Την άμεση παύση και μη επανάληψη χρήσης οκτώ καταχρηστικών ρητρών σε συμβάσεις δανείων αποφάσισε το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, με απαγορευτικό διάταγμα που εξέδωσε αναφορικά με υπόθεση του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης. Η Νομική Υπηρεσία κρίνει μάλιστα την απόφαση ως εξαιρετικά σημαντική, καθώς επηρεάζει μεγάλο αριθμό δανειοληπτών.

Το ιστορικό της δίκης

Η απόφαση στρέφεται κατά του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης, για παράβαση του περί Καταχρηστικών Ρητρών σε Καταναλωτικές Συμβάσεις Νόμου του 1996 (Ν.93(Ι)/96) και της Οδηγίας 93/13/ΕΟΚ (σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές) και εκδόθηκε κατόπιν καταχώρισης αίτησης από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, για έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων, με σκοπό την παύση και μη επανάληψη χρήσης καταχρηστικών ρητρών σε συμβάσεις δανείων από τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης.

Με ισχύ και για άλλες τράπεζες

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα όσα λέχθηκαν από το Δικαστήριο με αναφορά στη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι, η συλλογική διαδικασία που εγείρεται προστατεύει όλους τους καταναλωτές που συναλλάσσονται, τόσο με τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης, όσο και τρίτους επαγγελματίες που χρησιμοποιούν παρόμοιες ρήτρες (δηλαδή άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο).

Σημειώνεται ότι, η παρούσα απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ερμηνεύει ουσιώδη νομικά σημεία που εγείρονται στο πλαίσιο των διαδικασιών τέτοιας φύσης, τα οποία είναι καινοφανή και σαφώς, λόγω τούτου, αντλείται σημαντική καθοδήγηση για την εφαρμογή της νομοθεσίας.

Αυτή, αποτελεί τη δεύτερη δικαστική απόφαση που εκδίδεται εναντίον χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, διά της οποίας αναγνωρίζεται η χρήση καταχρηστικών ρητρών και διατάσσεται η παύση και μη χρησιμοποίησή τους στο μέλλον προς εξυπηρέτηση της προστασίας των καταναλωτών.

Οι οκτώ καταχρηστικές ρήτρες που καταργούνται

Με την απόφαση αυτή του Επαρχιακού Δικαστηρίου διατάσσεται η άμεση παύση και μη επανάληψη χρήσης τυποποιημένων όρων σε συμβάσεις δανείων που προνοούν, μεταξύ άλλων:

1. Το δικαίωμα χρέωσης του δανείου με τραπεζικά δικαιώματα, έξοδα και επιβαρύνσεις, κατά την απόλυτη κρίση της τράπεζας,
2. το δικαίωμα της τράπεζας, σε περίπτωση που το επιτόκιο είναι μειωμένο ή επιχορηγημένο, να διακόψει, οποτεδήποτε, την επιχορήγηση ή μείωση του επιτοκίου, κατά την απόλυτη κρίση της,
3. το δικαίωμα της τράπεζας, για μεταβολή, οποτεδήποτε, του επιτοκίου, των τραπεζικών δικαιωμάτων, των εξόδων, των επιβαρύνσεων, του τόκου υπερημερίας, της συχνότητας χρέωσης του τόκου και της δόσης αποπληρωμής του δανείου, κατά την κρίση της,
4. το δικαίωμα της τράπεζας να τροποποιεί τον χρόνο αποπληρωμής και το ύψος του ποσού των δόσεων και/ή γενικά να τροποποιεί μονομερώς όλους ή οποιουσδήποτε από τους όρους που αναφέρονται στην αποπληρωμή του δανείου,
5. το δικαίωμα της τράπεζας, σε περίπτωση παράλειψης καταβολής οποιασδήποτε δόσης ή σε περίπτωση που το δάνειο καταστεί πληρωτέο και απαιτητό, να αυξάνει κατά την κρίση της το επιτόκιο ολόκληρου του υπόλοιπου του δανείου ή να χρεώνει επιπλέον τόκους υπερημερίας στο καθυστερημένο ποσό,
6. το δικαίωμα της τράπεζας, σε περίπτωση μη καταβολής οποιασδήποτε από τις δόσεις του δανείου στις καθορισμένες ημερομηνίες να απαιτεί δικαστικώς ή/και με άλλο τρόπο την πληρωμή του χρέους με επιπλέον δικαστικά, δικηγορικά και άλλα έξοδα οποιαδήποτε φύσης, τα οποία δεν προσδιορίζονται και τα οποία χρεώνονται στο δάνειο μέχρι τελικής εξόφλησης, φέρουν τον ίδιο τόκο και εξασφαλίζονται όπως το ποσό του δανείου,
7. το δικαίωμα της τράπεζας, καθ’ όλη τη διάρκεια των δοσοληψιών της με τον δανειολήπτη, να έχει προς εξασφάλιση ή εγγύηση του ποσού του δανείου, το γενικό δικαίωμα επισχέσεως (General Preferential Lien) σε ολόκληρο και οποιοδήποτε ποσό χρημάτων, σε κάθε διαπραγματεύσιμο έγγραφο ή τίτλο, καθώς και πάνω σε κάθε είδους στοιχεία ενεργητικού, τα οποία ανήκουν στον δανειολήπτη τα οποία σε οποιαδήποτε στιγμή να μπορούν να περιέλθουν στην κατοχή, φύλαξη ή έλεγχο της τράπεζας,
8. το δικαίωμα της τράπεζας, σε οποιοδήποτε χρόνο και χωρίς προειδοποίηση, να ενώνει ή να συνενώνει όλους ή οποιουσδήποτε από τους λογαριασμούς του δανειολήπτη με τις υποχρεώσεις του προς την τράπεζα, και να συμψηφίζει ή μεταφέρει οποιοδήποτε ποσό ή ποσά τα οποία δυνατόν να βρεθούν σε πίστη του σε οποιοδήποτε ποσό σε λογαριασμό ή λογαριασμούς προς εξόφληση μέρους ή όλων των υποχρεώσεων του καταναλωτή πάσης φύσεως, δυνάμει οποιουδήποτε λογαριασμού ή οποιουδήποτε άλλου λόγου, είτε οι υποχρεώσεις αυτές κατέστησαν απαιτητές, είτε ενδέχεται να καταστούν απαιτητές, είτε είναι άμεσες ή έμμεσες, είτε προσωπικές ή αλληλέγγυες ή κοινές μετ’ άλλου προσώπου ή προσώπων.

Εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, την υπόθεση χειρίστηκε η Φρόσω Σωτηρίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α’.