Πάσχα σημαίνει παράδοση, χωριό, ήθη και έθιμα… Πώς γιορτάζονταν λοιπόν αυτές οι μέρες, τον παλιό καλό καιρό; Χρόνια πίσω όταν οι μυρωδιές ήταν αληθινές, οι κουβέντες σταράτες και οι παραδόσεις ρίζωναν βαθιά στις ψυχές… Τότε λοιπόν που τα έθιμα δεν ήταν απλά μια μόδα αλλά είχαν τη δύναμη να βάφουν με λαμπερό χρώμα τις μαυρόασπρες εκείνες εποχές…
Η προετοιμασία για το Πάσχα ξεκινούσε στα χωριά βδομάδες πριν… όλοι έμπαιναν στο πνεύμα της μεγάλης γιορτής. Πρώτα το ασπρόγιασμα στους τοίχους και έπειτα οι ετοιμασίες για να καθαρίσουν δρόμοι, σπίτια και πλατείες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πήραν «φωτιά» οι ψησταρίες: Πώς γιόρτασαν οι Κύπριοι το Πάσχα (ΒΙΝΤΕΟ)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σάββατο του Λαζάρου… Η νεολαία του χωριού στο μακρινό 1972 αναπαριστά από σπίτι σε σπίτι την ανάσταση του πιστού φίλου του Χριστού… Και ο Χριστός εφώναξε μια φωνή μεγάλη. Λάζαρε δεύρο έξελθε και ηκούστην εις τον Άδη.
Και ο νυμφίος έρχεται, οι ψαλμοί της μεγάλης βδομάδας κατακλύζουν τις εκκλησίες… Σταδιακά οι πόλεις αδειάζουν και τα χωριά αποκτούν ξανά την αίγλη τους. Μέχρι και σήμερα Μεγάλη Πέμπτη και Μεγάλη Παρασκευή η οικογένεια μαζεύεται για το πύρωμα του φούρνου.
Προτού καλά-καλά χαράξει ξεκινούσε το ζύμωμα… Ευλογία αν είχες την ευκαιρία να γευτείς το ψωμί και τη φλαούνα από τα ταλαιπωρημένα αλλά γεμάτα αγάπη χέρια της γιαγιάς… Στην εκκλησία οι εικόνες χάνουν τη λάμψη τους, ένα μαύρο ρούχο σκεπάζει το τέμπλο σε ναούς και μοναστήρια.
Μετά τη σταύρωση το ξενύχτι για το στόλισμα του επιταφίου. Γιασεμιά, κρίνα και τριαντάφυλλα από τους κήπους και τις αυλές… Οι ψάλτες συνοδεύουν με τους ήχους του θρήνου της Παναγίας… Κάπου εκεί στην κορύφωση του θείου δράματος βάφονται και τα κόκκινα αυγά.
Μεγάλη Παρασκευή και τα εγκώμια ψάλλονται από άκρη σε άκρη. Ο επιτάφιος περιφέρεται για ευλογία σε κάθε στενό. Οι οικοδέσποινες ανοίγουν τα σπίτια τους για να καπνίσουν τον εσταυρωμένο.
Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα… Οι νέοι πυρετωδώς μαζεύουν ξύλα για το έθιμο της Λαμπρατζιάς… Καίνε τον Ιούδα και την προδοσία. Με ένα κερί στο χέρι και φορώντας τα καλά τους οι πιστοί συρρέουν για το Χριστός Ανέστη.
Το τραπέζι στρώνεται για τη μεταμεσονύκτια σούπα. Ξημερώνει Πάσχα. Άλλο ένα αποτύπωμα παράδοσης αφήνεται στις κεντρικές πλατείες. Μια τριήμερη γιορτή με παραδοσιακά παιχνίδια ξεκινά να στήνεται για την Ανάσταση του θεανθρώπου.
Έμειναν λίγα φιλμ για να τα θυμίζουν… Σε κάποιο χωριό μακριά από τον θόρυβο και το άγχος της πόλης όσες γιαγιάδες και παππούδες αυτής της εποχής έμειναν κρατούν Θερμοπύλες ψελλίζοντας ακόμα συγκινημένοι το «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»…
Δείτε το ρεπορτάζ του Ευάγγελου Αγαπίου:
