Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Αισιοδοξία και συνάμα μια περίεργη σιγουριά εκφράζουν οι Βρυξέλλες αναφορικά με το πεδίο των τουρκικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Βαρώσια. Στη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων στις Βρυξέλλες ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ανέφερε πως οι συστηματικές παρεμβάσεις και ενέργειες των ευρωπαϊκών οργάνων, του Βερολίνου αλλά και της νέας κυβέρνησης Μπάιντεν, έστειλαν σαφή μηνύματα προς την Άγκυρα πως τα παιχνίδια των παραβιάσεων στην περιοχή δεν θα είναι χωρίς κόστος.
Ο κ. Σχοινάς συνέδεσε την πιο πάνω εκτίμηση με την οικονομική κατάσταση της Άγκυρας, λέγοντας πως οι όποιες αποσταθεροποιητικές ενέργειες και παραβιάσεις από την Τουρκία, θα ενεργοποιήσουν αυτόματα διαδικασίες που θα έχουν περαιτέρω οικονομικό κόστος για την κυβέρνηση Ερντογάν.
Τα συμπεράσματα του ευρωπαίου αξιωματούχου ακολουθούν της επίσκεψης που πραγματοποίησε στην Τουρκία την προηγούμενη βδομάδα. Ο ίδιος υποστηρίζει πως το πλαίσιο που έχει τεθεί προς την Τουρκία, δηλαδή αυτό των κυρώσεων και των κινήτρων, ή του μαστιγίου και του καρότου όπως επικράτησε να λέγεται, λειτουργεί και πως η Τουρκία δεν έχει λόγο να βγει εκτός από αυτό.
Βέβαια οι Τούρκοι ζητούν έναντι της αποφόρτισης της έντασης μερικά πράγματα από τις Βρυξέλλες. Όπως για παράδειγμα η αναμόρφωση της τελωνειακής ένωσης, για την οποία η Λευκωσία ενίσταται, η ανάπτυξη των διαπροσωπικών επαφών και η ενίσχυση στους τομείς του εμπορίου. Με τα ενταξιακά κεφάλαια και την όλη διαδικασία να είναι παγωμένα και την Τουρκία να είναι επιρρεπής σε ζητήματα του κράτους δικαίου, η εξίσωση αυτή καθίσταται δύσκολη.
Οι Τούρκοι προκαλούν με δηλώσεις
Οι δημόσιες δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων δεν φαίνονται πάντως να επιβεβαιώνουν τουλάχιστον στη θεωρία τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων. Η Κυβέρνηση Ερντογάν εξακολουθεί να εμφανίζεται προκλητική και απειλητική προς την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ σε Αθήνα και Λευκωσία υπάρχει ανησυχία ότι η εσωτερική κρίση για τον Ερντογάν θα μπορούσε να εξωτερικευτεί μέσα από ένα γύρο προκλήσεων. Το κατά πόσο οι προειδοποιήσεις των Ευρωπαίων θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά, μένει να διαφανεί, ενώ μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου όπου θα συνέλθει το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, αναμένεται να ετοιμαστεί και το λεγόμενο έγγραφο επιλογών για λήψη μέτρων κατά της Τουρκίας.
Η Λευκωσία βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ, ενώ μέχρι στιγμής έχουν συζητηθεί δύο προσχέδια και έπεται τρίτο. Πληροφορίες αναφέρουν πως το κείμενο στο δεύτερο προσχέδιο ήταν σαφώς βελτιωμένο και πως τα πράγματα βαίνουν προς την ορθή κατεύθυνση. Άλλωστε αυτό που αναμένεται είναι πολιτικά μέτρα και όχι κυρώσεις, αλλά εκτιμάται πως στην κατάσταση που είναι σήμερα η Τουρκία, μπορούν να είναι αποτελεσματικά.
Παράλληλα η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στη Λευκωσία να προχωρήσει στην αδειοδότηση του τεμαχίου 5 της κυπριακής ΑΟΖ στην κοινοπραξία ExxonMobil και Qatar Petroleum, προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Ως γνωστό η Τουρκία διεκδικεί παράνομα την εν λόγω περιοχή ως μέρος της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, χαρακτήρισε την ενέργεια της Λευκωσίας ως «μονομερή» που αγνοεί τα δικαιώματα της Τουρκίας και των Τ/κ και που δείχνει ποια πλευρά είναι υπέρ της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Τούρκος εκπρόσωπος ισχυρίστηκε ότι «ένα τμήμα της εν λόγω περιοχής όπου έχει εκδοθεί άδεια παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη αυτή η μονομερής κίνηση αγνοεί και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων οι οποίοι είναι συνιδιοκτήτες της νήσου».
Ο κ. Μπιλγκίτζ επανέλαβε στερεοτυπικά ότι «η Τουρκία όπως και πριν αλλά και από δω και πέρα, δεν θα επιτρέψει σε οποιοδήποτε ξένη χώρα, εταιρεία ή πλοίο να πραγματοποιήσει δραστηριότητες έρευνας υδρογονανθράκων χωρίς άδεια στα πεδία θαλάσσιας δικαιοδοσίας της, δεν θα δώσει τέτοια ευκαιρία και θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της χώρας μας και της “ΤΔΒΚ”», είπε αναφερόμενος στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου.
