Γράφει ο Παναγιώτης Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χάραξε το δρόμο στο Τμήμα Περιβάλλοντος να εκδώσει στα μέσα της εβδομάδας τη δεσμευτική Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης για το τοπικό σχέδιο Ακάμα. Πλέον, με την εν λόγω έκθεση η Κύπρος τηρεί και εφαρμόζει πλήρως το Ευρωπαϊκό κεκτημένο σε σχέση με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Σε πρόσφατη επικοινωνία που είχαν σε υπηρεσιακό επίπεδο Τμήμα Περιβάλλοντος και Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι υπηρεσιακοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είχαν επισιτίσει την προσοχή στο Τμήμα Περιβάλλοντος για το θέμα του Ακάμα και είχαν προειδοποιήσει ότι δεν πρέπει να προστατευτεί μόνο η βιοποικιλότητα εντός των περιοχών Natura αλλά πρέπει να δοθεί έμφαση και στη γύρω περιοχή, υπογραμμίζοντας μάλιστα το γεγονός ότι σε ανάλογες περιπτώσεις η Κύπρος έλαβε προειδοποιήσεις που μπορεί να ενεργοποιηθούν εάν δεν εφαρμοστούν τα απαιτούμενα. Πλέον αποφεύγονται περιπέτειες που έχουν σχέση με την εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στην Κύπρο. Αυτό απορρέει από τις τοποθετήσεις που έκανε στο Alphanews.live και ο Υπουργός Γεωργίας Κώστας Καδής ο οποίος ανέφερε πως με τον τρόπο που έχει γνωματεύσει το Τμήμα Περιβάλλοντος η Κύπρος αποφεύγει περιπέτειες που συνδέονται με την εφαρμογή του Κοινοτικού Κεκτημένου. Υπενθυμίζεται ότι η Περιβαλλοντική Αρχή στις 7/10/2021, εξέδωσε αρνητική Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Δέουσας Εκτίμησης) και Γνωμάτευση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα.
Διαδικασίες παράβασης
Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν εναντίον της Κύπρου τρεις ισχύουσες διαδικασίες παράβασης για τη χερσόνησο του Ακάμα και αφορούν την κακή εφαρμογή των δυο οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ήτοι της οδηγίας για τους οικοτόπους και της οδηγίας για τα πουλιά. Οι τρεις διαδικασίες παράβασης αφορούν τον ανεπαρκή καθορισμό του Δικτύου Natura 2001, τη μη έκδοση των αναγκαίων διαταγμάτων προστασίας και διαχείρισης των περιοχών Δικτύου Natura 2002 και την ανεπαρκή υποβολή έργων και σχεδίων σε δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων στους στόχους διατήρησης των περιοχών Natura. Οι δυο από αυτές μάλιστα βρίσκονται στο στάδιο αιτιολογημένης ζώνης, δηλαδή στο προτελευταίο στάδιο πριν παραπομπή των υποθέσεων στο δικαστήριο της ΕΕ.
Ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή του Σχεδίου
Ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κώστας Καδής, υπογράμμισε μιλώντας στο Alphanews.live ότι με τους όρους που έχουν τεθεί ξεκαθαρίζεται η προτεραιότητα του τμήματος και του Υπουργείου για διασφάλιση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας της περιοχής. «Η γνωμάτευση του Τμήματος Περιβάλλοντος αφενός ανοίγει τον δρόμο για την εφαρμογή του τοπικού σχεδίου Ακάμα το οποίο εκκρεμούσε εδώ και δεκαετίες, και ταλαιπωρούσε την τοπική κοινωνία και την κοινή γνώμη και αφετέρου διασφαλίζει την διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομίας της περιοχής. Αφετέρου είναι ξεκάθαρο, μέσα από τους όρους που θέτει η Περιβαλλοντική Αρχή, ότι προτεραιότητα μας είναι πρωτίστως η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του Ακάμα».
Έρχονται αντισταθμιστικά
Με οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας τα Υπουργεία Εσωτερικών και Γεωργίας εξετάζουν τη δεδομένη στιγμή αντισταθμιστικά μέτρα, με τον Υπουργό Γεωργίας να διαβεβαιώνει τους κατοίκους της περιοχής ότι θα ληφθούν αντισταθμιστικά μέτρα για την απώλεια των δικαιωμάτων ανάπτυξης. «Δεν μπορούμε να έχουμε και τα δυο, δεν μπορούμε να έχουμε και ένα άθικτο φυσικό περιβάλλον αλλά και την ανάπτυξη καταλυμάτων, επομένως από τη μια προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από την άλλη όμως η Κυβέρνηση διερευνά ένα πακέτο αντισταθμιστικών μέτρων για τις τοπικές κοινότητες τα οποία θα ανακοινωθούν μαζί με το Τοπικό Σχέδιο του Ακάμα», δήλωσε ο Κώστας Καδής. Σύμφωνα με τον Υπουργό με τον τρόπο αυτό, κλείνει ένα κεφάλαιο το οποίο είναι ανοικτός εδώ και τρεις δεκαετίες.
Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τον Υπουργό Γεωργίας, μελετά την παραχώρηση ενός συντελεστή τον οποίο μπορεί να αξιοποίηση ο ιδιοκτήτης σε μια άλλη περιοχή της Κύπρου.
Ταυτόχρονα πρόσθεσε μελετιούνται και άλλα μέτρα αλλά εξετάζονται και άλλες μορφές μέτρων που εφαρμόστηκαν σε ανάλογες περιπτώσεις στο εξωτερικό για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Τόσο τα αντισταθμιστικά μέτρα όσο και το τοπικό σχέδιο του Ακάμα αναμένεται σύμφωνα με τον Υπουργό, να δημοσιευθεί μέχρι το τέλος Αυγούστου αρχές Σεπτεμβρίου.
Υπεραμύνθηκε της έκθεσης ο Διευθυντής
«Το Τοπικό σχέδιο αξιολογήθηκε στη βάση των πληροφοριών από την στρατηγική περιβαλλοντική μελέτη. Η κύρια προσέγγιση του Τμήματος Περιβάλλοντος ήταν πρώτιστα η προστασία του τόσο μεγάλου κρίσιμου φυσικού αποθέματος που ονομάζεται Ακάμας», δήλωσε ο Διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος Κώστας Χατζηαπαναγιώτου. Εξήγησε πως η όλη φιλοσοφία ήταν η προστασία του Δικτύου Natura καθώς και οι οικοτόποι που είναι εκτός του Δικτύου Natura. Στόχος του Τμήματος Περιβάλλοντος σύμφωνα με το Διευθυντή του Κώστα Χατζηαπαναγιώτου, ήταν και η προστασία της περιοχής αλλά και η ανάπτυξη των κοινοτήτων της περιοχής και η έκθεση αυτή ρυθμίζει και τους δυο στόχους.
Αντιδρούν οι κοινότητες
«Τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο αρμόδιος Υπουργός Γεωργίας και το Πολεοδομικό Συμβούλιο, πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων γιατί δεν έχουν ικανοποιήσει κανένα από τα αιτήματα των κοινοτήτων που επηρεάζονται», δήλωσε στο Alphanews.live ο κοινοτάρχης της Ίνειας Γιάγκος Τσίβικος. Όπως είπε, τα τελευταία πέντε χρόνια συζητήσεων απλά ήταν χάσιμο χρόνου. «Όπως φαίνεται, αυτό που παρουσιάστηκε ωφελεί όλους εκτός από τις επηρεαζόμενες κοινότητες», είπε ο Τσίβικος και διερωτήθηκε αν το Τμήμα Περιβάλλοντος φοβήθηκε τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις γιατί η αναθεωρητική πρόταση του Πολεοδομικού Συμβουλίου δεν είναι σημαντικές αλλαγές από την αρχική πρόταση του Τοπικού Σχεδίου. «Τι μεσολάβησε και έγιναν τόσες αλλαγές και απαγορεύτηκαν τα πάντα από το Τοπικό Σχέδιο. Δεν υπήρχε λόγος να συζητάμε εδώ και πέντε χρόνια για ένα τίποτα», διερωτήθηκε.
Όπως εξήγησε ο κ. Τσίβικος εδώ και ένα μήνα υπάρχει συμφωνία με ειδικό από την Ελλάδα ο οποίος θα υποβάλει στις κοινότητες στρατηγική μελέτη για το περιβάλλον έτσι ώστε να μπορέσουν οι κοινότητες να αντικρούσουν τα ψευδή, όπως τα χαρακτήρισε, επιχειρήματα όλων και να αποδειχθεί πως αυτή η Περιβαλλοντική Μελέτη που έγινε δεν ευσταθεί.
«Έχουμε ζητήσει συνάντηση τόσο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Υπουργό Εσωτερικών για να συζητήσουμε το θέμα. Δεν γίνεται στην Κύπρο να αποφασίζουν οι δημόσιοι λειτουργοί και όχι οι Υπουργοί και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας», είπε. Κληθείς να σχολιάσει το ενδεχόμενο εάν τελικά η Πολεοδομική Αρχή υιοθετήσει την έκθεση, ο κ. Τσίβικος ανέφερε πως θα μπει ταφόπλακα στις κοινότητες. «Δεν μπορεί ένα κράτος να ακούει μερικές περιβαλλοντικές οργανώσεις που κάθονται στα γραφεία χωρίς να κάνουν κάτι και βλέπουν να καταστρέφονται οχτώ κοινότητες. Όλες αυτές οι οργανώσεις ας έρθουν να κάνουμε ανταλλαγή περιουσιών, έχουν ανοιχτή πρόσκληση όμως δεν έρχεται κανένας. Με ξένα κόλλυβα μνημονεύω και εγώ», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Περιβαλλοντικές Οργανώσεις
Η έκθεση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης αποτελεί μια προσπάθεια σημαντικής βελτίωσης ενός εξαιρετικά προβληματικού σχεδίου από την περιβαλλοντική αρχή.
Οι Περιβαλλοντικές Οργανώσεις εξακολουθούν να έχουν ενστάσεις για ορισμένες μεν σημαντικές δε, πρόνοιες οι οποίες φαίνεται να εγκρίνονται. Πρόκειται για την έγκριση της μισής έκτασης της λατομικής ζώνης Ανδρολύκου και της μισής έκτασης της τουριστικής ζώνης Ίνειας.
Μιλώντας στο Alphanews.live ο Επιστημονικός Λειτουργός της Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, Κλείτος Παπαστυλιανού ανέφερε πως η έκθεση ουσιαστικά επιβεβαιώνει τη θέση ότι το Αναθεωρητικό Σχέδιο Ακάμα έτσι όπως προτείνεται, θα επιφέρει αρνητικές συσσωρευτικές και μια αναστρέψιμες επιπτώσεις στην περιοχή. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τον κ. Παπαστυλιανού, η έκθεση επιβεβαιώνει τα όσα αναφέρονταν στην αρχική έκθεση ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται η ανάγκη της υπέρμετρης και σημαντικής ανάπτυξης των πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης. Το σημαντικό, πρόσθεσε για τις Περιβαλλοντικές Οργανώσεις, είναι ότι μόλις 17% του συνόλου των οικιστικών ζωνών όλων των κοινοτήτων Ακάμα έχει αξιοποιηθεί και μόλις 19% του συνόλου των τουριστικών ζωνών έχει αξιοποιηθεί. Αυτό σημαίνει πως 80% των ζωνών τουριστικών και οικιστικών, είναι ανεκμετάλλευτο.
Τα επόμενα βήματα
Να σημειωθεί πως με βάση την πληροφόρηση που λάβαμε, τα επόμενα βήματα έχουν ως εξής:
- Εκδόθηκε η Έκθεση Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης
- Απομένει η έκδοση από την Περιβαλλοντική Αρχή της Γνωμάτευσης
- Αρχές Αυγούστου τα έγγραφα θα σταλούν στο Πολεοδομικό Συμβούλιο το οποίο θα κληθεί να προβεί σε ριζικές τροποποιήσεις
- Τέλη Αυγούστου θα ολοκληρωθεί η αναθεώρηση
- Αρχές Σεπτεμβρίου θα δημοσιοποιηθεί το τοπικό σχέδιο του Ακάμα
