Αγεφύρωτο είναι το χάσμα μεταξύ εργοδοτών και συντεχνιών σε σχέση με την ΑΤΑ, την ώρα που διανύουμε λίγα μόλις 24ωρα από την παναπεργία των εργαζομένων. Οι συντεχνίες ζητούν την πλήρη αποκατάσταση και καθολική παροχή της ΑΤΑ, ενώ στον αντίποδα οι εργοδοτικές οργανώσεις, είναι αντίθετες στην καθολική εφαρμογή, μιλώντας για μια αναχρονιστική και ανεπιθύμητη κίνηση.
Το AlphaNews.Live επικοινώνησε με τον οικονομολόγο Τάσο Γιασεμίδη, σε σχέση με την τωρινή κατάσταση στην εφαρμογή της ΑΤΑ, αλλά τις συνέπειες στην κυπριακή οικονομία.
Τι είναι η ΑΤΑ και ποιοι εργαζόμενοι την λαμβάνουν
Όπως μας εξήγησε ο κ. Γιασεμίδης, η ΑΤΑ εφαρμόστηκε το 1944 και στόχος ήταν και είναι η διατήρηση της αγοραστικής αξίας των μισθών, προσαρμόζοντας τους ανάλογα με την πορεία του πληθωρισμού. «Για παράδειγμα σε περιόδους πληθωριστικών τάσεων οι τιμές κινούνται προς τα πάνω με αποτέλεσμα η αγοραστική αξία, δηλαδή ο αριθμός των προϊόντων που μπορούν να αγοραστούν από τον εργοδοτούμενο, να μειώνεται».
ΑΤΑ λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, που η εργοδότηση τους διέπεται από συλλογικές συμβάσεις ή υπάρχει ρητή αναφορά στη σύμβαση εργοδότησης, ενώ δεν επιβάλλεται δια νόμου.
«Έτσι λόγω της ύπαρξης συλλογικών συμβάσεων, στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα η ΑΤΑ αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αντιμισθίας των υπαλλήλων, κάτι το οποίο δεν ισχύει για όλους τους εργαζομένους Στον ιδιωτικό τομέα εφαρμόζεται μόνο σε συγκεκριμένους τομείς όπου εφαρμόζονται συλλογικές συμβάσεις. Ένα από τα ζητήματα που συζητούνται είναι η επέκταση των τομέων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, ενώ στις σκέψεις του Υπουργείου Εργασίας είναι η δια νόμου εφαρμογή της».
ΑΤΑ και οικονομία
Ερωτηθείς ως προς της συνέπειες που έχει η ΑΤΑ για την κυπριακή οικονομία, ο οικονομολόγος σημείωσε πως «η αποκατάσταση της αγοραστικής αξίας των μισθών διασφαλίζει εν μέρει και τη διατήρηση της κατανάλωσης, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την οικονομία και τις επιχειρήσεις. Από την άλλη οι οριζόντιες αυξήσεις στο μισθολόγιο αυξάνουν τα έξοδα χωρίς να υπάρχει η ανάλογη αύξηση των εσόδων -δε διασυνδέονται οι αυξήσεις με την αποδοτικότητά-».
Όπως πρόσθεσε, σε περιόδους ανάπτυξης αυτό δεν αποτελεί σοβαρό ζήτημα, ωστόσο σε περιόδους ύφεσης ή χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης ενδεχομένως να δημιουργηθούν προβλήματα στα δημόσια οικονομικά και στις επιχειρήσεις.
«Υπάρχουν και απόψεις για επανατροφοδότηση του πληθωρισμού μέσω ΑΤΑ. Αυτό ενδεχομένως να μην συμβεί, αν αυτή παραχωρείται κλιμακωτά εφόσον οι καταναλωτικές συνήθειες των ατόμων χαμηλότερης εισοδηματικής τάξης αφορούν προϊόντα καθημερινότητας. Επιπλέον δεν έχει καταγραφεί στο παρελθόν σημαντική μεταβολή τιμών λόγω ΑΤΑ και ενίσχυσης της κατανάλωσης, όμως αυτό θα διαπιστωθεί μέσα από τα στατιστικά στοιχεία θα μπορούσε να υπάρξει μηχανισμός περιορισμού των πληρωμών σε τέτοιες περιπτώσεις».
Κληθείς να σχολιάσει το ενδεχόμενο καθολικής εφαρμογής της ΑΤΑ και στο 100%, λαμβάνοντας υπόψη και τις συστάσεις ΔΝΤ για περιορισμό του θεσμού, ο κ. Γιασεμίδης σημείωσε πως «οι οριζόντιες μισθολογικές αυξήσεις και σε αυτό γίνεται αναφορά στην έκθεση του ΔΝΤ, δεν ενδείκνυνται. Συνεπώς θα πρέπει να υπάρξει εκσυγχρονισμός του θεσμού αλλά και εκσυγχρονισμός των συστημάτων αξιολόγησης, ελέγχου της αδήλωτης εργασίας και των ίσων ευκαιριών. Το κόστος του κρατικού μισθολογίου έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και αυτό αποτελεί αντικείμενο συζήτησης σε Κύπρο και εξωτερικό».
Τόνισε παράλληλα την αναγκαιότητα οι μισθολογικές αυξήσεις να είναι συνδεδεμένες με την απόδοση των υπαλλήλων. «Όμως ως πολιτεία και ως κοινωνία έχουμε αποτύχει στο να υιοθετήσουμε σωστά και αξιοκρατικά συστήματα αξιολόγησης. Και αυτό αφορά τόσο το δημόσιο αλλά και ιδιωτικό τομέα».
Ταυτόχρονα, «θα πρέπει να υπάρχουν ρυθμίσεις για τους χαμηλόμισθους μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του κράτους αλλά και της αναπροσαρμογής των μισθών. Οι εργαζόμενοι πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού, να αξιολογούνται σωστά και να διασφαλίζεται η καλή ποιότητα ζωής».
