Του Χριστόφορου Χριστοφή,
Δεκαπενταύγουστος 1974. Οι Αττίλες προελαύνουν στο νησί, ολοκληρώνοντας το φρικτό έγκλημά τους.
Τάκης Τσαγγάρης, Πρώην Αξιωματικός Εφεδρικού
"Υπήρχε περίπτωση η Λευκωσία να πέσει στους Τούρκους και για αυτό το λόγο η Κυβέρνηση, ο Προεδρεύων τότε κύριος Κληρίδης είχε προτιμήσει να μετακινηθεί στην Λεμεσό."
Μαζί με τους συνεργάτες του, ο Κληρίδης εγκαταλείπει το πρωινό της 16ης Αυγούστου τα γραφεία του PIO, όπου είχε μεταφερθεί το Προεδρικό μετά το Πραξικόπημα, και εγκαθίσταται στο νεόδμητο τότε ξενοδοχείο Αμαθούς.
Μέσα στον πανικό του πολέμου κανείς δε φροντίζει να μετακινήσει το περιεχόμενο του θησαυροφυλακίου της Κεντρικής Τράπεζας – τα γραφεία της οποίας τότε βρίσκονταν στην περιοχή της Αμερικάνικης Πρεσβείας.
Τάκης Τσαγγάρης, Πρώην Αξιωματικός Εφεδρικού
"Υπήρχε και χρυσός και λεφτά κυπριακά. Και ξένο συνάλλαγμα. Δολάρια, φράγκα, μάρκα. Υπήρχε όπως λέγεται ένα πόσο γύρω στο 1,5 δις. Τρομερό ποσό για την εποχή."
Αδάμος Κόμπος, Ερευνητής – Συγγραφέας
"Ήταν το κεφάλαιο που είχε η Κυπριακή Δημοκρατία για να λειτουργεί."
Ένας θησαυρός που θα κατέληγε στα χέρια είτε των Τούρκων είτε επιτήδειων ντόπιων που -όπως αποκαλύπτεται- καραδοκούσαν για... πλιάτσικο.
Αδάμος Κόμπος, Ερευνητής – Συγγραφέας
"Κάποιοι σχεδίαζαν. Πήραν τροχόσπιτα. Ετοιμάστηκαν να βάλουν βόμβες, να ανατινάξουν και δικοί μας και ξένοι και να μεταφέρουν τα χρήματα."
Τάκης Τσαγγάρης, Πρώην Αξιωματικός Εφεδρικού
"Εφόσον γινόντουσαν μάχες μπροστά, εκρήξεις, πολυβόλα, μπορούσαν εύκολα να μπουν μέσα με κάποιους τρόπους, να ανατινάξουν την πόρτα και να πάρουν ό,τι μπορούσαν να μεταφέρουν σε άλλο χώρο. Να γίνει κλοπή, ληστεία εννοούσα."
Η πληροφορία φτάνει στα αυτιά του Τάκη Τσαγγάρη, Αξιωματικός του Εφεδρικού τότε, ο οποίος τηλεφωνεί αμέσως στο Αμαθούς και ζητά να μιλήσει με τον Γλαύκο Κληρίδη.
Τάκης Τσαγγάρης, Πρώην Αξιωματικός Εφεδρικού
"Ήθελα να τον αστειέψω διότι είχε πει κάτι πρώτα ο κύριος Πρόεδρος. “Τι είναι ρε πελλέ, τι θέλεις;” μου είπε και του είπα “τα λεφτά κύριε Πρόεδρε. Με τα λεφτά μας τι θα γίνει;”. Εννοώντας τα λεφτά της Δημοκρατίας. Και μου λέει “ρε έχουμε πόλεμο και θέλεις λεφτά;”. Του λέω “όχι εγώ. Τα λεφτά της Δημοκρατίας που εννοώ”. “Ου Παναγία μου, μα που είναι;” (είπε) και του λέω “στην τράπεζα”. Είπε δυο-τρεις φορές “Παναγία μου, Παναγία μου” και μου λέει “σε εξουσιοδοτώ, βρες τρόπο άνοιξε την, φέρτε ανθρώπους ανατίναξε την – τα λεφτά πρέπει να φύγουν."
Αδάμος Κόμπος, Ερευνητής – Συγγραφέας
"Βρέθηκαν οι δύο κλειδούχοι της Κεντρικής Τράπεζας. Ήταν παρόν και ο Χάρης ο Βωβίδης, αξιωματούχος του Προεδρικού και επί Μακαρίου αλλά και στη συνέχεια με τον Κληρίδη. Και εκεί φρόντισαν να είναι παρόν και εκείνος. Άνοιξαν την τράπεζα, άνοιξαν τα strong rooms και φόρτωσαν πάνω σε 3-4 φορτηγά, αν δεν απαιτούμαι // και με συνοδεία τεθωρακισμένων των Άγγλων που ήρθαν με τηλεφώνημα του Κληρίδη."
Κάτω από άκρα μυστικότητα, το περιεχόμενο του θησαυροφυλακίου μεταφέρεται στα γραφεία της Τράπεζας Κύπρου στην Λεμεσό.
Αδάμος Κόμπος, Ερευνητής – Συγγραφέας
"Ήταν μια νεόκτιστη τράπεζα, με μεγάλο strong room, στην Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. // Κατέβασαν εκεί το μεγαλύτερο ποσοστό των χρημάτων και του χρυσού. Και τα υπόλοιπα -επειδή δεν χωρούσε άλλα το strong room- τα πήγαν στο Ακρωτήρι οι Άγγλοι. // Καθημερινά εμείς παρακολουθούσαμε εκεί η τράπεζα να φρουρείται και μπροστά από την είσοδο και από πίσω με αστυνομικούς. Και λέγαμε “τι γίνεται;”."
Η μεταφορά είχε κρατηθεί μυστική. Ο χρυσός και τα χαρτονομίσματα επέστρεψαν στο θησαυροφυλάκιο της Κεντρικής μετά από μήνες κι αφού η κατάσταση σταθεροποιήθηκε.
