Με εκκλήσεις για ολοκληρωμένη ενεργειακή πολιτική και αναζήτηση ευθυνών για τα διαχρονικά λάθη που οδηγήσαν στις σημερινές υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ). Υπέρ ψήφισαν 35 βουλευτές και εναντίον 1.
Ο προϋπολογισμός της AHK για το 2024 είναι ελλειμματικός και προβλέπει δαπάνες ύψους €2.397.248.000 και έσοδα ύψους €2.103.062.000, τα οποία θα προέλθουν κυρίως από πώληση ηλεκτρικής ενέργειας (€1.303.842.000), χρεώσεις προς Λειτουργό Αγοράς (€750.298.000), πώληση νερού από αφαλάτωση (€20.910.000), παραχώρηση τηλεπικοινωνιακής υποδομής (€1.508.000), έσοδα από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (€4.213.000), έσοδα από μη ρυθμιζόμενες δραστηριότητες (€7.600.000), καθώς και από διάφορα άλλα έσοδα (€8.100.000).
Οι συνολικές δαπάνες της ΑΗΚ για το έτος 2024 είναι μειωμένες κατά €346.213.000 σε σύγκριση με τις αντίστοιχες δαπάνες για το έτος 2023.
Οι τοποθετήσεις των Βουλευτών
Στην τοποθέτησή του Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Χαράλαμπος Θεοπέμπτου επέκρινε το γεγονός ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε ολοκληρωμένη μελέτη για την ασφάλεια παροχής ηλεκτρισμού, ούτε ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός. Επεσήμανε το γεγονός ότι το δίκτυο της ΑΗΚ δεν σηκώνει περισσότερες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και επέκρινε το κόστος που καταβάλλεται κάθε χρόνο σε ρύπους που ανέρχεται περίπου σε 230 εκ τον χρόνο και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να βρει λύση. Έκανε λόγο για αλαλούμ που έφτασε τη χώρα σε εξαιρετικά επικίνδυνα επίπεδα, με κόστος για τους πολίτες. Κάλεσε επίσης τη Βουλή να κάνει νόμο για το ποιος έχει τη νομική ευθύνη για την ενεργειακή πολιτική της χώρας.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς σημείωσε τον κοινωνικό ρόλο τόσο της ΑΗΚ όσο και της ΑΤΗΚ, ενώ είπε ότι το χάος που υπάρχει δεν είναι τυχαίο. Είπε επίσης ότι βλέπει τα συμπτώματα της Ελλάδας που ιδιωτικοποίησε τα πάντα και ανησυχεί.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου σημείωσε την ανάγκη για συνολικότερο σχεδιασμό για θέματα ενέργειας και αναφέρθηκε στην εκστρατεία που τρέχει αυτή τη στιγμή του ΑΚΕΛ για το θέμα. Πρόσθεσε ότι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει μια συντονισμένη προσπάθεια και συνεργασία μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Πρόσθεσε ότι το ΑΚΕΛ κτυπά τον κώδωνα του κινδύνου για ζητήματα ενεργειακής ασφάλεια και επάρκειας. Επέκρινε την μη έλευση φυσικού αερίου (ΦΑ) στην Κύπρο για τόσα χρόνια, ενώ είπε ότι πρέπει να υπάρξει εκσυγχρονισμός στις εγκαταστάσεις στη Δεκέλεια από την ΑΗΚ και όχι από ιδιώτες. Πρόσθεσε ότι η ΑΗΚ πρέπει να στηριχθεί ως ο βασικός άξονας της ενεργειακής πολιτικής του κράτους.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης σημείωσε την αναγκαιότητα ανάπτυξης της ΑΗΚ και είπε ότι στο παρελθόν εμποδίστηκε να αναπτύξει το δίκτυό της ενώ έγινε ματαίωση εργασιών για έλευση Φυσικού Αερίου (ΦΑ). Χαιρέτισε την αποφασιστικότητα της παρούσας Κυβέρνησης και του Υπουργού Ενέργειας να προχωρήσει με τις διαβουλεύσεις για το Βασιλικό και να υπάρξει σύντομα μια λύση για το ΦΑ.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης είπε ότι απέστειλε επιστολή ζητώντας η Κυβέρνηση να ετοιμάσει χωροθετική πολιτική για τις ΑΠΕ. Είπε επίσης ότι απουσιάζει ο συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός και δεν υπάρχει στρατηγικός προγραμματισμός παραγωγής ηλεκτρισμού. Σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή η προτεραιότητα δεν είναι περισσότερες ΑΠΕ αλλά το δίκτυο ηλεκτρισμού, η δυνατότητα αποθήκευσης και το υδρογόνο. Τάχθηκε επίσης εναντίον της πρόθεσης της ΑΗΚ για αύξηση 6% και μίλησε για υπερβολική κερδοφορία, ενώ κάλεσε το ΔΣ της ΑΗΚ να δώσει στη Βουλή το εμπιστευτικό έγγραφο με το οποίο δικαιολογεί την προσπάθειά της για αύξηση 6%.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Μιχάλης Γιακουμή είπε ότι είναι διαχρονικό πρόβλημα η απουσία εθνικής στρατηγικής για την ενέργειας από όλες τις Κυβερνήσεις. Σημείωσε την ανάγκη για ελεύθερη αγορά ηλεκτρισμού και να προχωρήσει η πράσινη μετάβαση.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Σάβια Ορφανίδου, είπε ότι δεν αποδέχονται σε μια περίοδο ακρίβειας αύξηση της τιμή του ηλεκτρισμού από την ΑΗΚ. Ανέφερε ακόμα ότι χάρη στις ενέργειες της προηγούμενης Κυβέρνησης περιλήφθηκαν 400 εκ. στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για πράσινη μετάβαση. Είπε ότι ο ΔΗΣΥ επιμένει να ολοκληρωθεί το τερματικό στο Βασιλικό για μείωση του κόστους και τους ρύπους αλλά και για σκοπούς ενεργειακής ασφάλειας.
Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι η ΑΗΚ και οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν απογοητεύσει τον κυπριακό λαό και η Κύπρος πληρώνει από το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη. Ανέφερε ότι το κόστος μετακυλίεται στο πολίτες και εξέφρασε την ελπίδα να έρθει επιτέλους εκσυγχρονισμός.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης, διερωτήθηκε αν τόσα χρόνια που υπήρχαν αυτά τα προβλήματα δεν τα έβλεπαν και τώρα ο κ. Χατζηγιάννης αναφέρεται στη Δεκέλεια και στο κόστος των ρύπων. Ανέφερε ότι το κόστος των ρύπων ήταν γύρω στα δύο δισεκατομμύρια τα τελευταία χρόνια επειδή τα τελευταία 10 χρόνια δεν έγινε σωστός προγραμματισμός.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος διερωτήθηκε ποιοι έχουν την ευθύνη που από το 2005 γίνεται προσπάθεια έλευσης ΦΑ στην Κύπρο και στο τέλος της ημέρας πληρώνουν το κόστος οι πολίτες. Ανέφερε ότι το κόστος των ρύπων που είναι πρόστιμο προστίθεται στους λογαριασμούς της ΑΗΚ και φορολογούνται με 19% ΦΠΑ, ενώ το ΦΠΑ θα πρέπει να μπαίνει μόνο στην αρχική κατανάλωση από τον πολίτη.
Χαιρέτισε το πρόγραμμα της Κυβέρνησης για τα φωτοβολταϊκά και είπε ότι ήταν και πρόταση της ΕΔΕΚ.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι θα πρέπει να απολογηθούν στους καταναλωτές που αυτή η πολιτεία έκανε ότι λάθος μπορούσε στο θέμα του ρεύματος. Μίλησε για δεκαετίες λαθών και είπε ότι το κυριότερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός της παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος κάτι που οδηγεί στα ύψη το κόστος ενέργειας. Σημείωσε ότι η όλη πολιτική του κράτους είναι κτισμένη στην προστασία μονοπωλίων και ολιγοπωλίων που κρατούν ψηλά την τιμή. Χαιρέτισε επίσης την πολιτική για ενεργειακή αυτονομία που εξήγγειλε η Κυβέρνηση.
Ο μεμονωμένος σοσιαλιστής Βουλευτής Κωστής Ευσταθίου είπε ότι δεν μπορεί να ψηφίσει τον προϋπολογισμό ημικρατικού οργανισμού που επιβαρύνει τα νοικοκυριά κατά εκατοντάδες εκατομμύρια. Είπε ότι θα καταψηφίσει για να δοθεί το μήνυμα.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε ότι παρά τις ευθύνες και λάθη της ΑΗΚ, ζητά εδώ και χρόνια να φέρει ΦΑ, να εκσυγχρονίσει την Δεκέλεια, να αναπτύξει ΑΠΕ και δεν τις επέτρεπαν. Είπε επίσης ότι η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού έπρεπε να ανοίξει από το 2014 και πλέον το μοντέλο αγοράς είναι απαρχαιωμένο και θα οδηγήσει σε πιο ψηλές τιμές ενέργειας όταν ανοίξει η αγορά. Σημείωσε επίσης τις βαριές ευθύνες που υπάρχει για την έλλειψη αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ, το θέμα των έξυπνων μετρητών και τους ρύπους. Ανέφερε επίσης ότι δεν φαίνεται να υπάρξει σύντομα μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού.
Ο Βουλευτής των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης επέκρινε τις καθυστερήσεις που υπάρχουν σε ΦΑ, ΑΠΕ, δίκτυο, ηλεκτροκίνησης και ανανέωση Δεκέλειας και είπε ότι την αμέλεια της εκάστοτε Κυβέρνησης την πληρώνουν οι πολίτες.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας υπενθύμισε στο σώμα ότι το 2007-08 ήταν έτοιμη η Κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου να προχωρήσει με την πλωτή μονάδα αλλά ενόψει εκλογών τα δύο μεγάλα κόμματα μιλούσαν για σκάνδαλο και δεν το επέτρεψαν. Τελικά ανέφερε πλήρωσε τη μη έλευση ΦΑ ο κυπριακός λαός με πέραν του 1 δισ. ευρώ για ρύπους. Ανέφερε ότι μεσολάβησαν τρεις Κυβερνήσεις και δεν ήρθε το υγροποιημένο φυσικό αέριο. Ευτυχώς είπε, άλλαξε η διακυβέρνηση και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έβαλε έναν πολύ καλό Υπουργό Ενέργειας.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου είπε ότι το 2010 η Κυβέρνηση Χριστόφια έκανε μια καταρχήν συμφωνία για μεταβατική λύση ΦΑ και τότε ΔΗΚΟ και ΔΗΣΥ «βγήκαν στα τραπέζια» για να αποσυρθεί η πρόταση. Ανέφερε επίσης ότι τα κόμματα που στηρίζουν την Κυβέρνηση σήμερα δεν πρέπει να την επαινούν για την ενεργειακή της πολιτικής αφού ακόμα δεν είδαν «ούτε τα αυγά ούτε τα πουλιά».
