Πώς η "κατάρρευση" του Facebook ανέδειξε την εξάρτησή μας στα social media

Τρίτη, 5/10/2021 - 17:25
Μικρογραφία

Με τον πιο περίτρανο τρόπο απέδειξε τον εθισμό εκατομμύρια χρηστών στα social media, η διακοπή που σημειώθηκε για έξι και πλέον ώρες στις εφαρμογές του Facebook.

Το παγκόσμιο "blackout" του γιγάντιου τεχνολογικού κολοσσού που διαθέτει το Facebook, το Messenger, το Instagram και το Whatsapp, έφερε στο προσκήνιο τα υπαρξιακά κενά μιας μερίδας της κοινωνίας που δεν ξέρει με ποιο τρόπο μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτές τις πλατφόρμες, αναφέρει ο Σχολικός Ψυχολόγος και Ειδικός Επιστήμονας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης, Ανδρέας Χατζηκυπριανού. 

Ο κ. Χατζηκυπριανού μίλησε στο AlphaNews.Live και υπογράμμισε πως η συνεχής εμπλοκή του ατόμου στο διαδίκτυο έχει έναν ενισχυτικό ρόλο μέσω μιας σειράς βιοχημικών αλλαγών που συμβαίνουν στον εγκέφαλο.

Για παράδειγμα όταν ένα άτομο παρακολουθεί τα likes του, ή παίζει παιχνίδια, παρατηρείται μια αύξηση ουσιών στον εγκέφαλο που θέτουν σε λειτουργία το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, εξήγησε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το άτομο να θέλει να επαναλάβει τη δραστηριότητα αυτή γιατί λαμβάνει ευχαρίστηση.

"Το ίδιο σύστημα παρατηρούμε όταν τα άτομα εμπλέκονται σε άλλες εθιστικές δραστηριότητες όπως ο τζόγος ή η χρήση ναρκωτικών ουσιών. Δεν είναι τυχαίο πως όταν το σύστημα αυτό τεθεί σε λειτουργία, τα άτομα έχουν την ανάγκη να εμπλακούν με αυτές τις δράσεις γιατί ο οργανισμός επιζητεί την ευχαρίστηση."

Οι προσωρινές βιοχημικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλό μας με τη λήψη των likes, αντικαθιστούν την ευτυχία και μας εθίζουν στην έκθεση του εαυτού μας και στην παρακολούθηση της ζωής άλλων, τόνισε ο κ. Χατζηκυπριανού. 

"Ο σύγχρονος άνθρωπος θεωρεί πιο σημαντικό να φωτογραφίσει ένα ηλιοβασίλεμα έτσι ώστε να το αναρτήσει για να λάβει θαυμασμό, παρά να το απολαύσει. Αν το καλοσκεφτούμε αυτό είναι προβληματικό."

Εξάλλου, το λεγόμενο FoMO (Fear of missing out) είναι ένα σύνδρομο που φαίνεται να "γεννήθηκε" από τα social media και ουσιαστικά αφορά στον φόβο των ατόμων να μη μείνουν εκτος από όσα συμβαίνουν γύρω τους.

Στην τάση αυτή ανφέρθηκε και ο κ. Χατζηκυπριανού, ο οποίος εξήγησε ότι ουσιαστικά αποτελεί μια προσπάθεια των ερευνητών στον χώρο των κοινωνικών επιστημών να ερμηνεύσουν σε συμπεριφορικό επίπεδο τον λόγο του εθισμού πέραν από τις βιολογικές συνισταμένες που περιγράφηκαν πιο πάνω.

Όπως είπε, πρόκειται για ένα είδος κοινωνικού άγχους, που χαρακτηρίζεται από την ανάγκη των ανθρώπων να παραμένουν συνεχώς σε επαφή με τις δραστηριότητες των άλλων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια ψυχαναγκαστική ανησυχία ότι τα άτομα μπορούν να χάσουν ευκαιρίες.

"Σε ψυχολογικό επίπεδο τα άτομα βιώνουν πολλά από τα συμπτώματα άγχους συνοδευόμενα από την ανάγκη παρακολούθησης των αναρτήσεων καθώς και ιστοριών των άλλων ατόμων. Το κυνηγητό όμως αυτό για μια εμπειρία κάποιου άλλου σε έναν ψεύτικο κόσμο στερεί την ευκαιρία των ατόμων για να ζήσουν στο εδώ και τώρα, στην αληθινή ζωή, που δεν έχει σχέση με τα φίλτρα και την ψεύτικη πραγματικότητα."