Του Νικόλα Ζαννέττου
Ο κορυφαίος καθηγητής Πολιτικής και Κυβερνήσεων στο Πανεπιστήμιο Geroge Mason, Έντουαρντ Ρόουντς μιλά αποκλειστικά στο AlphaNews.Live για το shutdown της αμερικανικής κυβέρνησης που βρίσκεται σε ισχύ από τις 22 Δεκεμβρίου.
Γιατί έχουμε shutdown της Κυβέρνησης αυτή τη στιγμή;
To Aμερικανικό σύστημα διακυβέρνησης απαιτεί όπως προτού ξοδευτούν οποιαδήποτε χρήματα από την κυβέρνηση θα πρέπει προηγουμένως να πιστωθούν. Οι πιστώσεις γίνονται υπό τη μορφή νόμων. Θα πρέπει να περάσουν τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από τη Γερουσία. Θα πρέπει να συγκεντρώσουν την πλειοψηφία και των δύο σωμάτων και ταυτόχρονα να φέρουν την υπογραφή του Προέδρου. Οι πιστώσεις γίνονται για ένα χρόνο. Συνεπώς για να λειτουργούν τα ομοσπονδιακά τμήματα και υπηρεσίες θα πρέπει να γίνονται οι πιστώσεις κάθε χρόνο. Παρόλο που οι νομοθεσίες για μια σειρά από ομοσπονδιακά τμήματα και υπηρεσίες ήδη έχουν περάσει από το Κογκρέσο και έχουν την υπογραφή του Προέδρου Τραμπ, ο Πρόεδρος έχει υποδείξει ότι δεν θα υπογράψει τις υπόλοιπες πιστώσεις εκτός και αν ποσό 5,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων εγκριθεί ως μέρος του προϋπολογισμού του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφαλείας για να τκιστεί το τείχος στα σύνορα Ηνωμένων Πολιτειών και Μεξικού. Το Κογκρέσο εμφανίζεται απρόθυμο να εγκρίνει το ποσό και την ίδια ώρα ο Πρόεδρος αρνείται να υπογράψει οποιαδήποτε άλλα νομοσχέδια. Συνεπώς τα τμήματα και οι υπηρεσίες της Κυβέρνησης για τα οποία δεν έχει εγκριθεί προϋπολογισμός, έχουν σταματήσει να πληρώνουν τους υπαλλήλους τους καθώς επίσης και άλλους λογαριασμούς που μπορεί να έχουν.
Ποιες είναι οι πρακτικές συνέπειες του shutdown;
Τα κυβερνητικά τμήματα και υπηρεσίες για τα οποία ήδη έχουν εγκριθεί οι προϋπολογισμοί λειτουργούν κανονικά, όμως όσα έμειναν χωρίς προϋπολογισμό δεν μπορούν να πληρώσουν τους εργαζομένους τους. Οι περισσότεροι από αυτούς τους εργαζόμενους έχουν πάρει αναγκαστική άδεια, τους είπαν να μην πηγαίνουν δουλειά. Αυτοί όμως που παρέχουν ζωτικής σημασίας για την κυβέρνηση υπηρεσίες, είναι αναγκασμένοι να δουλέψουν ακόμα και χωρίς μισθό. Η συντριπτική πλειοψηφία των κυβερνητικών υπαλλήλων φυσικά, δεν είναι υψηλόμισθοι εργαζόμενοι. Είναι κοινοί “τύποι” με “κοινές” δουλειές οι οποίοι ζουν με τους μισθούς τους. Χωρίς μισθό σημαίνει ότι δεν μπορούν να πληρώσουν το ενοίκιο τους, τα δάνεια τους, τους λογαριασμούς τους, το φαγητό τους και τα φάρμακα τους.
Σε ότι αφορά τις συγκεκριμένες κυβερνητικές υπηρεσίες, πολλές από αυτές απλά έπαυσαν να λειτουργούν. Αυτό συμβαίνει σε μια σειρά από υπηρεσίες. Για παράδειγμα τα δικαστήρια μεταναστών, έκλεισαν, ή το “e-verify system” που καθορίζει ποια άτομα μπορούν να εργαστούν στις ΗΠΑ. Ή για παράδειγμα υπηρεσίες που εποπτεύουν τα τρόφιμα και τα φάρμακα, έχουν σταματήσει να λειτουργούν. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η υπηρεσία που επιστρέφει τους φόρους στους πολίτες. Οι πολίτες που έχουν να παίρνουν από το κράτος λόγω επιστροφής φόρου, δεν μπορούν να αποζημιωθούν μέχρι να τελειώσει το shutdown. Σε κάποια μέρη της χώρας, εταιρείες οι οποίες επιζητούν να ενοικιάσουν γη από την κυβέρνηση για σκοπούς εκμετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου, βλέπουν τις διαδικασίες να καθυστερούν ή να τερματίζονται. Μουσεία και εθνικά πάρκα έπρεπε να κλείσουν. Η παροχή μιας μεγάλης κλίμακας υπηρεσιών υγείας στους Ινδιάνους έχει επίσης παύσει. Έρευνες της Εθνικής Αεροναυτικής και Διαστημικής Υπηρεσίας (ΝΑSA) έχουν επίσης σταματήσει. Έχουν επίσης παραλύσει οι αξιολογήσεις προγραμμάτων για αποδοχή νέων συμβάσεων, η συλλογή και πληρωμή φορολογιών και αμοιβής στους παρόχους υπηρεσιών, όλες οι δραστηριότητες ρουτίνας αριθμού αντιπροσωπειών...
Προφανώς το shutdown έχει επίσης μακροπρόθεσμες συνέπειες. Όταν η Κυβέρνηση εν τέλει όντως επανέλθει η στοιβάδα εργασιών θα είναι απροσπέλαστη. Και για τα Υπουργεία όπως αυτό της Εσωτερικής Ασφάλειας τα οποία απαιτούν σταθερή ροή νέων υπαλλήλων οι οποίοι πρέπει να περνούν από εκπαιδευτικά προγράμματα θα υπάρξει μια μακρόχρονη κρίσιμη περίοδος, επειδή ο αγωγός έχει κλείσει και θα υπάρξει καθυστέρηση προτού η ροή επανεκκινήσει.
Θα πληρώσει η Κυβέρνηση τους ομοσπονδιακούς υπάλληλους όταν τελείωσει το shutdown;
Παρόλο που η Κυβέρνηση δεν είναι νομικά υποχρεωμένη να πληρώσει τους υπάλληλους για το χρόνο που ήταν σε αναγκαστική άδεια άνευ απολαβών, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα το πράξει όταν τελειώσει το shutdown και εγκριθούν τα απαραίτητα κονδύλια.
Συνήθως στις ομοσπονδίες υπάρχει ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών για αυτές τις καταστάσεις. Υπάρχει κάτι ανάλογο στο σύνταγμα των ΗΠΑ;
Παρόλο που βλέποντας την κατάσταση από έξω μπορεί να φαίνεται ως απεργία ή αδιέξοδο, το shutdown δεν είναι μια εργατική διαφορά. Δεν υπάρχει διαφωνία ως προς τους μισθούς ή τις συνθήκες εργασίες. Το γεγονός ότι δίνεται αναγκαστική άδεια άνευ απολαβών σε κάποιους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και κάποιοι άλλοι εργάζονται χωρίς να πληρώνονται είναι απλώς αποτέλεσμα της διαφωνίας μεταξύ του Κογκρέσου και του Προέδρου σχετικά με το αν θα κτιστεί το τείχος στα σύνορα καθώς και την απόφαση του Προέδρου να κρατήσει σε “ομηρία” άλλες κυβερνητικές δραστηριότητες. Δεν υπάρχει μηχανισμός επίλυσης διαφορών για την περίπτωση που το Κογκρέσο και ο Πρόεδρος διαφωνούν. Τελικώς αν τα 2/3 των μελών του Κοινοβουλίου και τα 2/3 της Γερουσίας ψηφίσουν ένα νομοσχέδιο – για παράδειγμα το νομοσχέδιο κάποιου προϋπολογισμού, καθίσταται νόμος ακόμα και χωρίς την υπογραφή του Προέδρου. Όμως είναι εξαιρετικά δύσκολο τα 2/3 του Κοινοβουλίου ή της Γερουσίας να σε συμφωνήσουν σε οτιδήποτε. Πόσο μάλλον και το Κοινοβούλιο και η Γερουσία. Η λήψη τέτοιας υπερ-πλειοψηφίας σε ένα ζήτημα υψηλής πολιτικής όπως το συγκεκριμένο είναι απίστευτα απίθανο τουλάχιστο για το προβλεπόμενο μέλλον.
Ποιες είναι οι επιλογές του Προέδρου Τραμπ για να το λήξει;
O πιο απλός τρόπος για τον Πρόεδρο Τραμπ προκειμένου να λύσει το shutdown είναι να υπογράψει το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού που πέρασε το Κογκρέσο, ή τουλάχιστο να υπογράψει τη νομοθεσία για όλα τα τμήματα και τις υπηρεσίες εκτός από αυτό της Εσωτερικής Ασφάλειας (αυτό δηλαδή που είναι υπεύθυνο για το κτίσιμο του τείχους). Αυτό όμως θα ήταν πολιτικά ντροπιαστικό για τον Πρόεδρο Τραμπ. Ο Πρόεδρος Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επιχειρήσει να πείσει τον Αμερικανικό λαό ότι οι Δημοκράτες στο Κογκρέσο και όχι ο ίδιος, είναι παράλογοι και υπεύθυνοι για το shutdown και να ελπίζει ότι θα βάλουν πίεση στους βουλευτές των Δημοκρατικών ώστε να συμπεριλάβουν το κονδύλι για το τείχος που θέλει ο Πρόεδρος. Δυστυχώς για τον Πρόεδρο η πλειοψηφία των Αμερικανών πιστεύει ότι αυτός ευθύνεται και όχι το Κογκρέσο. Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος έχει δημόσια πει ότι θα ήταν υπερήφανος να αναλάβει την ευθύνη για το shutdown καθιστά αυτού του είδους μετάθεση ευθυνών ακόμα πιο δύσκολη.
Ο Πρόεδρος Τραμπ θα μπορούσε επίσης να πείσει τον Αμερικανικό λαό ότι το τείχος είναι αναγκαίο ή επιθυμητό. Ξανά όμως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτή είναι μια χαμένη μάχη για τον Πρόεδρο. Η ξεκάθαρη πλειψηφία των Αμερικανών πιστεύει ότι το τείχος είναι αχρείαστο ή θα ήταν αναποτελεσματικό, σπατάλη χρημάτων ή εκτός του αμερικανικού πνεύματος.
Εν ολίγοις ο Πρόεδρος θα έπρεπε να βρει ένα αξιοπρεπή συμβιβασμό που θα του επέτρεπε να υπογράψει τα νομοσχέδια των προϋπολογισμών ενώ ταυτόχρονα θα υποστήριζε ότι είχε λάβει τις συναινέσεις που ήθελε από το Κογκρέσο. Μέχρι σήμερα όμως ο Πρόεδρος δεν έδειξε κανένα σημάδι ότι ενδιαφέρεται να βρει ένα αξιοπρεπή συμβιβασμό ενώ οι Δημοκράτες στο Κογκρέσο δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται να του προσφέρουν τέτοιο.
Ποια είναι τα κυριότερα ρίσκα και κίνδυνοι σε περίπτωση που το shutdown συνεχίσει;
Οσο περισσότερο συνεχίζει το shutdown τόσο μεγαλύτερο είναι το αντίχτυπο σε μια ευρεία ποικιλία συνηθισμένων δραστηριοτήτων της κυβέρνησης. Οι υπηρεσίες που σήμερα λειτουργούν μέσω των αποθεματικών κεφαλαίων τους θα φτάσουν στο τέλμα. Η ευελιξία που υπάρχει σήμερα στο σύστημα θα εξαντληθεί. Όλο και περισσότεροι Αμερικανοί οι οποίοι λαμβάνουν κάποιας μορφής οικονομική βοήθεια θα σταματήσουν να την λαμβάνουν. Ατυχήματα που προκύπτουν από την απουσία των ελέγχων ασφαλείας και της συνεχούς εκπαίδευσης θα αρχίσουν να συμβαίνουν. Ταυτόχρονα κυβερνητικοί υπάλληλοι οι οποίοι σήμερα εργάζονται χωρίς να πληρώνονται, για παράδειγμα εργαζόμενοι στα αεροδρόμια, σταδιακά θα σταματήσουν να πηγαίνουν στις δουλειές τους. (Ήδη αρκετοί φρουροί ασφαλείας δηλώνουν άρρωστοι, πιθανώς διότι έχουν βρει ή αναζητούν μερική ή πλήρη απασχόληση ή επειδή δεν μπορούν να πληρώνουν πλέον για τη φροντίδα των παιδιών τους). Αρκετές κυβερνητικές υπηρεσίες οι οποίες σήμερα παρέχουν μόνο τις βασικές υπηρεσίες εν τέλει θα τερματίσουν εντελώς τις εργασίες τους προκαλώντας έτσι αλυσιδωτές συνέπειες για την αμερικανική κοινωνία και οικονομία. Με άλλα λόγια αν το shutdown τραβήξει πολύ, τα πράγματα θα γίνουν πολύ πολύ άσχημα.
Υπάρχουν παρόμοιες περιπτώσεις στην ιστορία των ΗΠΑ; Πώς έληξε η πιο παρόμοια;
Υπήρξαν αρκετά shutdowns όπως αυτό τα προηγούμενα χρόνια όμως κανένα δεν διήρκησε τόσο πολύ και κανένα δεν φαινόταν πως θα κρατούσε τόσο πολύ όπως αυτό φαίνεται πως θα κρατήσει. Στο παρελθόν τα shutdowns τερματίζονταν σχετικά γρήγορα γιατί είτε η μια πλευρά είτε και οι δύο αναγνώριζαν ότι το shutdown τους έκανε ζημιά πολιτικά και ως εκ τούτου αναζητούσαν κάποιας μορφής αξιοπρεπή συμβιβασμό.
Η διαφορά αυτή τη φορά είναι ότι ο Πρόεδρος Τραμπ εμφανίζεται μη ευαισθητοποιημένος για το πολιτικό κόστος εκτός από την πιθανή απώλεια της υποστήριξης από την βάση των υποστηρικτών του. Ο Πρόεδρος δεν ανησυχεί ιδιαίτερα ότι όσο περισσότερο διαρκέσει το shutdown τόσο πιο δύσκολο θα είναι να επανεκλεγούν αρκετοί ευάλωτοι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές. Η σχέση του Προέδρου με την παραδοσιακή πολιτική ηγεσία των Ρεπουμπλικανών ήταν πάντοτε και συνεχίζει να είναι αυτή της αμοιβαίας απέχθειας. Σε περίπτωση που το Ρεπουμπλικανικό κόμμα χάσει στις επόμενες εκλογές, τότε ο Πρόεδρος δεν θα είναι και τόσο αναστατωμένος.
Τι σημαίνει το shutdown για τον υπόλοιπο κόσμο και την εικόνα των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή;
Ως επί τω πλείστω το αντίκτυπο του shutdown για την αμερικανική εξωτερική πολιτική και τις σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο θα είναι δευτερογενές. Επειδή τα μάτια όλων είναι επικεντρωμένα στο shutdown τα εξωτερικά πολιτικά ζητήματα αναμένεται να λάβουν λιγότερη προσοχή. Αυτό μπορεί να είναι εκνευριστικό για τους συμμάχους των ΗΠΑ και να προσφέρει ευκαιρίες στις ξένες κυβερνήσεις να επιδιώξουν στόχους στους οποίους οι ΗΠΑ εναντιώθηκαν. Ευρύτερα το shutdown καθιστά ξεκάθαρο πόσο πολιτικά διαιρεμένες είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες στο παρόν στάδιο και μπορεί να μειώσει περαιτέρω την αυτοπεποίθηση – η οποία έχει πληγεί τα τελευταία δύο χρόνια από ξαφνικές πολιτικές μετατοπίσεις που ανακοινώθηκαν χωρίς αρκετή προειδοποίηση από τον Πρόεδρο – ότι οι ΗΠΑ είναι αξιόπιστος εταίρος.
Ο κύριος Τραμπ είπε ότι θα μπορούσε να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση εθνικής ανάγκης και έτσι να χτίσει γρήγορα το τείχος. Μπορείτε να μας εξηγήσετε πως θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό;
Στα τμήματα της Κυβέρνησης που έχουν προϋπολογισμούς και επομένως ακόμη λειτουργούν, υπάρχουν τσέπες με λεφτά οι οποίες θα μπορούσαν νόμιμα να επαναπρογραμματιστούν για συγκεκριμένους άλλους σκοπούς αν ο Πρόεδρος κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση “εθνικής ανάγκης”. Ο Πρόεδρος έχει ευρεία εξουσία στον προσδιορισμό του τι συνιστά η εθνική ανάγκη. Ο Πρόεδρος θα έπρεπε πάλι να ισχυριστεί ότι το κτίσιμο του τείχους που θέλει να χρηματοδοτήσει θα επιτρέπετο από τους όρους των σχεδίων του προϋπολογισμού τα οποία δημιούργησαν αυτά τα έκτακτα κονδύλια. Για παράδειγμα οι περισσότεροι παρατηρητές συμφωνούν ότι τα διαθέσιμα κονδύλια του Υπουργείου Άμυνας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο εάν το τείχος ήταν με κάποιο τρόπο απαραίτητο για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων του αμερικανικού στρατού. Ο Πρόεδρος θα μπορούσα να υποστηρίξει ότι αυτές οι προϋποθέσεις πληρούνται αλλά πιθανώς θα αμφισβητείτο στο δικαστήριο.
Είναι χρήσιμο να σημειώσουμε ότι ακόμα και κάτω από τις καλύτερες συνθήκες το κτίσιμο του τείχους θα έπερνε πολλά χρόνια και θα απαιτούσε πολύ περισσότερα από 5,7 δις δολάρια τα οποία αναζητεί τώρα ο Πρόεδρος. Ακόμα και αν ο Πρόεδρος εξασφαλίσει τα χρήματα που αποζητεί, τίποτα ουσιαστικό σε σχέση με το χτίσιμο του τείχους θα συμβεί πολύ γρήγορα.
Το shutdown δημιουργεί οποιοδήποτε ζήτημα ασφάλειας για τη χώρα;
Όχι. Οι δράσεις του Υπουργείου Άμυνας ήδη έχουν χρηματοδοτηθεί. Το shutdown παρ' όλα αυτά πολύ γρήγορα θα ξεκινήσει να δημιουργεί οικονομικά ζητήματα για τις ΗΠΑ. Όχι μόνο ο οικονομικός αντίκτυπος του να έχεις 800.000 υπάλληλους άνεργους θα επηρεάσει την οικονομία, αλλά σταδιακά η Κυβέρνηση θα εξαναγκαστεί να κλείσει αεροδρόμια και λιμάνια ενώ οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, οι εργαζόμενοι στα τελωνεία και στις υπηρεσίες μετανάστευσης θα εξαφανιστούν.
Αν συνεχίσει το shutdown κωλύματα σε κρίσιμες οικονομικές δραστηριότητες θα αρχίσουν να εμφανίζονται σε μη αναμενόμενους τομείς και κρίσιμα προγράμματα που όχι μόνο βοηθούν τους φτωχούς της Αμερικής αλλά είναι και σημαντικά σε πολιτικά χρήσιμους ψηφοφόρους όπως οι γεωργοί, οι επιχειρηματίες και οι ηλικιωμένοι θα τερματιστούν. Αν συμβεί αυτό είναι δύσκολο να προβλεφθούν οι πολιτικές συνέπειες.
