Θανατική ανάκριση, μία ιδιαίτερη δικαστική διαδικασία, με συγκεκριμένους δικονομικούς κανόνες, αλλά και συγκεκριμένες εξουσίες του αποφασίζοντος δικαστή (θανατικού ανακριτή).
Για το όλο θέμα, που έχει άλλωστε ανακύψει σε επίπεδο δημοσιότητας με αφορμή και την εν εξελίξει θανατική ανάκριση στην πολύκροτη υπόθεση θανάτου του Εθνοφρουρού Θανάση Νικολάου το 2005, μίλησε στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση ο ποινικολόγος Ηλίας Στεφάνου.
Στην υπόθεση Θανάση Νικολάου η θανατική ανάκριση που διεξάγεται αυτές τις μέρες είναι η 3η στη σειρά. Όπως είπε ο κ. Στεφάνου, όποτε υπάρχει ένας αφύσικος θάνατος και δεν υπάρχει συγκεκριμένη μαρτυρία ότι τελέστηκε ποινικό αδίκημα, τότε διεξάγεται ενώπιον δικαστή ο οποίος έχει τον τίτλο του θανατικού ανακριτή, μία διαδικασία έτσι ώστε να διαφανεί υπό ποιες συνθήκες (χρόνος, τρόπος, τόπος κτλ.) έχει επέλθει ο θάνατος ενός προσώπου και αν έχει υπάρχει εύλογη υποψία ότι τελέστηκε κάποιο ποινικό αδίκημα, χωρίς όμως να συγκεκριμενοποιούνται πρόσωπα.
Αν διαπιστωθεί από τη θανατική ανάκριση ότι υπάρχει εύλογη υποψία ότι τελέστηκε ποινικό αδίκημα, τότε, είπε ο κ. Στεφάνου, ο φάκελος αποστέλλεται στον Γενικό Εισαγγελέα για να διεξαχθεί ποινική έρευνα από την Αστυνομία. Το πόσες φορές μπορεί να γίνει αυτό, εξαρτάται όπως εξήγησε, από τα γεγονότα.
«Στις ποινικές υποθέσεις στην Κύπρο ο ρόλος του δικαστή είναι διαιτητικός, ρόλο έχουν οι δικηγόροι. Στη θανατική ανάκριση ο ρόλος του δικαστή είναι ανακριτικός. Οπότε εκεί ο θανατικός ανακριτής αποφασίζει είτε να αποδεχθεί είτε να μην αποδεχθεί ή να ζητήσει να προσκομιστούν όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία»
Επίσης ο θανατικός ανακριτής, εξήγησε ο γνωστός ποινικολόγος, έχει τη διακριτική ευχέρεια να καλέσει νέους μάρτυρες ή και να αποκλείσει μάρτυρες από τη διαδικασία της θανατικής ανάκρισης.
Ο στόχος πάντως της θανατικής ανάκρισης όπως διευκρίνισε, δεν είναι να εντοπίσει αμέλειες των ανακριτών που προηγήθηκαν, αλλά να διαπιστώσει κατά πόσον ο θάνατος ενός προσώπου ήταν αποτέλεσμα φυσικής αιτίας ή προκλήθηκε με συγκεκριμένο μηχανισμό, όπως αυτοκτονία ή ποινικό αδίκημα. Μπορεί ωστόσο, πρόσθεσε ο κ. Στεφάνου, ο θανατικός ανακριτής στο πόρισμά του να αναφέρει ενδεχόμενες αμέλειες ως αποτέλεσμα.
Σε κάθε περίπτωση, είπε ο ποινικολόγος, ο ρόλος της Νομικής Υπηρεσίας στην όλη διαδικασία δεν είναι αντιπαραθετικός με την άλλη πλευρά, αλλά ουδέτερος, παρουσιάζοντας το σύνολο του μαρτυρικού υλικού που συλλέχθηκε κατά τη διενέργεια του ανακριτικού έργου.
