Του Γιώργου Χρυσάνθου
"Εν να πιάσεις τον Μίτα", λέει μια από τις γνωστότερες κυπριακές φράσεις. Την χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να μεταφέρουμε σε κάποιον το μήνυμα, ότι δεν θα καταφέρει να εντοπίσει κάποιον ή κάτι. Στην πραγματικότητα ο Μίτας ήταν υπαρκτό πρόσωπο, και σήμερα ακολουθούμε τα χνάρια του για να μάθουμε ποιος ήταν αυτός ο άνθρωπος που έγραψε την δική του αμαρτωλή ιστορία και μας ανάγκασε να επικαλούμαστε μέχρι και σήμερα το όνομα του.
Γεννηθείς το 1906 στο εγκαταλελειμμένο από το 1963 τουρκοκυπριακό χωριό Βρέτσια της Επαρχίας Πάφου, ο Τζεμάλ Μεχμέτ Μίτα ήταν γιος του Μεχμέτ, ο οποίος για κάποια χρόνια κοντά στο 1890, ήταν μέλος της διαβόητης συμμορίας των Χασαμπουλιών.
Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του είχε καταδικαστεί για πρώτη φορά σε ηλικία 20 ετών για ζωοκλοπή, ενώ σύντομα έγινε ο φόβος και ο τρόμος των γεωργοκτηνοτρόφων, αφού πήρε το χρίσμα του αρχηγού συμμορίας, η οποία δρούσε στην ημιορεινή Πάφου.
Μάλιστα το 1936 κατέληξε για τέσσερα χρόνια στη φυλακή λόγω πολλών αδικημάτων και όταν βγήκε το 1940, άρχισε να γράφει την δική του ιστορία με τον χειρότερο τρόπο, φεύγοντας από την ημιορεινή Πάφο και καταλήγοντας στην Σολέα.
Το πιο αμαρτωλό σκέλος της ιστορίας του γράφτηκε στην περιοχή της Σολιάς, όπου γνώρισε μια Τουρκοκύπρια στο ερειπωμένο πλέον χωριό Άγιος Επιφάνιος.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ-Κοινοτάρχης Φλάσου
"Παντρεύτηκε στον Άγιο Επιφάνιο μια νεαρή τουρκοκύπρια με το όνομα Χατιτζέ. "
Στον Άγιο Επιφάνιο μας οδήγησε ο κοινοτάρχης της Φλάσου, ο οποίος μας αποκάλυψε το πρώτο έγκλημα του Μίτα.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ-Κοινοτάρχης Φλάσου
"Ήταν η αντιπαλότητα που υπήρξε μεταξύ του Μίτα και του κουνιάδου του, του άντρα της Χατιτζέ. Είχαν προβλήματα για το που θα βόσκει ο καθένας και ο Μίτας τον έσφαξε."
Ο ίδιος ο Μίτας αναγκάστηκε ωστόσο να εγκαταλείψει την περιοχή και να καταφύγει στα βουνά, όταν εκτέλεσε τον κοινοτάρχη του Αγίου Επιφανείου Χασάν Καρά Μεχμέτ, ο οποίος ξεκίνησε για τον αστυνομικό σταθμό της Λεύκας, για να καταγγείλει τον Μίτα για πολλά από αυτά που γνώριζε.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ-Κοινοτάρχης Φλάσου
"Ο Μίτας του είπε να έρθει πίσω και να μην πάει να μαρτηρήσει. Ο μουχτάρης όμως προχώρησε και ο Μϊτας τον σκότωσε."
ΧΑΜΠΗΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ-Κάτοικος Γαλαταριάς
"Για τον Μίτα ξέραμε τα εγκλήματα του"
Την ιστορία του Μίτα την θυμούνται βεβαίως και οι παλιότεροι στην ημιορεινή Επαρχία Πάφου – δηλαδή στον τόπο καταγωγής του -, όπως ο κύριος Χαμπής τον οποίο συναντήσαμε στο καφενείο της Γαλαταριάς, έξι χιλιόμετρα από τα Βρέτσια.
ΧΑΜΠΗΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ-Κάτοικος Γαλαταριάς
"Επειδή επί Αγγλοκρατίας υπήρχε η ποινή της κρεμάλας, έπρεπε όσοι έκαναν εγκλήματα να διαφύγουν στα βουνά. Είχαν τροφοδότες που τους έπερναν φαγητό."
Ο κύριος Χαμπής μας αποκάλυψε ότι ο πατέρας του, αναγκάστηκε να καλύψει τον Μίτα υπό τον φόβο των αντιποίνων της συμμορίας, όταν ο γνωστός εγκληματίας τραυματίστηκε από αστυνομικό και διέφυγε κατά την διάρκεια καταδίωξης μεταξύ Βρετσιών και Κοιλίνιας.
ΧΑΜΠΗΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ-Κάτοικος Γαλαταριάς
"Χτύπησε ο Μίτας και ήρθε στο χωριό μας."
Τότε οι χωριανοί πίσω από τα μάτια των Αστυνομικών έστησαν σχέδιο περίθαλψης του Μίτα, αιτιολογώντας την παρουσία γιατρού στο χωριό Κοιλίνια, με άλλο τρόπο.
ΧΑΜΠΗΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ-Κάτοικος Γαλαταριάς
"Ο πατέρας μου πήγε με το γαϊδούρι στο χωριό Φύτη και έφερε τον γιατρό. Στη συνέχεια έβαλε την μάνα μου να κάνει την άρρωστη. "
Και κάπως έτσι, ο Μίτας ανάρρωσε και γλύτωσε προσωρινά την σύλληψη.
Ο κλοιός για τον Μίτα άρχισε να σφίγγει υπερβολικά στις αρχές του 1946.
Το ανθρωποκυνηγητό κράτησε ακόμη 18 μέρες και τελικά η Αστυνομία, με την βοήθεια του στρατού, του πέρασαν χειροπέδες μετά από καταδίωξη λίγο έξω από το χωριό Αλέκτορα, με την είδηση να φτάνει τις επόμενες ώρες σε κάθε γωνιά της Κύπρου.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ-Κοινοτάρχης Φλάσου
"Εμείς στο Δημοτικό χαρήκαμε εκείνη τη μέρα και λέγαμε το τραγούδι «Ρε ο Εγγλέζος τον λαό πιάνει τον με το αμάξι, όχι τον Μίτα τον φεφκόν να μεν σου τον συνάξει»"
Μάλιστα ο Μίτας, αφού κατάλαβε ότι έφτασε το τέλος, έβαλε ως τελευταίο όρο για παράδοση, να του περάσει τις χειροπέδες ο Αστυνόμος Πάφου, με το επίθετο Χούκ.
ΧΑΜΠΗΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ-Κάτοικος Γαλαταριάς
"Η τύχη σου ήταν αυτή. Αν σε έπιαναν θα σε κρέμαζαν. Και έτσι έγινε."
Με αυτό τον τρόπο, έφτασε το τέλος για τον Μίτα, ο οποίος κατέγραψε μια από τις συναρπαστικές ιστορίες του προηγούμενου αιώνα.υναρπαστικές ιστορίες του προηγούμενου αιώνα.
