Γεμάτος προκλήσεις και ευμετάβλητα δεδομένα είναι ο δρόμος της Λευκωσίας προς την ενεργειακή αναβάθμιση. Η επίτευξη μιας στρατηγικής συνεργασίας με το Ισραήλ και η τοποθέτηση της χώρας στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη, ως κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου, αποδεικνύονται εγχείρημα αυξημένης δυσκολίας, καθώς οι εν εξελίξει περιφερειακές διεργασίες δεν ενθαρρύνουν τη δημιουργία μεγάλων προσδοκιών. Παρά το θετικό κλίμα που δημιούργησαν οι εντατικές επαφές μεταξύ των δύο χωρών, μετά και την επίσκεψη Παπαναστασίου στο Ισραήλ, οι παράγοντες που θα καθορίσουν τη συνέχεια δε βρίσκονται στο πεδίο επιρροής και ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξηγεί ο Τσαρλς Έλληνας.
Μιλώντας στο AlphaNews.live, ο Ειδικός σε θέματα υδρογονανθράκων, αναλύει τα ενεργειακά δεδομένα, εξηγεί τις υφιστάμενες δυσκολίες, ενώ τοποθετείται και για τον τρόπο που η Κύπρος μπορεί σε βάθος χρόνου να πετύχει ενεργειακή ανεξαρτησία.
«Οι εταιρείες έχουν άλλους σχεδιασμούς»
Αυτό τονίζει ο κ. Έλληνας, σημειώνοντας ότι η Κύπρος δεν είναι πρώτη προτεραιότητα για τις εταιρείες. Δεδομένο που οφείλεται τόσο στις ανάγκες της αγοράς της Αιγύπτου, όσο και στις συνθήκες ανταγωνισμού.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Αυτή τη στιγμή η Chevron προχωρά για αύξηση της παραγωγής, αλλά όλο το φυσικό αέριο των δύο κοιτασμάτων θα χρησιμοποιηθεί για άλλα έργα. Η Chevron θέλει να διπλασιάσει την εξαγωγή από το Ισραήλ στην Αίγυπτο, και η Αίγυπτος το έχει απόλυτη ανάγκη. Επομένως δεν υπάρχει ελεύθερο φυσικό αέριο από την Chevron, "Λεβιάθαν" και "Ταμάρ" για να έρθει στην Κύπρο. Αυτό αφήνει μόνο την Energean. Αλλά και η Energean προβληματίζεται, διότι παρόλο που έχει κάνει προηγουμένως εισηγήσεις να κάνει εξαγωγή φυσικού αερίου στην Κύπρο, αυτό εξαρτιόταν από τις ανακαλύψεις που θα έκανε. Οι ανακαλύψεις νέου φυσικού αερίου που έκανε η Energean είναι μικρές.»
Προσθέτοντας ότι, εφόσον υπάρχουν επιλογές, οι εταιρείες θα επιλέξουν εκείνη με τις μεγαλύτερες αποδόσεις. «Επομένως, αν η Κύπρος είναι να φέρει φυσικό αέριο από την Energean στην Κύπρο, πρέπει να είναι διατεθειμένη να πληρώσει την τιμή που θέλει η Energean», εξηγεί.
Όσον αφορά τις Exxon Mobil και ΕΝΙ, τα δεδομένα δε φαίνεται να είναι πιο ευοίωνα.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Τα σχέδια της Exon Mobil είναι μακροχρόνια. Δεν αναμένω ότι θα έρθει με ιδέες για κατασκευή έργων στην Κύπρο. Μάλλον προς το τέλος της δεκαετίας. Γιατί εξαρτάται από την ανακάλυψη νέου φυσικού αερίου από τις έρευνες που κάνει στο 5 και αλλού. Και η ΕΝΙ δεν ξέρουμε τι θα κάνει. Ακούμε ότι ίσως κάνει μια επιβεβαιωτική γεώτρηση στο "Καλυψώ" στο τέλος του χρόνου, τον επόμενο χρόνο.»
Τεράστια πρόκληση, κατά τον ίδιο, παραμένει και η κατασκευή του αγωγού.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Κάποιος πρέπει να χτίσει τον αγωγό. H Energean λέει ότι δεν διατίθεται να επενδύσει σε αγωγούς, πρέπει κάποιος να το κάνει...Η εταιρεία στο Ισραήλ που φαίνεται να έχει εκφράσει ενδιαφέρον κατασκευής αγωγού, δεν έχει τα λεφτά από μόνη της να κάνει αγωγούς, πρέπει να βρει επενδυτές. Υπάρχουν τεράστιες προκλήσεις για να γίνει αυτό το πράγμα.»
Απομακρυσμένος χρονικός ορίζοντας
Η ύπαρξη δύο μεγάλων τερματικών υγροποίησης στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και το αισθητά μειωμένο φυσικό αέριο, αποτελούν αποτρεπτικούς παράγοντες για περαιτέρω εξελίξεις το επόμενο διάστημα.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Προς το παρόν αν γίνει κάτι, θα γίνει σε βάθος δεκαετίας. Επομένως, αν υπήρχε στην περιοχή μας φυσικό αέριο για εξαγωγές θα πήγαινε στα τερματικά της Αιγύπτου πρώτα. Δεν χτίζουν οι εταιρείες νέα τερματικά εφόσον υπάρχουν άλλα τα οποία είναι αχρησιμοποίητα.»
Πιθανότητες υπάρχουν, κατά τον ίδιο, για δημιουργία τερματικού στην Κύπρο, αλλά προς το τέλος της δεκαετίας και εφόσον γίνουν νέες ανακαλύψεις φυσικού αερίου, καθώς οι διαθέσιμες ποσότητες στην ΑΟΖ είναι ανεπαρκείς.
Το ... παράδοξο
Ο κ. Έλληνας παρατηρεί ότι η συζήτηση περί φυσικού αερίου γίνεται τη στιγμή που οι ανάγκες της Ευρώπης είναι μειωμένες.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Στην Ευρώπη η χρήση φυσικού αερίου μειώνεται συνεχώς. Σε σύγκριση με τον μέσο όρο των τελευταίων 5 χρόνων, η Ευρώπη αυτή τη στιγμή χρησιμοποιεί περίπου 20% πιο λίγο φυσικό αέριο. Και ο στόχος είναι να μειώσει τη χρήση κατά 30% μέχρι το 2030 και να συνεχίσει να τη μειώνει μέχρι να φτάσει σε μηδενικές εκπομπές στο τέλος του 2050.»
Όπως τονίζει, θα πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμοι αγοραστές πέρα από διακρατικές συνομιλίες. «Πού θα βρεθούν οι αγοραστές για το υγροποιημένο φυσικό αέριο της Κύπρου αν η Ευρώπη δε θέλει νέο;».
Στις ΑΠΕ το «κλειδί» για ανεξαρτησία
Με τις εξελίξεις όσον αφορά το φυσικό αέριο να μη βρίσκονται στον κύκλο επιρροής της Κύπρου, ο κ. Έλληνας εκτιμά ότι θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Για να προχωρήσουμε όμως, να αυξήσουμε τις ανανεώσιμες πηγές, θα πρέπει πρώτα να ανανεωθεί το δίκτυο και δεύτερον να εγκατασταθούν μπαταρίες αποθήκευσης ηλεκτρισμού. Και μετά να γίνουν διαδικασίες για ανάθεση έργων ανανεώσιμων πηγών να γίνουν σωστά, όπως γίνονται παγκόσμια, με ανταγωνιστικούς διαγωνισμούς, όχι με αναθέσεις και υψηλά κόστη.»
Ως παράδειγμα προς μίμηση ανέφερε την Ελλάδα, η οποία παράγει περισσότερο από το 40% του ηλεκτρισμού της από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με στόχο να κατακτήσει το ποσοστό του 60% μέχρι το 2030. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να παράγει κατά μέσο όρο το 60% του ηλεκτρισμού της από ΑΠΕ.
Τσαρλς Έλληνας - Ειδικός σε Θέματα Υδρογονανθράκων
«Εμείς ούτε 15% δεν έχουμε φτάσει ακόμα. Είναι πολύς κόσμος που θέλει να επενδύσει σε κάτι τέτοιο και δε μπορεί να προχωρήσει με αυτό γιατί το δίκτυό μας δεν έχει τις δυνατότητες να δεχτεί τέτοια έργα... Αυτούς τους νέους στόχους της Ευρώπης για την κλιματική αλλαγή, σύντομα θα υποχρεωθούμε να τους υιοθετήσουμε. Δηλαδή θα έχουμε στόχους για τη μείωση των ρύπων σε ευρωπαϊκά επίπεδα, για τη χρήση ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρισμού σε ευρωπαϊκά επίπεδα. Η Ευρώπη απαιτεί ότι η χρήση συνολικής ενέργειας πρέπει να μειωθεί κατά 12% έως το 2023. Αν δεν ανταποκριθούμε, θα έχουμε πρόστιμα.»
Σημειώνοντας ότι το φυσικό αέριο θα πρέπει να μελετάται αλλά όχι ως προτεραιότητα, ο κ. Έλληνας τονίζει ότι τα πλάνα είναι χρήσιμα, όπως και οι συμφωνίες μεταξύ των δύο κρατών, αρκεί να μπορούν να οδηγήσουν σε έργα.
