Του Παναγιώτη Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Με ικανοποιητικό ρυθμό, γύρω στο 3%, θα συνεχίσει να αναπτύσσεται η οικονομία το 2023, παρουσιάζοντας όμως επιβράδυνση σε σύγκριση με τον ψηλό ρυθμό ανάπτυξης του 2022, ο Υπουργός Οικονομικών, ο Κωνσταντίνος Πετρίδης. Μιλώντας στο πλαίσιο της παρουσίασης ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών στην έναρξη της συζήτησης για κρατικό προϋπολογισμό του 2023, ο Υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε πως η κυβέρνηση παραδίδει έναν προϋπολογισμό ευθύνης για το 2023 και μια οικονομία υγιή, υπό τους συνεχείς κραδασμούς που δέχεται τα τελευταία χρόνια κάνοντας αναφορά στην πανδημία και το Ουκρανικό. Πρόσθεσε ακόμα ότι ο προϋπολογισμός του 2023 έχει ως κυριότερο στόχο την ανάκαμψη, με αυξημένες τις αναπτυξιακές δαπάνες κατά 12% και παράλληλα τη διατήρηση των υγιών δημοσιονομικών με σεβασμό στις επόμενες γενιές.
Κατά τη σημερινή συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών, εξέφρασε τη θέση πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει, ενώ για τις τιμές ενέργειας είπε ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η άνοδος τους, με βάση προβλέψεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εξήγησε πως οι τιμές των καυσίμων θα διατηρηθούν σε ψηλά επίπεδα, παρά την όποια υποχώρηση, όπως και τα επιτόκια, ενώ για την αγορά εργασίας είπε ότι αλλάζει.
Αναφερόμενος στις τράπεζες ο Υπουργός είπε πως ο τραπεζικός τομέας της χώρας είναι καλά κεφαλαιοποιημένος, λαμβάνοντας υπόψη το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και την αβεβαιότητα τα τελευταία τρία χρόνια, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και του πολέμου στην Ουκρανία, και επισήμανε ότι αναμένεται σημαντική άρση των πιέσεων στην κερδοφορία του τραπεζικού τομέα, με την αύξηση των βασικών επιτοκίων. Σύμφωνα με σημείωμα του Υπουργού Οικονομικών Κωνσταντίνου Πετρίδη στη Βουλή, στο πλαίσιο της σημερινής συζήτησης του κρατικού προϋπολογισμού του 2023, τα κέρδη των τραπεζικών ιδρυμάτων βελτιώθηκαν το 2022, μετά τα τελευταία έτη όπου η κερδοφορία επηρεάστηκε αρνητικά, τόσο από τις προβλέψεις, όσο και από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων.
Παράλληλα, ο Υπουργός ανέφερε ότι σύμφωνα και με ευρωπαϊκούς δείκτες υπάρχει μια κάθετη μείωση της ανισότητας στην Κύπρο και των δεικτών κοινωνικής συνοχής, παρά τα όσα λέγονται για αντιπολιτευτικούς λόγους.
Αναφερόμενος στους δημοσιονομικούς κινδύνους, μίλησε για τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης περιόδου υψηλού πληθωρισμού, κίνδυνο αύξησης των προβληματικών δανείων, αλλά και την τεράστια πρόκληση του μεταναστευτικού που μπορεί να απειλήσει σημαντικά το κράτος πρόνοιας μακροπρόθεσμα.
Διαδικασία για ανάκτηση του ΦΠΑ
Για το μειωμένο ΦΠΑ τον οποίο επωφελήθηκαν κύπριοι και ξένοι επενδυτές κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας, είπε, πως υπάρχει διαδικασία ανάκτησης του ΦΠΑ. Υπέδειξε, επίσης ότι, λόγω της νομοθεσίας δημιουργήθηκε ένα στρεβλό σύστημα, τονίζοντας πως καταβάλλονται προσπάθειες για να εντοπιστούν όσοι επωφελήθηκαν του 5% αλλά ενοικιάζουν τα ακίνητα. Ο Έφορος Φορολογίας, Σωτήρης Μαρκίδης, είπε πως σε 2-3 μήνες θα υπάρξει αποτέλεσμα από τους ελέγχους που διενεργεί το Τμήμα, επισημαίνοντας πως η εκστρατεία θα συνεχιστεί και το 2023. Σε σχέση με την ευρύτερη φορολογική μεταρρύθμιση και την επιβολή πράσινου φόρου, ο Υπουργός Οικονομικών επανέλαβε πως λόγω της αβεβαιότητας και του αυξημένου πληθωρισμού μεταφέρεται για πιο κάτω η πράσινη φορολογία.
Εντός Νοεμβρίου, φορολόγηση υπερκερδών ενέργειας
Τον Νοέμβριο η Κυβέρνηση θα προχωρήσει στη δημοσιοποίηση της πρότασης για τη λήψη φορολογικών μέτρων για τα απροσδόκητα κέρδη εταιρειών στον τομέα της ενέργειας και αναδιανομή στους καταναλωτές, που πλήττονται από το κύμα ακρίβειας σε είδη πρώτης ανάγκης και ειδικά στον ηλεκτρισμό και τα καύσιμα. Αυτό ανέφερε ο γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γιώργος Παντελή σε ερώτηση που τέθηκε στα πλαίσια της συζήτηση του προϋπολογισμού του κράτους για το 2023 που άρχισε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής. Όπως εξήγησε βρίσκεται σε εξέλιξη διαβούλευση μεταξύ του Υπουργείου Ενέργειας και της ΡΑΕΚ, ώστε να εξευρεθεί η φόρμουλα για τη φορολόγηση των υπερκερδών. Στόχος, σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή, είναι να επιβληθεί άμεσα φορολογία και πριν το τέλος του χρόνου, ενώ επεσήμανε ότι γίνεται προσπάθεια ώστε να εξευρεθεί ο καλύτερος δυνατός τρόπος επιβολής της σχετικής φορολογίας. Από την πλευρά του ο Υπουργός Οικονομικών είπε πως δήλωσε ότι είναι πολύ λίγα τα κέρδη, ώστε να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα για τους καταναλωτές. Όπως είπε ο Υπουργός, πρόκειται για ένα ποσό για περίπου 5-10 εκατ. ευρώ.
Επιτοκιακά έσοδα και παθογένειες
Ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνος Ηροδότου εξήγησε στους βουλευτές πως μπορεί οι τράπεζες να έχουν αυξημένα επιτοκιακά έσοδα λόγω της αύξησης των βασικών επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αλλά αυτό δεν πρέπει να επισκιάσει τις βασικές παθογένειες του τραπεζικού συστήματος. Παράλληλα, μιλώντας στο πλαίσιο της παρουσίασης ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών στην έναρξη της συζήτησης για κρατικό προϋπολογισμό του 2023, ο κ. Ηροδότου υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να συνεχιστεί η συνετή διαχείριση των δημοσίων οικονομικών και η ταχεία απορρόφηση των κονδυλίων που σχετίζονται με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο κ. Ηροδότου απέφυγε να αναφερθεί στην πολιτική της ΕΚΤ για την αύξηση των επιτοκίων ενόψει της «περιόδου σιγής» που επιβάλλει η ΕΚΤ όταν βρίσκεται χρονικά κοντά σε συνεδρίες νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Στην ομιλία του, ο κ. Ηροδότου τόνισε πως ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα ανέλθει στο 5,5% και προβλέπεται να επιβραδυνθεί στο 2,5% το 2023. Σημείωσε πως μετά την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη του 6,6% το πρώτο μισό του έτους, εντούτοις προβλέπεται επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, όπως ισχύει και για την ευρωζώνη, μια επιβράδυνση που σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αύξηση στις τιμές της ενέργειας.
Δείτε τη συζήτηση στην Εκπομπή Alpha Ενημέρωση για τον προϋπολογισμό
