Του Ιάκωβου Ιακώβου
Μέχρι το 2000 το όνομα του Χριστοφή Βασιλείου Ππασιά, ήταν ένα από τα 1619 ονόματα Ε/κ στη λίστα αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής. Στο άκουσμα της απόβασης του Αττίλα στο Πέντε Μίλι το μαύρο εκείνο πρωίν της 20ης του Ιούλη του 1974, το δεύτερο από τα έξι παιδιά του Βασίλη και της Κωνσταντούς Ππασιά από την Ξυλοφάγου ο Χριστοφής, άφησε στο σπίτι την γυναίκα του με τα 3 ανήλικα παιδιά τους και χωρίς δεύτερη σκέψη έτρεξε στην πρώτη γραμμή της μάχης για υπεράσπιση της πατρίδας.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα Μου φώναξε, σηκώστηκα. Μου λέει: «κάτι έγινε, πρέπει να φύγουμε, κάτι έγινε με τους Τούρκους», και έφυγε από το σπίτι.
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα Όχι πολύ έντονα, αλλά ναι θυμούμαι τον. 6 χρονών ήμουν σε θέση να θυμούμαι λίγο το πρόσωπό του κάποιες στιγμές ναι.
Η άρνηση του Χριστοφή να επιστρέψει κατά την εκεχειρία από τον Άγιο Παύλο Λευκωσίας πίσω στη γενέτειρά του, όντας με σπασμένα τα τύμπανα των αυτιών του, έμελλε την 14η Αυγούστου, με την έναρξη της δεύτερης φάσης του Αττίλα, να οδηγήσει στην εξαφάνισή του...
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα "Όταν ψάχναμε στα στρατόπεδα, όταν γυρίζαμε τα χωριά που μας έλεγαν ότι έχει στρατιώτες, δεν βρίσκαμε τίποτα. Ήρθε ο κουνιάδος μου και μου είπε: «Κοίταξε να δεις, δεν σκοτώθηκε, αλλά είναι μέσα στους αγνοούμενους. Είναι αγνοούμενος». Του λέω τι είναι αυτό, δεν ξέρω τι είναι αγνοούμενος. Άρχισε μια ελπίδα και έφεγγε. Συνέχιζε ο καιρός, αγνοούμενος, αγνοούμενος…
Η οικογένεια Βασιλείου βυθίζεται στη θλίψη.
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα Δεν είχαμε ιδέα, θα έρθει πίσω, δεν θα έρθει πίσω; Είμασταν σε ένα χάος.
Οι μέρες κυλούσαν βασανιστικά αργά. Η αγωνία για την τύχη του δικού τους ανθρώπου στοιχειώνει τα χρόνια που ακολουθούν.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα Τα βράδια ήμουν έτσι, μερόνυχτα, γιατί μπορεί πίσω στο παράθυρο να ακούσου τις παθκιές που θα έρθει ή κάτι να ακούσω και έκλαιγα συνεχώς. Μια φορά στις 02:00 σηκώθηκα και έφυγα από το σπίτι και πήγα σε ένα ξωκλήσι, πόση ώρα έκανα δεν ξέρω. Στο έτσι που βγήκα από την εκκλησία, είδα έναν να πηγαίνει έτσι μακριά. Όπου πήγαινα εγώ τον έβλεπα και πήγα και κάθισα κάτω από έναν γκρεμό, έτσι μεγάλο θυμούμαι. Ξημέρωσε καλά, λαλώ πρέπει να πάω γιατί θα με ψάχνουν τα μωρά μου. Περπατούσα λίγο και έπεφτα. Περπατούσα λίγο και έπεφτα. Έλιωσαν τα γόνατά μου, μέχρι να έρθω σπίτι και πήγα στο κρεβάτι μου, έπεσα και έκανα πολλά χρόνια. Έκαμα 6 χρόνια νομίζω.
Τα χρόνια πέρασαν. Η Γεωργία είδε τα παιδιά της, την Μαρία, τον Βάσο και την Τώνια να μεγαλώνουν, με την λέξη «αγνοούμενος» να τους καίει τα σωθικά.
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα Μια πίστευες ότι ήταν ζωντανός, μετά από λίγες μέρες έλεγες μπορεί να μην είναι ζωντανός. Και αυτό ήταν ένα σαράκι που σε έτρωγε συνεχώς.
25 χρόνια από τη βίαιη εξαφάνισή του Χριστοφή, το 1999 η οικογένεια καλείται από την ΔΕΑ να δώσει αίμα καθώς οστά που εντοπίστηκαν σε εκταφές στο Στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας, ενδεχομένως να ανήκουν σε αυτόν.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα
- Στα πολλά τα χρόνια, κατάλαβα ότι δεν είναι στη ζωή.
- Πως το καταλάβατε;
- Αν υπήρχαν στη ζωή, κάποιος θα μάθαινε. Αν ήταν στη ζωή, κάτι θα προσπαθούσε να κάνει.ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα Ήταν παράξενο συναίσθημα. Υποθέσαμε ότι για να μας καλούν να δώσουμε το αίμα για DNA, υποθέσαμε πως κάτι βρήκαν.
Λίγους μήνες αργότερα, το χειρότερο και επικρατέστερο σενάριο στο υποσυνείδητο της οικογένειας, επιβεβαιώνεται. Τα λείψανα του Χριστοφή Ππασιά ταυτοποιήθηκαν.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα
- Ήταν μια λύτρωση για σας, επιτέλους έφτασε το τέλος;
- Και το τέλος και η χαριστική βολή. Ήταν πολύ δύσκολο πράμα. Όταν πήγαμε για αναγνώριση, όλα τα κόκκαλα ήταν στη θέση τους. Εγώ μόλις μπήκα μέσα έπαθα σοκ. Έμεινα στον κόσμο μου. Έβλεπα τα παιδιά μου, εκείνους που ήταν μαζί μας που έκλαιγαν, εγώ τίποτε… γύριζα γύρω γύρω.
- Στερέψατε…
- Τελείως. Δόξα σοι ο Θεός.
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα
- Ποιο ήταν το πρώτο συναίσθημα;
- Θυμός, ανακούφιση, γιατί (;), διαφορετικό αίσθημα του πόνου, με την έννοια ότι πλέον έκλαιγες γιατί ανακοίνωσαν σου ότι βρέθηκε ο νεκρός σου, ενώ πριν ο πόνος ήταν διαφορετικός γιατί ήταν η αναμονή.
Μετά από 25 χρόνια σε ένα ομαδικό τάφο αγνώστων στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Λακατάμιας, τα οστά του Χριστοφή Βασιλείου Πασιά ετάφησαν με όλες τις πρέπουσες για έναν ήρωα τιμές, τον Οκτώβριο του 2020, εδώ στη γενέτειρα του Ξυλοφάγου.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα Την ώρα που τον είχα σπίτι, πάλι έσβησα, δεν θυμάμαι πολλά πράγματα εγώ. Τη μια στιγμή στην εκκλησία θυμάμαι εγώ, τίποτε άλλο. Στο κοιμητήριο δεν θυμούμαι τίποτε.
Κάπου εκεί η οικογένεια επέλεξε να πάρει τον δύσκολο δρόμο των δικαστηρίων, ζητώντας τα αυτονόητα.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα Να μας πουν το γιατί είχαν κρυμμένα τα στοιχεία τους, ότι ήταν σκοτωμένοι και να μας πουν ξέρετε δεν είναι στη ζωή ο άνθρωπος τούτος. Σκοτώθηκε στο φυλάκιο του, γιατί να είναι κρυμμένα 25 χρόνια; Γιατί; Ποιος ήταν ο λόγος; Να μας πουν…
Το 2010 το δικαστήριο δικαιώνει την οικογένεια Ππασιά, καθώς το κράτος δεν έπραξε όσα έπρεπε να πράξει. Η Νομική Υπηρεσία ωστόσο δεν είχε πει την τελευταία της λέξη, οδηγώντας την απόφαση στο εφετείο. 5 χρόνια αργότερα η έφεση τελεσφορεί, αναφέροντας στην απόφαση … «αφήστε τους νεκρούς να αναπαυθούν».
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα
- Πως να αναπαυθούν;
- Είναι ένα μεγάλο ερώτημα αυτό. Εγώ που τον περίμενα για 26 χρόνια, να αναπαυθεί η ψυχή του, να αναπαυθεί και η δική μου η ψυχή και όλης της οικογένειας μου, όλων των οικογενειών, που ήταν;
Η οικογένεια όμως δεν μένει εκεί και το 2015 ακολουθεί το δρόμο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο στις 31 Αυγούστου του 2021, καταδίκασε την ΚΔ για παραβίαση του δικαιώματος για σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
Η Λευκωσία καλείται πλέον να καταβάλει στην οικογένεια αποζημίωση για ηθική βλάβη, καθώς για 25 ολόκληρα χρόνια δεν ενημέρωσε την οικογένεια πως ο δικός τους άνθρωπος βρισκόταν, εν γνώση της πολιτείας, θαμμένος στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας.
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα
- Πως νιώσατε όταν τελικά, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σας δικαίωσε;
- Πολλά μεγάλη ικανοποίηση. Πολλά μεγάλη ικανοποίηση γιατί το κράτος το δικό μας, εκτός που μας. Εσκοτωθήκαν, δεν ενδιαφέρθηκαν για την οικογένεια καθόλου, τίποτε, δεν ενδιαφέρθηκε το κράτος, απλά μας έδινε εκείνες τις 30 λίρες. Τίποτε άλλο.ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα
Σκοπός ήταν να βγει η αλήθεια προς τα έξω, να δικαιωθεί ο δικός μας ο άνθρωπος και όσο το δυνατό, ο πόνος των συγγενών των αγνοουμένων, να απαλύνει για όλους.
Στα 20 και πλέον χρόνια δικαστικού αγώνα, στο πλευρό της οικογένειας του ήρωα Χριστοφή Βασιλείου Ππασιά, συνοδοιπόρος και καθοδηγητής ο νομικός Αχιλλίεας Δημητριάδης
ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΠΑΣΙΑ – Σύζυγος του Ήρωα Ο Αχιλλέας για εμάς είναι μια αρχή νέας ζωής. Το σεβόμαστε πάρα πολύ, τον ευχαριστούμε πάρα πολύ.
ΒΑΣΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Υιός του Ήρωα Είναι μέλος της οικογένειας πλέον και τον ευχαριστούμε μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας γιατί χωρίς αυτόν ο αγώνας μας δεν θα μπορούσε να φτάσει σε αίσιο τέλος.
Το κεφάλαιο «αγνοούμενοι» παραμένει η μεγαλύτερη ανοικτή πληγή του κυπριακού δράματος από το 1974. 47 χρόνια μετά, γονείς, σύζυγοι, παιδιά αγνοουμένων έφυγαν από τη ζωή, με χιλιάδες αναπάντητα γιατί και ερωτήματα για την τύχη των δικών τους ανθρώπων. Η υπόθεση Ππασιά, αποτελεί μια από αυτές...
20 και πλέον χρόνια από την ταυτοποίηση των οστών του και το πέρασμα του Χριστοφή στο Πάνθεο των Ηρώων, η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί ένα ισχυρό ράπισμα για τη Λευκωσία, και αναδεικνύει την διαχρονική ατολμία και μικροψυχία της πολιτείας, στο ανθρωπιστικό δράμα των αγνοουμένων.
