Βρισκόμαστε στο Μπανγκλαντές. Μια ομάδα δημοσιογράφων διεξάγει έρευνα για το πρόβλημα των παιδικών γάμων στην περιοχή και ταυτόχρονα πραγματοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης για τα δικαιώματα των παιδιών. Οι «δημοσιογράφοι» είναι όλοι ανήλικοι, παιδιά ηλικίας 12-18 ετών. Τι δουλειά έχουν τα παιδιά με τη δημοσιογραφία;
Σε έναν άλλο τόπο, στην Καμπότζη, ανοίγουμε το ραδιόφωνο να ακούσουμε μια ενημερωτική εκπομπή. Οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί μάς μιλούν για τα προβλήματα της περιοχής τους, δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για θέματα που αφορούν την εκπαίδευση, το περιβάλλον και τη νομοθεσία για την προστασία του δάσους, θέματα υγείας και ισότητας των φύλων. Οι εκφωνητές είναι μαθητές και μαθήτριες του γυμνασίου; Τι δουλειά έχουν με το ραδιόφωνο;
Μεταφερόμαστε στην Γκάνα, όπου μια επιτροπή συμμετέχει στα τοπικά συμβούλια και ενημερώνει για το πρόβλημα των παιδικών γάμων, ζητώντας μέτρα για την προστασία των κοριτσιών, ενώ στην Τανζανία μια άλλη επιτροπή ζητά από την υφυπουργό παιδείας αναβάθμιση της παιδείας με πόρους που θα εξασφαλιστούν από τη δίκαιη φορολόγηση. Οι επιτροπές απαρτίζονται από μαθήτριες και μαθητές γυμνασίου και λυκείου. Τι δουλειά έχουν οι μαθητές με την πολιτική και την οικονομία;
Δεν πρόκειται φυσικά για φαινόμενα παιδικής εργασίας. Οι ομάδες παιδιών στις χώρες δράσης της ActionAid «δουλεύουν» για να προστατεύσουν τα δικαιώματα των παιδιών, να αποτρέψουν την εγκατάλειψη του σχολείου, να καταπολεμήσουν την παιδική εργασία και να εξαλείψουν τους παιδικούς γάμους. Πρόκειται για ομάδες ενημέρωσης και κινητοποίησης, ομάδες επαγρύπνησης και παρέμβασης, ομάδες συνεργασίας και προσφοράς. Τα παιδιά που συμμετέχουν στις ομάδες μαθαίνουν για τα δικαιώματά τους και συμμετέχουν σε εργαστήρια όπου καλλιεργούν διάφορες δεξιότητες που τα βοηθούν να κινητοποιούνται και να φέρνουν την αλλαγή στον τόπο τους. Μαθαίνουν πώς να μιλούν σε κοινό, πώς να διεξάγουν έρευνες, πώς να υλοποιούν επικοινωνιακές δράσεις, πώς να συντονίζουν εκστρατείες. Με δυο λόγια, αποκτούν τα απαραίτητα εφόδια που θα εξασφαλίσουν μια καλύτερη ζωή, τόσο στα ίδια, όσο και σε ολόκληρες τις κοινότητές τους.
«Έχω μάθει ότι ως παιδιά έχουμε ευθύνες απέναντι στα μικρότερα παιδιά και πρέπει να προστατεύουμε τα δικαιώματά μας. Τα παιδιά έχουν δικά τους ξεχωριστά δικαιώματα, οι ανάγκες τους είναι διαφορετικές και δεν είμαστε μια ομάδα μικρότερης σημασίας λόγω της ηλικίας μας. Πρέπει να κάνουμε πράγματα για την ανάπτυξή μας και για ένα καλύτερο μέλλον», δηλώνει με αποφασιστικότητα η 13χρονη Aduri, επικεφαλής ομάδας παιδιών στο Μπανγκλαντές. Χάρη στη δράση της ομάδας της, η συμμετοχή των παιδιών στην εκπαίδευση έχει αυξηθεί, αφού τα παιδιά γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και οι γονείς έχουν μάθει για τη σημασία του σχολείου για το μέλλον των παιδιών. Η ομάδα της Aduri κατάφερε επίσης να αποτρέψει παιδικούς γάμους στο χωριό τους, συμβουλεύοντας τα παιδιά τι πρέπει να κάνουν για να προστατευθούν, με τη στήριξη της ActionAid.
Στην κοινότητα Nanumba στην Γκάνα, λειτουργούν 30 ομάδες κοριτσιών της ActionAid, που έχουν ως στόχο να εντοπίζουν τα προβλήματα που εμποδίζουν τα κορίτσια να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους και να κινητοποιούνται ώστε να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες στα σχολεία και στήριξη των κοριτσιών. Η 16χρονη Kubura είχε την ευκαιρία να μιλήσει στη δημοτική αρχή της περιοχής της, απαριθμώντας τα προβλήματα και τις ελλείψεις του σχολείου, και να υποβάλει τα αιτήματα της μαθητικής κοινότητας για εγκαταστάσεις υγιεινής και ασφαλείς χώρους για τα κορίτσια, ώστε να μπορούν να φοιτούν χωρίς απουσίες κατά την περίοδό τους.
Από τις 11:00 μέχρι τις 12:00 καθημερινά, στον τοπικό σταθμό «Κοινοτική Ελευθερία» της περιοχής Pursat στην Καμπότζη, νεαρές εκφωνήτριες και εκφωνητές εκπέμπουν τα μηνύματα που θα βελτιώσουν τη ζωή όλης της κοινότητας. Η ActionAid παρέχει οικονομική στήριξη για την υλοποίηση των εκπομπών, αλλά κι εκπαίδευση στους επίδοξους ρεπόρτερ για το πώς να συλλέγουν και να καταγράφουν το υλικό τους, πώς να παράγουν βίντεο και να τα προωθούν στα κοινωνικά δίκτυα, πώς να διαμορφώνουν τα μηνύματά τους για το κοινό. «Όνειρό μου ήταν κάποια μέρα να μπορέσω να κάνω κάτι για να βοηθήσω την κοινότητά μου, αλλά δεν ήξερα τον τρόπο», δηλώνει η 16χρονη Sreyyin και συμπληρώνει: «Δεν περίμενα ποτέ ότι τα παιδιά θα μπορούσαν να ασχοληθούν με την παραγωγή εκπομπών στο ραδιόφωνο-πίστευα ότι ήταν δουλειά μόνο για ενήλικες. Με τον συντονισμό και τη στήριξη της ActionAid, ξεκινήσαμε το πρόγραμμα νεαρών εθελοντών ραδιοφωνικών παραγωγών της κοινότητας και κάναμε πολλές εκπαιδεύσεις για διάφορα θέματα. Είμαι πολύ περήφανη για όσα έχουμε πετύχει με την ομάδα μου μέχρι τώρα, ειδικά για τις 105 οικογένειες που ζουν στην κοινότητά μου και άκουσαν τα μηνύματά μου».
Σε όλο τον κόσμο, τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα καθημερινά με προκλήσεις που τα εμποδίζουν να αναπτυχθούν σωστά και να εξελιχθούν, με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται η φτώχεια και οι ανισότητες. Εκατομμύρια παιδιά μένουν εκτός εκπαίδευσης επειδή αναγκάζονται να δουλέψουν. Σύμφωνα με στοιχεία της UNICEF, ένα στα πέντε παιδιά στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, ηλικίας 5-17 ετών, εμπλέκονται σε παιδική εργασία, γεγονός που έχει επιπτώσεις στην σωματική, πνευματική, κοινωνική και μαθησιακή τους εξέλιξη. Προκειμένου να ανατραπεί αυτό, χρειάζεται πολύπλευρη δράση που θα φέρει ολιστικές και μακροπρόθεσμες αλλαγές στις κοινωνίες. Οικονομική ανάπτυξη στις πιο ευάλωτες κοινότητες, ίσες ευκαιρίες, ενημέρωση για τα δικαιώματα, ενίσχυση της εκπαίδευσης, άσκηση θεσμικής πίεσης. Παρέχοντας στα παιδιά τη δυνατότητα να κινητοποιηθούν και τα ίδια για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους και δίνοντάς τους τη δυνατότητα να πετυχαίνουν αλλαγές στις κοινότητές τους, μπορούμε να συμβάλουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, στην εξάλειψη της παιδικής εργασίας.
Η δουλειά των παιδιών είναι μόνο η επένδυση στο μέλλον τους. Η ενημέρωση και η ενδυνάμωσή τους ώστε να διεκδικούν όσα δικαιούνται και να μπορούν να κάνουν τη φωνή τους να ακούγεται. Να μπορούν να αλληλοστηρίζονται, να κάνουν όνειρα, να ελπίζουν. Δική μας δουλειά είναι να τους εξασφαλίζουμε τις συνθήκες και τις ευκαιρίες για να το καταφέρουν.
Αν θέλεις να ενισχύσεις κι εσύ τη δράση της ActionAid για τη στήριξη των παιδιών, μπες εδώ.
