Σχεδόν τρία χρόνια είχε στη διάθεσή του ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου για να στελεχώσει το τμήμα του που θα τρέξει την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού και να το εκπαιδεύσει κατάλληλα όμως εκ των πραγμάτων φαίνεται πως δεν το έχει πράξει. Παραμονές της έναρξης των εμπορικών συναλλαγών, ανέθεσε τα συγκεκριμένα καθήκοντα σε υπαλλήλους της ΑΗΚ που εργάζονται στο Κέντρο Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας και οι οποίοι ενημέρωσαν πως δεν γνωρίζουν το λογισμικό της αγοράς.

Δεν πρόκειται για μια εκκρεμότητα που ξεπετάχτηκε ενώπιον του ΔΣΜΚ την τελευταία στιγμή. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες μας, το πρόβλημα της στελέχωσης εντοπίστηκε και αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του Διαχειριστή και της ΡΑΕΚ, από τον Νοέμβριο του 2022! Κρίθηκε μάλιστα ως ένας από τους λόγους για τους οποίους η δεύτερη δοκιμαστική λειτουργία της αγοράς (από τις 17 Οκτωβρίου μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2022) οδηγήθηκε σε αποτυχία.

Πότε διαπιστώθηκε το πρόβλημα

Στις αρχές Νοεμβρίου του 2002, μεσούσης της δεύτερης δοκιμαστικής περιόδου και κατόπιν ενημέρωσης από τον ΔΣΜΚ πως ήταν υποστελεχωμένος, τη Ρυθμιστική Αρχή τού έθεσε το ερώτημα και τον προβληματισμό, εάν μπορεί να αντεπεξέλθει ως λειτουργός της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού. Ζήτησε επίσης ενημέρωση για τους λόγους που καθυστέρησε η πρόσληψη προσωπικού για εγκεκριμένες θέσεις εργασίας.

Ο Διαχειριστής φέρεται να ενημέρωσε τότε πως το Τμήμα Αγοράς στελεχωνόταν με δέκα υπαλλήλους της ΑΗΚ, ήταν ακέφαλο και χρειαζόταν άλλα δεκαπέντε άτομα προσωπικό. Κενές ήταν επτά θέσεις μηχανικών για τα καίρια πόστα της διαχείρισης της αγοράς που απαιτούν εργασία σε πρόγραμμα βάρδιας. Εξέφρασε επίσης τον προβληματισμό του πως η μη έγκαιρη στελέχωση και εκπαίδευση προσωπικού θα καθυστερήσει περισσότερο το άνοιγμα της αγοράς και δεν θα επιτρέψει την επαρκή λειτουργία της.

Στα μέσα Δεκεμβρίου του 2022, ο ΔΣΜΚ είχε επίσης ενημερώσει πως επειδή καθυστέρησε η στελέχωσή του δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει νέα οργανωμένη δοκιμαστική λειτουργία της αγοράς, επικαλούμενος αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργία των υφιστάμενων τμημάτων του. Ξεκαθάρισε επίσης πως χωρίς έγκαιρη πρόσληψη και εκπαίδευση προσωπικού βάρδιας δεν μπορεί να διασφαλιστεί η επιτυχής μετάβαση στην ανταγωνιστική αγορά.

Ακολούθως, στις 23 Δεκεμβρίου 2022, η Ρυθμιστική Αρχή, ανακοίνωσε πως «η στελέχωση του ΔΣΜΚ με προσωπικό βάρδιας για τη λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε η αγορά ηλεκτρισμού να μπορεί να λειτουργεί σε συνεχή βάση. Το εν λόγω προσωπικό δεν έχει ακόμη προσληφθεί για να εκπαιδευτεί κατάλληλα ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση σε περιβάλλον ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού».

Ένα χρόνο μετέπειτα, στις 22 Δεκεμβρίου του 2023, η ΡΑΕΚ ανακοίνωσε πως «η στελέχωση του ΔΣΜΚ µε προσωπικό βάρδιας, η οποία είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε η αγορά ηλεκτρισμού να μπορεί να λειτουργεί µε ωράριο βάρδιας, εξακολουθεί να εκκρεμεί. Έχουν πληρωθεί οι δύο διευθυντικές θέσεις: Διευθυντής Λειτουργίας Συστήματος και Διευθυντής Λειτουργίας Αγοράς. Επιπλέον, έδωσε οδηγία επίσπευσης των ενεργειών πρόσληψης προσωπικού.

Το νέο «πυροτέχνημα» του Παπαναστασίου

Στις Ιανουαρίου του 2025, άρχισε η τρίτη δοκιμαστική περίοδος λειτουργία, η οποία διήρκεσε μέχρι τις 31 Αυγούστου του ίδιου έτους, χωρίς να ανακοινωθεί λέξη για το θέμα της στελέχωσης. Στις 29 Μαΐου του τρέχοντος έτους, η Ρυθμιστική Αρχή ανακοίνωσε την έναρξη της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού στις 15 Σεπτεμβρίου και την πραγματοποίηση των πρώτων εμπορικών συναλλαγών την 1η Οκτωβρίου.

Μια ανακοίνωση την οποία επιχείρησε να εξαργυρώσει επικοινωνιακά ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, λέγοντας πως μόνο επί των ημερών του ξεπεράστηκαν όλα τα προβλήματα και προγραμματίστηκε το άνοιγμα της αγοράς. Μια τοποθέτηση που δεν ήταν άσχετη με την προσπάθειά του να ρίξει στα μαλακά τις αρνητικές εντυπώσεις που προκάλεσε η δική του δήλωση – αποδόμηση του μοντέλου στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Υπουργός εξέφρασε ανοικτά την προτίμησή του στο μονοπωλιακό μοντέλο του μοναδικού αγοραστή, επικαλούμενος το μοντέλο της Μάλτας με τις υπέρογκες ετήσιες επιδοτήσεις της τιμής του ηλεκτρισμού, που την οδήγησαν σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

Δυο εβδομάδες περίπου πριν από την εμπορική λειτουργία της αγοράς, η εικόνα της ετοιμότητας τινάχθηκε στον αέρα. Υπάλληλοι της ΑΗΚ που είναι αποσπασμένοι στον ΔΣΜΚ, ενημέρωσαν γραπτώς τη Διεύθυνσή τους πως δεν πρόκειται να συμμορφωθούν στην οδηγία να αναλάβουν επιπρόσθετα καθήκοντα για να καλύψουν τα κενά του Τμήματος Αγοράς. Επικαλέστηκαν βεβαρημένο φόρτο εργασίας, άγνοια του συστήματος διαχείρισης της αγοράς και την απροθυμία τους να μπλεχτούν σε μια σύγκρουση συμφερόντων, ως υπάλληλοι της ΑΗΚ που θα κληθούν να διαχειριστούν δεδομένα εταιρειών.

Μια εξέλιξη που καθιστά τον Διαχειριστή ως ανακόλουθο, εκθέτει τον Υπουργό Ενέργειας για τη νέα δήλωση – πυροτέχνημα που εξαπέλυσε και παράλληλα εγείρει το εξής ερώτημα για τη ΡΑΕΚ: πώς τεκμηρίωσε την ετοιμότητα του ΔΣΜΚ να λειτουργήσει την αγορά, εντός του 2025, όταν ακόμη έχει θέματα στελέχωσης, εκπαίδευσης και αμεροληψίας;

Ο Πρόεδρος επιβραβεύει τη στασιμότητα

Συντηρείται, ως εκ τούτου, το ερώτημα αν ο Γιώργος Παπαναστασίου επιθυμεί πραγματικά να λειτουργήσει η αγορά βάσει των όσων προνοεί η ευρωπαϊκή οδηγία ή αν ναρκοθετείται. Το ίδιο ερώτημα ισχύει για όλα τα μεγάλα έργα που διαχειρίστηκε ο Υπουργός Ενέργειας τα τελευταία δυόμιση χρόνια, με πολιτικές αποφάσεις που τα έριξαν στη στασιμότητα. Όλα εις γνώση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος το 2023 διαβεβαίωνε τους πολίτες πως η προτεραιότητα της Κυβέρνησής του είναι να μειώσει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά στην πορεία να στηρίζει ενέργειες που οδηγούν προς την παγίωση των προβλημάτων και της ακρίβειας.