«Φαίνεσθαι», «είναι», αναντικατάστατοι και πολυσυνταξιούχοι

Κυριακή, 6/2/2022 - 07:15
Κάτια Σάββα
Γράφει η Κάτια Σάββα
Δημοσιογράφος - Αρχισυντάκτρια εκπομπής Alpha Ενημέρωση

Mε αφορμή την περίπτωση του τότε υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, ο οποίος παραιτήθηκε το 2005 για να αναλάβει εκτελεστικός διευθυντής Τράπεζας, ο Γ. Ομήρου είχε καταθέσει πρόταση που ψηφίστηκε σε νόμο το 2007 -και είναι μέχρι σήμερα σε ισχύ με τροποποιήσεις- έτσι ώστε να αποτρέπει πρώην κρατικούς αξιωματούχους και δημόσιους υπαλλήλους (κλίμακας Α13 και άνω) από του να ενεργούν για προσωπικό -και συνεπώς ενάντια στο δημόσιο- συμφέρον, χρησιμοποιώντας την προνομιακή πληροφόρηση που κατείχαν εκ της θέσεώς τους, προς όφελος τρίτων. 

Με απλά λόγια δεν μπορεί ένας Υπουργός ή ένας κρατικός λειτουργός που έχει επιρροή και ασχολείται με θέματα Μεταφορών και Συγκοινωνιών να αφήσει το δημόσιο αξίωμα ή θέση του και να προσληφθεί σε λιμάνια, αεροδρόμια, εργοληπτική εταιρεία κλπ, ούτε κάποιος τον οποίο το κράτος πληρώνει αδρά για να αποφασίζει για ενεργειακά ζητήματα να μεταπηδά σε εταιρεία φυσικού αερίου. Οι λόγοι ευνόητοι και ο νόμος ρυθμίζει τον έλεγχο ανάληψης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα  για περίοδο δύο ετών από την ημέρα αποχώρησης ή αφυπηρέτησής τους.

Ανεξάρτητη ειδική τριμελής Επιτροπή που απαρτίζεται από εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας (προεδρεύει), της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και του Γενικού Λογιστηρίου εξετάζει αιτήσεις που υποβάλλονται σε αυτήν από ελεγχόμενους, οι οποίοι προτίθενται να αναλάβουν εργασία σε συγκεκριμένο εργοδότη στον ιδιωτικό τομέα προ της παρέλευσης των δυο ετών. Μόνο αν αυτή η Επιτροπή κρίνει, παίρνουν το πράσινο φως.

Στη βάση των πιο πάνω εύλογα διερωτάται κανείς γιατί δεν ρυθμίζεται κατά αντίστοιχο τρόπο και η ανακύκλωση προσώπων σε κρατικούς θεσμούς, θέσεις και αξιώματα. Δεν εγείρεται μια την άλλη ζήτημα για θεσμούς που διαπλέκονται; Δεν είναι επί ημερών Νίκου Αναστασιάδη (2019) που πέρασε τροποποίηση του Συντάγματος έτσι ώστε ακόμα και αυτή η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας να μην ξεπερνά διαδοχικά τις δύο, για σκοπούς ενίσχυσης των δημοκρατικών θεσμών και αποφυγής κατεστημένων; Για το ότι απέσυραν τις πρόνοιες που αφορούσαν το δικό τους πλαφόν θητειών οι βουλευτές κρίνονται.

Θα μπορούσε αντίστοιχη νομοθεσία και κατά συνέπεια ανεξάρτητη Επιτροπή, να ήλεγχε ή και να απέτρεπε κρατικούς αξιωματούχους (διορισμένους) από του να μεταπηδούν σε άλλα κρατικά αξιώματα για να διασφαλιστεί η αμεροληψία και η ανεξαρτησία των θεσμών; Διότι δεν υπάρχει σήμερα κάτι που να απαγορεύει στον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, να διορίσει Υπουργό του που παραιτείται, πρόεδρο ή μέλος Επιτροπής (βλ. ΕΔΥ, ΕΕΥ), ακόμη και στη θέση γενικού εισαγγελέα και βοηθού του, γενικού ελεγκτή και τόσες άλλες νευραλγικές θέσεις.

Μια τέτοια νομική ρύθμιση, κατά τρόπο συνταγματικό επιτρεπτό, θα έλυνε εν μέρει και το θέμα των πολυσυνταξιούχων που παραμένει αγκάθι από το 2014 οπόταν και κρίθηκε αντισυνταγματικος ο νόμος για συμψηφισμό συντάξεων κρατικών αξιωματούχων, παρόλο που επιστρέφει ως καραμέλα στη Βουλή κάθε που εντείνεται η λαϊκή κατακραυγή.

Δεν υπάρχουν εύκολες και δύσκολες θεραπείες σε νομικά ζητήματα που αναδεικνύονται εξόχως πολιτικά. Υπάρχουν ωστόσο οι προθέσεις. Ο,τι έγινε έγινε, όσους πληρώνουμε πληρώνουμε. Θα τολμήσει κανείς να διακριθεί, αλλάζοντας τον κανόνα του παιχνιδιού;

Διότι το «ουδείς αναντικατάστος» πολλές φορές, όπως λέχθηκε, καταλήγει στο «οποιοσδήποτε είναι δυνατόν να αντικαταστήσει οποιονδήποτε» και για ευνόητους λόγους.