Καθοριστικός ο μήνας Μάρτιος για την Τεχνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου καθώς θα έχει στα χέρια της τα αποτελέσματα της παγκύπριας έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη γύρω από το καυτό ζήτημα της ευθανασίας, ένα ευαίσθητο ζήτημα που άνοιξε τον προηγούμενο μήνα η Βουλή.
Στόχος να διαφανούν οι γνώσεις και οι αντιλήψεις των Κυπρίων σχετικά με την ευθανασία ενώ σχετικό ερωτηματολόγιο θα φτάσει σύντομα στα μέλη του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου όπως επίσης και στους νοσηλευτές.
Σε επικοινωνία μας με τον Αντιπρύτανη Έρευνας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Πρόεδρο της Τεχνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, Δρ. Κωνσταντίνο Φελλά μας ανέφερε τις πρωτοβουλίες και δράσεις που εστιάζει η Επιτροπή ώστε να εξαχθούν επιστημονικά συμπεράσματα τα οποία στη συνέχεια θα οδηγηθούν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
"Η έκθεση γνώμης θα ολοκληρωθεί γύρω στα μέσα Μαρτίου, η δεύτερη πρωτοβουλία κατόπιν δικής μου πρωτοβουλίας είναι να διεξαχθεί παγκύπρια έρευνα για τις γνώσεις, τάσεις και αντιλήψεις των Κυπρίων σχετικά με το θέμα της ευθανασίας. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε και τον παλμό της κοινωνίας. Γύρω στη δεύτερη βδομάδα του Μαρτίου θα έχουμε τα αποτελέσματα της έρευνας και η τρίτη πρωτοβουλία είναι να γίνει μια έρευνα ανάμεσα στα μέλη του ΠΙΣ. Αρχίζει αυτή τη βδομάδα να κυκλοφορεί στους γιατρούς για να καταγράψουν και αυτοί την άποψή τους".
Σε αριθμό ερωτήσεων άλλωστε θα κληθούν να απαντήσουν και μέλη του Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών.
"Και με τους νοσηλευτές επίσης θα γίνει μια παρόμοια έρευνα εντός της επόμενης βδομάδας, θα κυκλοφορήσει και σε αυτούς ημερολόγιο για να δούμε και τις δικές τους αντιλήψεις. Στις 5 Απριλίου θα γίνει μια ημερίδα σχετικά με το θέμα της ευθανασίας σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο".
Ο Δρ. Φελλάς πρόσθεσε πως η αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή αναμένει με μεγάλη ανυπομονησία τα αποτελέσματα της έρευνας.
"Θέλω όταν γίνει αυτή η ημερίδα τον Απρίλιο να υπάρχουν αποτελέσματα για να τεκμηριώσουμε και να στηρίξουμε τη συζήτηση για να ανοίξει ο διάλογος. Τα περιμένει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θα τους βοηθήσουμε με τα επιστημονικά δεδομένα για να εμπλουτίσουμε αυτό το διάλογο και τη συζήτηση, γύρω από αυτό το πολυσύνθετο, πολύπλευρο και ευαίσθητο θέμα. Χρειάζεται όμως ο δημόσιος διάλογος".
Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα επανασυγκληθεί αφού ενημερωθεί για την ολοκλήρωση της έρευνας από την Τεχνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου, σύμφωνα με την Πρόεδρο της Επιτροπής και βουλεύτριας του ΑΚΕΛ, κα. Ειρήνη Χαραλαμπίδου.
"Ανοίξαμε ένα διάλογο γύρω από ένα πολύ σημαντικό ζήτημα το οποίο για πολλούς σε μεγάλο βαθμό θεωρείται ταμπού. Είναι όμως μια αναγκαιότητα της σύγχρονης κοινωνίας, συζητούμε ένα πολύ αυστηρό νομικό πλαίσιο όπως αυτό που διέπει την ίδια νομοθεσία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ζήτημα επιλογής ενός ανθρώπου να φεύγει ήρεμα αντί να ταλαιπωρείται, αναφερόμαστε πάντα σε ασθένειες όπου υπάρχει διάγνωση για κατάληξη του ασθενούς οπότε έχει ο ίδιος το δικαίωμα να αποφασίζει αν επιλέγει να φύγει ήρεμα. Από εκεί και πέρα θα περιμένουμε τα αποτελέσματα της έρευνας έχοντας υπόψη τις ευαισθησίες που υπάρχουν γύρω από το ζήτημα και θα δούμε πως θα προχωρήσουμε".
"Δικλείδες που θα αποτρέψουν καταχρήσεις"
Ο φάκελος "ευθανασία" άνοιξε στη Βουλή στις 24 Ιανουαρίου του 2022. Κατά τη συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δρ Αριστοτέλης Κωνσταντινίδης, σημείωσε ότι δεν απορρέει διεθνής υποχρέωση ρύθμισης της ευθανασίας ή της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας από την ΕΕ ή την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Σημείωσε ότι υπάρχει μία διεθνής τάση ρύθμισης του ζητήματος τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν όμως και τα κράτη που αφήνουν το θέμα αρρύθμιστο και είτε επιτρέπουν τη δίωξη των γιατρών ή αφήνουν τους γιατρούς να κάνουν παθητική ευθανασία, τερματίζοντας τη ζωή, αποσύροντας, για παράδειγμα την τεχνητή υποστήριξη.
Ο ίδιος πρότεινε τον όρο «ιατρικά βοηθούμενος θάνατος» (medically assisted death). Το “ιατρικώς βοηθούμενη” ξεκαθαρίζεται ότι είναι πράξη που μπορεί να γίνεται μόνο από γιατρό, για να αποφεύγεται φόνος από οίκτο, ενώ παρέχεται άμυνα στον γιατρό που θα κάνει την πράξη. Ανέφερε ότι η νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να περιλαμβάνει τις δικλείδες που θα αποτρέψουν αυθαιρεσίες και καταχρήσεις.
Οντολογικό ζήτημα απαντά η Εκκλησία
Εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου, ο Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Χριστοδούλου ανέφερε ότι το ζήτημα είναι οντολογικό. Έκανε αναφορά στον όρκο του Ιπποκράτη, στον οποίο αναφέρεται η δέσμευση η ιατρική τέχνη να υπηρετεί τη ζωή. Πρόσθεσε ότι στην ελληνοχριστιανική παράδοση προστίθεται η καταξίωση της ποιοτικής ζωής με την αναφορά στο μεταφυσικό, στο πέρασμα στην αιώνια ζωή.
Εξετάζοντας το θέμα της ευθανασίας, πρέπει να εξεταστεί το θέμα της προβολής της ατομικής βούλησης από τη μια και η έλλειψη μεταφυσικής αναφοράς από την άλλη, είπε και διερωτήθηκε κατά πόσο αν απορριφθεί η σχέση του Θεού με το μυστήριο της ζωής, τότε ο άνθρωπος αποτιμάται ως σύνολο χημικών διεργασιών ή ότι κατέχει απόλυτα ιδιοκτησιακά δικαιώματα στην ύπαρξή του. Στη μεταφυσική απουσία, ευνοείται η απελπισία, ειδικά στις στιγμές της κορύφωσης του πόνου και του θανάτου, πρόσθεσε, ενώ είπε ότι για τους ένθεους υπάρχει η αμυδρή ελπίδα για την προσδοκία της μετά θάνατον ζωής, η οποία δίνει αντοχή και καρτερία.
Σημείωσε ωστόσο, ότι αυτό δεν αποκλείει η Εκκλησία να δώσει μία θέση σχετικά με την ευθανασία, παρά να εκφράσει μία αντίθεση.
Προβληματισμένοι οι γιατροί
Από την πλευρά του ο Γραμματέας του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου και Πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας, Δρ. Μιχάλης Αναστασιάδης διερωτήθηκε κατά πόσο καταπατάται ο όρκος του Ιπποκράτη με την ιατρικώς υποβοηθούμενη αυτοκτονία.
Πρόσθεσε πως πρέπει να τηρούνται οι όροι που διασφαλίζουν το δικαίωμα στη ζωή και στη βέλτιστη άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, χωρίς νομική εμπλοκή για ιατρική αμέλεια, ή υπέρβαση καθήκοντος. Επομένως, ανέφερε, ο ΠΙΣ τηρεί θέση αναμονής και προβληματισμού.
