Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα, πριν από έξι χρόνια δηλαδή, αποτελεί τη δεδηλωμένη θέση της ε/κ πλευράς αυτή τη στιγμή. Το κατά πόσο είναι εφικτό ή όχι αποτελεί μια συζήτηση που δεν είναι και η αγαπημένη όσων ενδιαφέρονται και ασχολούνται ενεργά με το κυπριακό πρόβλημα. Σε ένα περίπου μήνα θα συμπληρωθούν σαρανταεννέα χρόνια από την παράνομη τουρκική εισβολή.
Η Κυβέρνηση στην προσπάθεια της να δημιουργήσει κάποια κινητικότητα, έβαλε την πρόταση για ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις προσπάθειες για άρση του παρατεταμένου αδιεξόδου μέσω του διορισμού απεσταλμένου των Βρυξελλών που θα επιχειρήσει να σπρώξει τα πράγματα προς τα εμπρός για να υποβοηθήσει τον ΟΗΕ να αναλάβει στην πορεία μια πρωτοβουλία.
Αν και η συζήτηση εστιάζει κυρίως μέχρι στιγμής στην έναρξη ενός νέου διαλόγου, έστω άτυπου ανάμεσα στα ενδιαφερόμενα μέρη, επί του παρόντος δεν έχει γίνει οποιαδήποτε κουβέντα για το περιεχόμενο των συζητήσεων. Η Τουρκία έχει από τον Απρίλιο του 2021 κάνει επισήμως στροφή στη θέση υπέρ της λύσης των δύο κρατών. Δεδηλωμένη της θέση είναι πως χωρίς αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας του ψευδοκράτους, δεν πρόκειται να μπει σε διαπραγμάτευση.
Στη Λευκωσία ελπίζουν πως τα κίνητρα που μπορεί να δοθούν και σχετίζονται με τον ευρωτουρκικό διάλογο, θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Τουρκία ξανά στις ράγες της ομοσπονδιακής λύσης.
Εδώ ανοίγει μια άλλη συζήτηση αρκετά περίπλοκη που έχει δύο πτυχές. Η μία αφορά τα κίνητρα που θα μπορούσαν να δοθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την Τουρκία για χάρη του κυπριακού. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να πειστούν και τα 27 κράτη μέλη ότι για παράδειγμα είναι προς όφελος τους η φιλελευθεροποίηση της βίζας για Τούρκους υπηκόους. Είναι περίπου κοινό μυστικό πως αρκετά κράτη-μέλη κρύβονται πίσω από το βέτο της Κύπρου. Γιατί λοιπόν να συμφωνήσουν σε κάτι τέτοιο για χάρη του κυπριακού;
Από την άλλη, είναι ικανά αυτά τα κίνητρα για την Άγκυρα ούτως ώστε να μετακινηθεί από τη θέση των δύο κρατών πίσω στην ομοσπονδία; Αν η αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας παραμείνει ως προαπαιτούμενο, τι θα σημαίνει αυτό;
Ο παράγοντας χρόνος παράγει αρνητικά αποτελέσματα επί του εδάφους μέρα με τη μέρα και μάλιστα με γεωμετρικούς ρυθμούς. Αξίζει κανείς να αντιληφθεί, πως στην προηγούμενη διαπραγμάτευση το 2017, χάθηκε η Μόρφου, ενώ σήμερα είναι σε εξέλιξη ο εποικισμός του Βαρωσιού. Στο Τρίκωμο οι επενδύσεις Τούρκων και άλλων ξένων έχουν κάνει αγνώριστη την περιοχή.
Συνεπώς πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να καρποφορήσουν οι προσπάθειες για άρση του αδιεξόδου και τι θα χαθεί στο μεσοδιάστημα; Αν δεν καρποφορήσουν αυτές οι προσπάθειες, ποιες ενέργειες θα μπορούσαν να γίνουν προς διαχείριση όλων όσων συμβαίνουν στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου; Ακόμα και αν επαναρχίσει μια διαπραγμάτευση και εν τέλει ναυαγήσει, ποιο είναι το πλάνο για την επόμενη μέρα;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα, δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις από αυτούς που έχουν τον πρώτο λόγο.
