Ανάμεσα στις αποτυχίες που βαραίνουν τον Υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου, στη βάση των εξαγγελιών και των υποσχέσεών του για διασφάλιση της επαρκούς παραγωγής, μεγαλύτερη αξιοποίηση των ΑΠΕ και μείωση του λογαριασμού ρεύματος που ροκανίζει τα εισοδήματα των καταναλωτών, βρίσκεται και η απουσία συστημάτων αποθήκευσης.

Έξι χρόνια μετά το ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας τους και δύο χρόνια μετά την έναρξη των αδειοδοτήσεων, ούτε και ένα έργο δεν έχει υλοποιηθεί, είτε πρόκειται για αυτόνομη είτε για υβριδική αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Οκτώ ώριμα έργα εξακολουθούν να περιμένουν τελικούς όρους σύνδεσης επειδή είναι ιδιωτικά.

Την ίδια ώρα, η προσοχή του Υπουργείου Ενέργειας παραμένει αποκλειστικά στραμμένη στο πώς θα διευκολύνει την υλοποίηση της παρέκκλισης που εξασφάλισε για λογαριασμό του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς ώστε να λειτουργήσει κεντρική αποθήκευση σε τρεις υποσταθμούς της -ιδιοκτήτριας του συστήματος- ΑΗΚ.

Για ποιο λόγο δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι τώρα η δυνατότητα πολύ υψηλότερης διείσδυσης «πράσινων» μεγαβατώρων στην ηλεκτροπαραγωγή, μέσω αποθήκευσης, από τη στιγμή που υπάρχουν ώριμα έργα; Υπάρχει παρεμπόδιση επειδή πρόκειται για ιδιωτικές επενδύσεις, όπως καταγγέλλει και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής, Κυριάκος Χατζηγιάννη; Για τους ιδιώτες επενδυτές, οι απαντήσεις είναι ξεκάθαρες: η Κυβέρνηση έχει αποφασίσει να υπονομεύσει βασικές πρόνοιες της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού ώστε να διασφαλίσει τη δεσπόζουσα θέση της ΑΗΚ, με απώτερο σκοπό το μοντέλο του μοναδικού αγοραστή, που εφαρμόστηκε στη Μάλτα με πολύπλευρη οικονομική αποτυχία, πρωτίστως για την τσέπη των φορολογουμένων.

Χατζηγιάννη: Κατάντησε να υπηρετεί συντεχνίες

Στις φωνές κατά των ενεργειών του Γιώργου Παπαναστασίου έχει προστεθεί κι αυτή του Προέδρου της Επιτροπής Ενέργειας της Βουλής, Κυριάκου Χατζηγιάννη, ο οποίος με αφορμή τις πρόσφατες περικοπές ρεύματος στους καταναλωτές, μιλώντας στον Alpha, κατηγόρησε ευθέως τον Υπουργό πως «κατάντησε να υπηρετεί τις συντεχνίες του προσωπικού της ΑΗΚ. Παρεμποδίζεται η όποια επένδυση και αλλαγή στο σύστημα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που δεν υπήρξε εκείνη η πρόοδος και η διασφάλιση της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν αιτήσεις για ικανότητα αποθήκευσης πέραν των 700MWh και να μην δίνουν τους όρους σύνδεσης επειδή δεν είναι σύμφωνο το προσωπικό της ΑΗΚ».

Διαβάστε επίσης: Φωνές για αδράνεια και ανεπάρκεια που μας έφτασαν στις περικοπές ρεύματος

Ο Κυριάκος Χατζηγιάννη προέβη και σε μια άλλη σοβαρή καταγγελία, δηλώντας στο ΡΙΚ πως ο Υπουργός Ενέργειας «θέλει και απαιτεί να διαχειρίζεται το ευρύτερο θέμα ενέργειας της χώρας σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και να το χειρίζονται κάποιοι τους οποίους έχει διορίσει. Είναι λογικά αυτά τα πράγματα; Να περιμένουμε μια κυβέρνηση, πότε θα της επιτρέψει το συνδικαλιστικό κίνημα ή το κρατικό μονοπώλιο της ΑΗΚ για να πάρει αποφάσεις;».

Διαβάστε επίσης: «Όμηρος συμφερόντων η αποθήκευση»: Πυρά Χατζηγιάννη για το κρατικό μονοπώλιο

Ποιοι θα πληρώσουν την κεντρική αποθήκευση;

Η κλεψύδρα αδειάζει ενόψει της εμπορικής λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού χωρίς ακόμη να διαλυθούν οι ασάφειες γύρω από την κεντρική αποθήκευση, που κατά παρέκκλιση θα εγκαταστήσει και θα λειτουργήσει ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς, εντός τριών υποσταθμών της ΑΗΚ, με χρονοδιάγραμμα τον Ιούνιο του 2026. Δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί σημαντικές πτυχές ή δεν έχουν απαντηθεί ακόμα σοβαρά ερωτήματα, όπως τα παρακάτω:

• Από πού θα φορτίζει με ανανεώσιμη ενέργεια και ποιος θα επωμίζεται το κόστος;
• Η όποια επιβάρυνση και το όποιο όφελος, ποιους θα αφορά;
• Η κεντρική αποθήκευση θα εξυπηρετεί την εξισορρόπηση της συχνότητας, όπως προνοεί η παρέκκλιση που παραχωρήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή θα χρησιμοποιείται για άλλες υπηρεσίες, κατά παράβαση της εθνικής νομοθεσίας;
• Το κόστος της κεντρικής αποθήκευσης θα επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο τις τιμές στην ανταγωνιστική αγορά;
• Προκύπτει ή όχι σύγκρουση συμφερόντων από τη στιγμή που ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς, πέρα από λειτουργός της αγοράς, εκδίδει όρους σύνδεσης αλλά και θα διαχειρίζεται αποθήκευση ΑΠΕ;

Να τρομοκρατήσουν την κοινή γνώμη

Συντεχνιακοί της ΑΗΚ, οι οποίοι προβάλλουν συνεχώς ατεκμηρίωτους και ανυπόστατους ισχυρισμούς περί «ιδιωτικών συμφερόντων που στοχεύουν στα υπερκέρδη εις βάρος των καταναλωτών αλλά και στο κλείσιμο του ημικρατικού οργανισμού», με προφανή στόχο να τρομοκρατήσουν την κοινή γνώμη και να την αποπροσανατολίσουν από τις παθογένειες, έχουν διατυπώσει τη θέση πως ο Υπουργός Ενέργειας, ο ΔΣΜΚ και η Αρχή Ηλεκτρισμού, τήρησαν κοινή γραμμή για την κεντρική αποθήκευση για να μειωθεί το κόστος για τους καταναλωτές. Εξέφρασαν επίσης το σενάριο-ισχυρισμό πως «ορισμένοι ιδιώτες» θέλουν την ΑΗΚ να καλύπτει τις ώρες αιχμής, για να την πωλούν οι ίδιοι ακριβότερα στον καταναλωτή.

Η τιμή για τους καταναλωτές

Όλες οι πιο πάνω θέσεις αντιμετωπίζονται από τους ιδιώτες επενδυτές, καθώς και από εμπειρογνώμονες στην ενέργεια, ως παντελώς αβάσιμα. Βάσει των σημερινών δεδομένων, κανείς δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει αν θα μειωθεί η τιμή ή όχι για τους καταναλωτές σε περίπτωση που η κεντρική αποθήκευση του ΔΣΜΚ χρησιμοποιηθεί κατά τις ώρες αιχμής που δεν καθίσταται δυνατή η αξιοποίηση των φωτοβολταϊκών ή και της αιολικής παραγωγής. Απουσιάζουν σημαντικές παράμετροι καθώς δεν γνωρίζουμε την κεφαλαιουχική δαπάνη του συγκεκριμένου συστήματος, ποιος θα τις επωμιστεί ή τις τιμές που θα αγοράζει και θα πουλά ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς.

Ο προ ετών εναρμονισμός της Κύπρου με την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, με απόφαση της κυπριακής Βουλής, προνοεί ότι ο ΔΣΜΚ θα παίρνει τη χαμηλότερη τιμή από τα ιδιωτικά συστήματα αποθήκευσης, προς όφελος των καταναλωτών. Τι θα γίνει στο ενδεχόμενο συνέχισης της παρεμπόδισής τους; Θα συνάδει με τη νομοθεσία; Η παρέκκλιση δίνει το δικαίωμα στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς να αγοράζει από τον εαυτό του, εάν είναι ο μόνος με κεντρική αποθήκευση; Ούτε σε αυτά τα ερωτήματα έχουν δώσει απαντήσεις οι αρμόδιοι.