Αντίστροφα άρχισε να μετρά ο χρόνος στο Υπουργείο Εσωτερικών για την 9η Ιουνίου του 2024 και τις οκτώ εκλογικές αναμετρήσεις που θα διεξαχθούν μέσα σε μία μέρα. Οι Κύπριοι πολίτες την ίδια μέρα θα πάρουν στα χέρια τους μέχρι και έξι ψηφοδέλτια για τις ευρωεκλογές και τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα το οποίο θα οδηγήσει την Κύπρο σε μια νέα εποχή καθώς πλέον τίθεται σε εφαρμογή η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Συγκεκριμένα, μέσα σε μία μέρα οι Κύπριοι πολίτες καλούνται να εκλέξουν:
- Δημάρχους
- Αντιδημάρχους
- Δημοτικούς Συμβούλους
- Κοινοτάρχες
- Mέλη Κοινοτικών Συμβουλίων
- Προέδρους Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης
- Μέλη Σχολικών Εφορειών (για δημαρχούμενες περιοχές)
- Μέλη Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Για τον σκοπό αυτό το Υπουργείο Εσωτερικών θα αξιοποιήσει συνολικά τέσσερις εκλογικούς καταλόγους: τον μόνιμο εκλογικό κατάλογο, τον ειδικό εκλογικό κατάλογο Κοινοτικών Εκλογέων για Εκλογές Ανάδειξης Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τον ειδικό εκλογικό κατάλογο Κοινοτικών Εκλογέων για Εκλογές Ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τον ειδικό εκλογικό κατάλογο Τουρκοκυπρίων για Εκλογές Ανάδειξης Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Τελευταία ημέρα εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους για τις επερχόμενες εκλογές είναι η 2α Απριλίου 2024
Τι αλλάζει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Με την μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα υπάρχουν συνολικά είκοσι Δήμοι: 18 νέοι Δήμοι από τη συνένωση 28 Δήμων και 63 Κοινοτήτων, αποτελούμενοι από δημοτικά διαμερίσματα και δύο υφιστάμενοι Δήμοι (Στροβόλου, Πάφου). Την ίδια ώρα γίνεται σύσταση 30 Συμπλεγμάτων Παροχής Υπηρεσιών, στα οποία θα ενταχθούν όλες οι κοινότητες. Οι κοινότητες θα εξακολουθούν να υφίστανται ως ξεχωριστά νομικά πρόσωπα και να εκλέγουν Κοινοτικά Συμβούλια.
Επιπλέον με την ενοποίηση υπηρεσιών υδατοπρομήθειας, αποχετεύσεων, οικιακών αποβλήτων, αδειοδότησης της ανάπτυξης, δημιουργούνται 5 νέοι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης, σε κάθε Επαρχία της ελεύθερης Κύπρου.
Με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι Δήμοι αποκτούν διοικητική και οικονομική αυτονομία στα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ ενισχύονται οι μηχανισμοί εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας. Αυξάνονται οι αρμοδιότητες και υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα συμμετοχής του πολίτη στη λήψη αποφάσεων. Η Ένωση Δήμων μετατρέπεται σε ένα σύγχρονο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με διευρυμένες αρμοδιότητες (ίδρυση δημοτικής αστυνομίας, συντήρηση οδικού δικτύου, αρμοδιότητες σχολικών εφορειών από το 2029). Επιπλέον, η ετήσια κρατική χορηγία αυξάνεται κατά 62%, φθάνοντας τα 117εκ., στη βάση διευρυμένων κριτηρίων.
Εκλογή Δημάρχων, Αντιδημάρχων και Δημοτικών Συμβουλίων
Οι Δήμαρχοι εκλέγονται σε ενιαία εκλογή από το σύνολο των εκλογέων του οικείου Δήμου, ενώ για κάθε δημοτικό διαμέρισμα (ή Δήμο, για τους Δήμους Στροβόλου και Πάφου), αντιστοιχεί ένας Αντιδήμαρχος. Με τον νέο σχέδιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα υπάρχουν συνολικά 93 Αντιδήμαρχοι.
Ο Αντιδήμαρχος εκλέγεται από τους εκλογείς εκάστου εκλογικού διαμερίσματος (ή από τους δημοτικούς συμβούλους για τους κατεχόμενους Δήμους). Ο Δήμαρχος δύναται να εκχωρεί αρμοδιότητες στους Αντιδημάρχους
Όσον αφορά τους Δημοτικούς Συμβούλους, ο αριθμός αυτών κυμαίνεται ανάλογα με τον αριθμό των εγγεγραμμένων εκλογέων, από 16 μέχρι 30. Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κάθε διαμερίσματος, κατανέμονται ανάλογα με τον αριθμό των εκλογέων, με Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών που θα εκδοθεί μετά την οριστικοποίηση του συμπληρωματικού εκλογικού καταλόγου της 2ας Οκτωβρίου 2023. Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι εκλέγονται από τους εκλογείς κάθε εκλογικού διαμερίσματος.
Όσον αφορά τους κατεχόμενους Δήμους ο αριθμός των Δημοτικών Συμβούλων κυμαίνεται, ανάλογα με τον αριθμό των εγγεγραμμένων εκλογέων, από 8 μέχρι 26.
Όσον αφορά τα Κοινοτικά Συμβούλια, στις 9 Ιουνίου 2024 θα εκλεχθούν συνολικά 285 Κοινοτάρχες και 1.834 μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων των ελεύθερων περιοχών. Για τις κατεχόμενες περιοχές θα εκλεχθούν συνολικά 139 Κοινοτάρχες και 556 μέλη Κοινοτικών Συμβουλίων. Τα Συμβούλια των κατεχόμενων Κοινοτήτων αποτελούνται από τον Κοινοτάρχη και 4 Μέλη, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εγγεγραμμένων εκλογέων.
Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης
Κάθε Συμβούλιο απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και από 16 μέλη, περιλαμβανομένου του Αντιπροέδρου, 10 εκ των οποίων προέρχονται από τα οικεία Δημοτικά Συμβούλια και 6 από τα οικεία Κοινοτικά Συμβούλια.
Ο Πρόεδρος εκλέγεται από τους εγγεγραμμένους εκλογείς της οικείας Επαρχίας. Τα μέλη των Συμβουλίων που προέρχονται από τα οικεία Δημοτικά Συμβούλια εκλέγονται με ψηφοφορία από γενική συνέλευση στην οποία εκπροσωπούνται οι οικείοι Δήμοι και τα μέλη που προέρχονται από τα οικεία Κοινοτικά Συμβούλια εκλέγονται με ψηφοφορία από γενική συνέλευση στην οποία εκπροσωπούνται οι οικείες Κοινότητες.
Μέλη Σχολικών Εφορειών
Οι εκλογές για τα μέλη Σχολικών Εφορειών διεξάγονται μόνο στις δημαρχούμενες περιοχές. Οι σχολικές εφορείες των Δήμων αποτελούνται από 11 μέλη (7 εκλελεγμένα και 4 διορισμένα από το Δημοτικό Συμβούλιο). Οι σχολικές εφορείες των Κοινοτήτων απαρτίζονται από τα μέλη των Κοινοτικών Συμβουλίων.
Εκλογές Ανάδειξης Μελών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Για τις Εκλογές Ανάδειξης Μελών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μόνο, θα λειτουργήσουν εκλογικά κέντρα στο εξωτερικό σε Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο και Βέλγιο, νοουμένου ότι ο αριθμός των ψηφοφόρων που θα υποβάλουν σχετική δήλωση θα υπερβαίνει τους 50
Υποβολή δήλωσης συμμετοχής, τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή θα πραγματοποιηθεί στα πλαίσια της τελευταίας τριμηνίας πριν τις εκλογές, δηλαδή μεταξύ 3 Ιανουαρίου και 2 Απριλίου 2024.
Ψηφοφορία στις 9 Ιουνίου
Οι πολίτες θα μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα για όλες τις ψηφοφορίες σε ένα εκλογικό κέντρο, με βάση τον χώρο διαμονής τους. Ανάλογα με τον εκλογικό κατάλογο στο οποίο βρίσκεται εγγεγραμμένος ο κάθε πολίτης θα λαμβάνει και τον αντίστοιχο αριθμό ψηφοδελτίων.
Σε δεύτερο εκλογικό κέντρο θα χρειαστεί να μεταβούν μόνο οι εκτοπισθέντες καθώς θα πρέπει να ψηφίσουν και για κατεχόμενους δήμους και κοινότητες.
Οι πολίτες που διαμένουν σε δημαρχούμενες περιοχές θα λαμβάνουν μέχρι 6 ψηφοδέλτια για εκλογή: Δημάρχου, Αντιδημάρχου, Δημοτικών Συμβούλων, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης, Μελών Σχολικών Εφορειών και Ευρωβουλευτών.
Οι πολίτες που διαμένουν σε κοινότητες θα λαμβάνουν μέχρι 4 ψηφοδέλτια για εκλογή: Κοινοτάρχη, Μελών Κοινοτικού Συμβουλίου, Προέδρου Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης και Ευρωβουλευτών.
Όσον αφορά τους κατεχόμενους Δήμους οι ψηφοφόροι θα λαμβάνουν τρία ψηφοδέλτια για εκλογή Δημάρχου, Δημοτικών συμβούλων και Μέλη Σχολικών Εφορειών. Για τις κατεχόμενες κοινότητες οι ψηφοφόροι θα λαμβάνουν δύο ψηφοδέλτια για εκλογή Κοινοτάρχη και Μελών Κοινοτικού Συμβουλίου.
