Δωρεάν πανάκριβη παιδεία

Δευτέρα, 18/9/2023 - 09:40
Γιώργος Γεωργίου
Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Η εκκωφαντική σιωπή μας στην εκπαίδευση δεν θα μας βγει σε καλό. Η εκπαίδευση δεν είναι ούτε δωρεών, ούτε δημόσια, ούτε και εγγυάται τα βασικά εφόδια στους μαθητές. Η νέα υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, θερίζει τώρα όσα «έσπειραν» οι προκάτοχοι της. Αν δεν προβεί σε τομές, στα χέρια της θα "σκάσει" η εκπαίδευση. Για πόσο ακόμη το φιλότιμο των εκπαιδευτικών θα διασώζει έστω και ορικά την κατάσταση και ας πληρώνουμε 1.3 δις ευρώ το χρόνο;

Το κράτος ξοδεύει περισσότερα από 13% του κρατικού προϋπολογισμού για την παιδεία ή σχεδόν 6% του ΑΕΠ. Μάλιστα η τάση τελευταία χρόνια είναι αυξητική κάτι που ωστόσο πιθανότατα να οφείλεται στην αύξηση του κόστους λειτουργίας και μισθών λόγω πληθωρισμού. Το μισθολόγιο σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία είναι στο 61% το 2023 χωρίς ωστόσο να υπολογίζονται οι μισθοί του προσωπικού των πανεπιστημίων. Η τρέχουσα δημόσια δαπάνη κατά μαθητή, για τη δημόσια εκπαίδευση ήταν €5.204 για την Προδημοτική και προσχολική, €6.978 για τη Δημοτική, €11.510 για τη Μέση Γενική, €14.114 για τη Μέση Τεχνική και €12.143 για την Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πρόκειται για τεράστια ποσά.

Θα έλεγε κανείς πως τα λεφτά που ξοδεύονται για την παιδεία είναι επένδυση. Ναι είναι, μόνο που  όπως και στον αθλητισμό, το χρήμα δεν φέρνει πάντοτε επιτυχίες όπως θα μπορούν να εξηγήσουν οι «παράγοντες» του αθλητισμού στην αρμόδια υπουργού. Αυτό που σίγουρα δημιουργούν είναι προσδοκίες αλλά και απαιτήσεις. Το ότι τα νοικοκυριά, ειδικά τώρα που τα εισοδήματα τους ψαλιδίζονται από την ακρίβεια, καλούνται να πληρώσουν από την τσέπη τους για να πραγματωθούν οι προσδοκίες, μόνο εκνευρισμό και αγανάκτηση προκαλούν. Το 16% των μαθητών του δημοτικού είναι ήδη στην ιδιωτική εκπαίδευση όπως και το 22% των μαθητών του γυμνασίου/λυκείου. Και όχι δεν πρόκειται για ένδειξη πλούτου ή ιδιοτροπίας από τα νοικοκυριά, αλλά ένδειξη χρεοκοπίας της δημόσιας εκπαίδευσης.

Το κόστος σε παραγωγικές ώρες που χάνονται από γονείς που πρέπει να αναλάβουν την απογευματινή εκπαίδευση των παιδιών τους δεν μπορεί να υπολογιστεί. Όπως δεν μπορούν να υπολογιστούν τα μαύρα χρήματα από την παραοικονομία των ιδιαίτερων μαθημάτων, το κόστος μετακίνησης των μαθητών τα απογεύματα, το μποτιλιάρισμα και η περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αυτά που μπορούν να υπολογιστούν είναι τα χρήματα που πάνε στις λέσχες των δήμων που είναι συνήθως υπερπλήρης αλλά και οι απογευματινές ασχολίες στην βιομηχανία των αθλητικών δραστηριοτήτων και των μελετητηρίων/φροντιστηρίων. Το υπουργείο βέβαια σφυρίζει αδιάφορα για το κόστος αυτό. Οι «δικές σας ιδιοτροπίες» είναι που θέλουν το παιδί σας να ασχοληθεί με το χορό, τη τέχνη, τον αθλητισμό, να μάθει μια ξένη γλώσσα ή να έχει βοήθεια στο διάβασμα.

Ας μην απορούν μετά για τα τραγικά ποσοστά υπογεννητικότητας. Με αυτές τις συνθήκες και πολλά παιδιά κάνουν τα νοικοκυριά. Η εισαγωγή του μαθήματος σεξουαλικής αγωγής, με την «έγκριση» και του Αρχιεπισκόπου, θα μειώσει και της ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Λιγότεροι μαθητές θα είναι και λιγότερη δουλειά για το υπουργείο που ούτως ή αλλιώς οι μισθοί είναι σταθεροί;  Έτσι και αλλιώς, το σύστημα είναι στημένο όχι για να εξυπηρετεί τα νοικοκυριά και τους μαθητές, αλλά για να αναπαράγει το ίδιο. Να μασκαρεύει τις ελλείψεις του πίσω από εθνικισμούς και θρησκοληψίες και να «βαφτίζει» συνδικαλισμό την προστασία του. Σε αυτές τις μυλόπετρες που συνθλίβουν τις προσωπικότητες του ανθρώπου καλούνται να ανταπεξέλθουν χιλιάδες μαθητές, οικογένειες και εκπαιδευτικοί. Κουράγιο και ψυχραιμία σε όλους.