Η συζήτηση γύρω από τον βαθμό ανάπτυξης, με έμφαση στην ανθρώπινη ανάπτυξη και την ποιότητα της καθημερινότητας των πολιτών δια μέσου του ρόλου που διαδραματίζουν οι θεσμοί, αποτελεί ζήτημα επίκαιρο αλλά συνάμα και διαχρονικό και μέσα από την εννοιολογική και θεωρητική τεκμηρίωση θα μπορεί να συμβάλει τόσο σε επιστημονικό επίπεδο αλλά ευρύτερα και στην ποιότητα του δημοσίου διαλόγου. Είναι γι’ αυτό που πολλές μελέτες είτε θεωρητικές είτε εμπειρικές και μεθοδολογικές ασχολούνται με το ζήτημα.
Το χαρακτηρίζω το θέμα, τόσο επίκαιρο όσο και διαχρονικό, αφού ανέκαθεν οι θεσμικές διεργασίες επηρέαζαν και επηρεάζουν τον βαθμό ανάπτυξης των χωρών και κατ’ επέκταση των ανθρώπων. Άλλοτε οι θεσμοί δημιουργούν ανισότητες, άλλοτε ευημερία και άλλες μορφές ανάπτυξης. Αυτό όμως που προέχει είναι οι ίδιοι οι πολίτες να αντιληφθούν και να ξεκαθαρίσουν δύο πράγματα: πρώτον, τι είναι οι θεσμοί και δεύτερον, ποιος είναι ο ρόλος και ο βαθμός σημαντικότητας τους ως προς τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες της πολιτείας.
Για παράδειγμα, ένα βασικά ερώτημα που χρήζει απαντήσεως είναι κατά πόσο η φτωχή θεσμική υποδομή επηρέασε στο να οδηγηθούμε σε μια οικονομική κρίση με τεράστιες κοινωνικές διαταραχές. Η σύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης - διά μέσου μάλιστα οικονομικής κρίσης - με την ανθρώπινη ανάπτυξη στη βάση των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών θεσμών είναι ένα από τα ζητήματα που καλείται να απαντήσει ο τομέας των θεσμικών οικονομικών αλλά και η ίδια η πολιτεία – είτε ως κράτος, είτε ως κοινωνική οντότητα, για να κάνει έτσι τη δική της αυτοκριτική και αυτοανάλυση.
Σίγουρα, για να μπορέσει μια κοινωνία να ευημερήσει χρειάζεται συγκροτημένη θεσμική πολιτική, αξιοκρατικές διαδικασίες και ανθρωποκεντρικές πολιτικές.
