστο του 2016 από τις ερασιτεχνικές κατηγορίες, με έδρα το Μπέρισλαβ.
Αζερμπαϊτζάν
Η ομάδα που έχει χτίσει τη δική της αυτοκρατορία στη χώρα, πριν από λίγα χρόνια αναγκάστηκε να «ξεσπιτωθεί». Αναφερόμαστε στην Καραμπάγκ, την οποία μάλιστα αντιμετώπισε φέτος ο ΑΠΟΕΛ στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ και στη φάση των ομίλων του Γιουρόπα Λιγκ. Η εν λόγω ομάδα ιδρύθηκε στην πόλη Άγκνταμ του Ναγκόρνο Καραμπάχ, μια περιοχή που αποτελεί μήλον της έριδος μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας. Από το 1993, η Καραμπάγκ αγωνίζεται στο Μπακού, χρησιμοποιώντας την «Azersun Arena» στις εγχώριες διοργανώσεις και το «Τόφικ Μπαχράμοφ» στα ευρωπαϊκά κύπελλα.
Γεωργία
Στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης με τεράστια εσωτερική κρίση συγκαταλέγεται και η Γεωργία. Η κρίση στην περιοχή της Νότιας Οσετίας και σε αυτή της Αμπχαζίας, έχει οδηγήσει ορισμένες ομάδες στο να μετακομίσουν σε άλλες πόλεις. Η Τσχινβάλι ιδρύθηκε το 1936 στην ομώνυμη πόλη της Νότιας Οσετίας, αλλά τα τελευταία χρόνια αγωνίζεται στο Ρουστάβι. Υπάρχει, όμως και το παράδειγμα της ASMC Σουχούμι. Η εν λόγω ομάδα ιδρύθηκε μετά τη διάλυση της Ντινάμο Σουχούμι, στην οποία έκανε τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα ο Τιμούρ Κετσπάγια. Μιας και η φυσική της έδρα είναι στην Αμπχαζία, η ASMC «εκτοπίστηκε» στην Τιφλίδα.
Ελλάδα
Οι περιπτώσεις από την Ελλάδα είναι λίγο-πολύ γνωστές. Μετά την καταστροφή της Σμύρνης, δύο ομάδες από την συγκεκριμένη πόλη μετανάστευσαν στην Αθήνα. Η μία ήταν ο Πανιώνιος, που το 1890 ιδρύθηκε ως Ορφέας Σμύρνης και πήρε τη σημερινή του ονομασία το 1898. Μετά τον ξεριζωμό τους, οι «κυανέρυθροι» χρησιμοποίησαν ως έδρα τις εγκαταστάσεις του Παναθηναϊκού Σταδίου, ενώ στις 15 Σεπτεμβρίου του 1940 μετακόμισαν κι επίσημα στη Νέα Σμύρνη, όπου βρίσκονται μέχρι και σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρώτο τους γήπεδο στην Πούντα της Σμύρνης γκρεμίστηκε το 2016, μετά από 104 χρόνια ιστορίας.
Ο Πανιώνιος είναι διάσημος για τις ακαδημίες του, αφού έχει βγάλει σπουδαίους παίκτες, όπως ο Δημήτρης Σαραβάκος, ο Θωμάς Μαύρος, ο Νίκος Αναστόπουλος και ο Τάκης Φύσσας.
Η άλλη ομάδα που αναγκάστηκε να φύγει από τη Σμύρνη ήταν ο Απόλλων. Η «ελαφρά ταξιαρχία» ιδρύθηκε το 1891 υιοθετώντας τα χρώματα της ελληνικής σημαίας, ενώ το ποδοσφαιρικό τμήμα οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1910. Μετά τον ξεριζωμό, ο σύλλογος μετακόμισε στην Αθήνα, χρησιμοποιώντας ως έδρα ένα γήπεδο πλησίον του Ναού του Ολυμπίου Διός. Το 1923 μετακόμισε στο Ρουφ, από το οποίο αναγκάστηκε να φύγει το 1946, όταν η Εταιρία Σιδηροδρόμων απαλλοτρίωσε το γήπεδο. Έτσι, δύο χρόνια αργότερα μετακόμισε στη Ριζούπολη, στην οποία βρίσκεται ακόμη και σήμερα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν και τα παραδείγματα της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ. Δύο ομάδες που δεν «ξεριζώθηκαν», ωστόσο ιδρύθηκαν από Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες.
Επίσης, ο ΑΟ Ταυταύλα, ιδρύθηκε στην Πόλη το 1896 στην Πόλη κι εξακολουθεί να υφίσταται ακόμη στην Τουρκία ως «Αθλητικός Σύλλογος Κουρτουλούς», ενώ από το 1968 ιδρύθηκε και στην Αθήνα. Τέλος, ο Αθλητικός Σύλλογος Πέραν ή Πέρα Κλουμπ εξακολουθεί να υφίσταται στην Κωνσταντινούπολη (με την ονομασία Μπέγιογλουσπορ), αλλά και στην Ελλάδα, με έδρα την Αλεπότρυπα στην Κυψέλη.
